Với hình thái thời tiết nắng mưa xen kẻ, độ ẩm cao nên  nguy cơ bệnh đạo ôn phát sinh gây hại trên cổ bông là rất lớn. Đối với bệnh này, nếu không phun phòng kịp thời sẽ gây thiệt hại lớn về năng suất. Vì thế, ngành chuyên môn, chính quyền các địa phương trong tỉnh cần  tập trung hướng dẫn nông dân chủ động phun phòng trừ bảo vệ an toàn cho lúa xuân.

Vụ xuân 2022, tỉnh Hà Tĩnh gieo cấy 59.570 ha lúa, cơ cấu 6 giống lúa lai (Nhị ưu 838, Thái Xuyên 111, Lai thơm 6, Long Hương 8117, TH3-3, TH3-5) và 30 giống lúa thuần gồm: nhóm giống đại trà (HT1, N98, N87, Khang dân đột biến, Khang dân 18, Xuân Mai, Bắc Thịnh, BT09, P6, PC6, RVT, XT28, Xi23…); các giống mới có tiềm năng về năng suất, tính thích ứng (VNR20, VNR10, ADI168, ADI28, BQ…); các giống có triển vọng về năng suất, chất lượng (TH8, HDT10, HD11, DT80, ĐH12, Hà Phát 3, DT18, DQ11…)

Bà con nông dân Hà Tĩnh tranh thủ thời tiết thuận lợi phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông.

Hiện lúa xuân trên địa bàn đang ở giai đoạn phân hóa đòng, trỗ bông và có  khoảng 1.500ha ở các vùng Hạ Hương Sơn; Lâm Trung Thủy, các xã ngoài đê Đức Thọ; các xã biển ngang Thạch Hà; Thạch Mỹ, Mai Phụ huyện Lộc Hà, các xã trà sơn huyện Can Lộc trổ bông trước ngày 15-4. Giai đoạn từ 15 đến 20/4, lúa trổ khoảng 18.500ha; từ 20 – 25/4, khoảng 25.000ha; diện tích còn lại trổ sau 25/4, phân bố trên địa bàn toàn tỉnh. Đây là giai đoạn các trà lúa rất mẫn cảm với các điều kiện khách quan, nhất là đối với các loại sâu, bệnh phát sinh gây hại, đặc biệt là bệnh đạo ôn cổ bông.

Theo thông tin từ Chi cục Trồng trọng và Bảo vệ thực vật, đến thời điểm này trên địa bàn toàn tỉnh Hà Tĩnh đã có gần 7000 ha nhiễm bệnh đạo ôn lá và hiện cơ bản được khống chế. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tiễn, trên các diện tích vừa qua nhiễm bệnh, vết bệnh đã xuất hiện trên cổ lá công năng, nguy cơ bệnh chuyển tiếp gây hại trên cổ bông rất cao, nhất là trên các giống nhiễm như: Thái xuyên111, ADI 168, VNR20, P6, J02, Xi23, XT28, Thiên ưu 8, Khang dân đột biến, BQ, LP5,… bên cạnh đó, thời tiết giai đoạn trổ bông ẩm độ không khí cao là điều kiện hết sức thuận lợi cho quá trình hình thành, phát tán và xâm nhiễm của bào tử nấm gây bệnh.

Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người dân về bệnh đạo ôn cổ bông gây hại trên lúa xuân

Để chủ động phòng trừ bệnh, ngày 13/4/2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã có công điện khẩn yêu cầu sở ngành chuyên môn, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã chỉ đạo các phòng chức năng, trung tâm ứng dụng KHKT và bảo vệ cây trồng, vật nuôi và UBND các xã, phường, thị trấn kiểm tra tình hình sinh trưởng, xác định thời gian trổ của từng trà lúa, từng cánh đồng, từng vùng, từng giống để tổ chức phun phòng kịp thời, định hướng công tác phòng trừ.

Theo đó Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Tĩnh đã thành lập tổ công tác kiểm tra, chỉ đạo, đồng thời ban hành quy trình hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh vụ xuân tới các địa phương và bà con nông dân thực hiện đảm bảo hiệu quả.

Trước hết, cần kiểm tra tình hình sinh trưởng, xác định thời gian trổ của từng trà lúa, từng cánh đồng, từng vùng, từng giống để tổ chức phun phòng kịp thời, định hướng công tác phòng trừ như sau: Đối với số diện tích trổ trước 20/4 khoảng 15.000 (Hương Sơn, Đức Thọ, Nghi Xuân, Can Lộc, Thạch Hà, Kỳ Anh, Hương Khê,… tập trung chỉ đạo quyết liệt, triển khai phun phòng toàn bộ số diện tích này, trong đó đặc biệt lưu ý các diện tích vừa qua nhiễm đạo ôn lá, các vùng thường xuyên bị đạo ôn cổ bông gây hại, diện tích gieo cấy giống nhiễm để có thể tiến hành xử lý kép; đối với số diện tích còn lại trổ sau ngày 20/4 cần cập nhật diễn biến tình hình thời tiết, thời điểm lúa trổ tập trung, giống nhiễm bệnh để chủ động triển khai phun phòng kịp thời, đảm bảo hiệu quả thiết thực. 

Ngành chuyên môn khuyến cáo sử dụng một trong số các loại thuốc đặc hiệu phòng trừ bệnh đạo ôn cổ bông hiện đang phổ biến trên địa bàn Hà Tĩnh như:  Filia 525 SE;; Beam 75WP; Kasoto 200SC; Angate 75WP; Flash 75WP; Kabim 30WP; Grandgold 510WP, NewTec 300SC; ….

Căn cứ vào tình hình thực tiễn sản xuất tại các địa phương để tổ chức phun phòng, thời gian phun lần 1 khi lúa trổ vè , tiến hành phun lại lần 2 khi kết thúc trổ.

Ngoài ra, qua kiểm tra, các bệnh như: khô vằn, bạc lá, rầy nâu, rầy lưng trắng cũng đã xuất hiện trên các trà lúa nên bà con cần theo dõi chặt chẽ các đối tượng này từ nay đến cuối vụ để có biện pháp phun phòng kịp thời, đảm bảo năng suất.  

Nguyễn Hoàn