Trong điều kiện thời tiết diễn biến ngày càng phức tạp, sản xuất ngày càng gặp nhiều khó khăn. Trước thực tế đó, thời gian qua, một số địa phương tại Hà Tĩnh đã tận dụng lợi thế đất đai, khí hậu để phát triển đa dạng cây trồng, giúp nông dân ổn định sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Tận dụng vùng đất cát pha bãi bồi ven sông có độ phì nhiêu, màu mỡ, những năm gần đây thôn Châu Thịnh, xã Đức Minh đã đưa giống lạc L14 vào sản xuất trong cả 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu. Qua sản xuất thử ở những vụ Hè Thu trước, cây lạc sinh trưởng phát triển tốt, cho năng suất cao nên đến nay, toàn thôn đã mở rộng diện tích lên 10 ha.

Cũng như nhiều hộ trong thôn, vụ Hè Thu năm nay, gia đình chị Trần Thị Thương  thôn Châu Thịnh, xã Đức Minh sản xuất 5 sào lạc trái. Nhờ xuống giống đúng lịch thời vụ và những ngày đầu tháng 7 có mưa nên lạc sinh trưởng phát triển tốt.

Đang tập trung làm cỏ, vun gốc chuẩn bị bón thúc cho lạc ra hoa, chị Thương cho biết: Diện tích này trước đây chúng tôi làm đậu, sau đó tôi đã đưa sản xuất thử 2 sào lạc. Qua thực tế sản xuất cho thấy, đất cát pha này rất phù hợp với làm lạc trái, tính ra năng suất, hiệu quả gấp 4 lần trồng đậu, nên 2 năm nay tôi đã chuyển toàn bộ diện tích 5 sào để trồng lạc. Không chỉ làm để bán mà chúng tôi còn để giống được cho vụ xuân nên tiết kiệm được chi phí sản xuất.

Chị Trần Thị Thương  thôn Châu Thịnh, xã Đức Minh đang làm cỏ, vun gốc diện tích lạc trái của gia đình

Vùng ngoài đê La Giang, tỉnh Hà Tĩnh, sản xuất hè thu thường gặp nhiều khó khăn, đầu vụ thường nắng hạn, nhưng cuối vụ lũ lụt xảy ra sớm và gây thiệt hại nếu không thu hoạch sớm. Vì vậy, việc đa dạng cây trồng cạn và sản xuất đúng lịch thời vụ là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của cấp uỷ, chính quyền địa phương, để đảm bảo một vụ  hè thu ăn chắc.

Để tránh tình trạng ngập lụt vào cuối vụ nên sau khi thu hoạch lạc vụ xuân xong, chị Bùi Thị Thúy, thôn Quyết Tiến, xã Đức Quang đã làm đất ngay để kịp gieo trỉa cây màu hè thu. Với kinh nghiệm sản xuất từ những năm trước, năm nay, chị không sản xuất chuyên canh một loại cây trồng mà trên diện tích  6 sào cây màu, chị bố trí sản xuất đa loại cây trồng khác nhau, gồm giống ngô, đậu đen xanh lòng và vừng. Đến nay, toàn bộ diện tích cây trồng cạn của gia đình đã được khép kín.

Theo chị Bùi Thị Thúy,  so với trồng một loại cây trồng như trước kia thì khi bố trí trí sản xuất xen canh nhiều loại cây trồng trên cùng một đơn vị diện tích cho thấy mang lại nhiều lợi ích, vừa tăng năng suất, cải thiện độ phì nhiêu của đất, hạn chế sâu bệnh, giảm thiểu rủi ro và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Mặc dù thời điểm này  đang phải tập trung cao cho việc chăm sóc lúa hè thu, nhưng cán bộ thôn Quyết Tiến, xã Đức Quang vẫn hết sức quan tâm đến tiến độ sản xuất cây trồng cạn. Điều đáng nói, khác với những năm trước, bên cạnh trồng các giống cây như đậu xanh, vừng, ngô thì năm nay, thôn đã mở rộng diện tích trồng đậu đen xanh lòng và trồng theo hình thức xen canh để tăng hiệu quả sản xuất.

Giống đậu đen xanh lòng được xã Đức Quang mở rộng diện tích bởi có giá trị kinh tế cao, thị trường tiêu thụ thuận lợi

Ông Bùi Đình Lan, thôn trưởng thôn Quyết Tiến, xã Đức Quang cho biết: Đậu đen xanh lòng là một loại đậu có giá trị dinh dưỡng cao và được nhiều người ưa chuộng nên tiêu thụ khá thuận lợi. Đây cũng là loại cây dễ trồng, có khả năng chịu hạn tốt. Hơn nữa giống đậu này thời gian thu hoạch ngắn chỉ hơn 2 tháng rất phù hợp trồng vùng ngoài đê né tránh lũ lụt. Vì vậy, trong vụ Hè Thu này, ngoài sản xuất 5 ha ngô, 5 ha vừng thì diện tích đậu đen xanh lòng đã được mở rộng lên đến 20ha. Nhờ xuống giống sớm nên đến nay, 100% ha cây trồng cạn hè thu của thôn đã được khép kín.

Thực hiện kế hoạch sản xuất vụ hè thu 2025, xã Đức Quang có kế hoạch sản xuất trên diện tích 451 ha. Việc chủ động chuyển đổi cơ cấu gắn đa dạng hóa cây trồng, trong đó chú trọng phát triển các loại cây trồng cạn theo hướng nâng cao giá trị kinh tế và phát triển bền vững là một trong những giải pháp luôn được địa phương quan tâm chỉ đạo.

Ông Nguyễn Tiến Tuấn – Phó trưởng phòng Kinh tế xã Đức Quang, tỉnh Hà Tĩnh cho hay:  Là xã ngoài đê, sản xuất hè thu thường bị ngập lụt, vì vậy, việc chạy đua với thời vụ là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của cấp uỷ, chính quyền địa phương để có một vụ Hè Thu ăn chắc. Ngoài các giống cây trồng trước đây, thời gian qua, chính quyền địa phương đã tìm hiểu và đa dạng thêm các giống khác để giúp bà con nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế trên cùng đơn vị diện tích. Đến thời điểm này, xã Đức Quang hoàn thành gieo trỉa cây trồng cạn vụ hè thu và đã xuống giống được 259 ha ngô, 30 ha vừng, 162 ha đậu các loại. Chính quyền địa phương  đang tập trung chỉ đạo bà con chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh để cây trồng sinh trưởng phát triển tốt, đem lại năng suất, hiệu quả kinh tế cao.

Nguyễn Hoàn