Trong những năm qua, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập, xã Lộc Yên, huyện Hương Khê đã đưa cây dưa chuột vào trồng trên những vùng đất màu trong vụ đông và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Ngoài các chính sách hỗ trợ, tăng cường công tác tập huấn quy trình kỹ thuật, vận động người dân tích cực sản xuất, chính quyền địa phương đã phối hợp với các doanh nghiệp, HTX liên kết tiêu thụ sản phẩm, giúp người dân yên tâm sản xuất, mở ra cơ hội mới trong sản xuất hàng hóa và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Vụ dưa chuột năm nay, gia đình ông Nguyễn Văn Tuệ, thôn Hương Bình, xã Lộc Yên trồng 2 sào dưa, sử dụng giống thuần chủng địa phương. Được biết, trên diện tích này, trước đây gia đình ông Tuệ đã từng trồng ngô và trồng khoai, nhưng do điều kiện thời tiết vụ đông khắc nghiệt, năng suất thấp, hiệu quả kinh tế không cao. Theo chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vận động của UBND xã, ông Tuệ cũng như nhiều hộ trong thôn mạnh dạn đưa cây dưa chuột vào sản xuất. Nhờ được tập huấn khoa học kỹ thuật, tưới tiêu đầy đủ, nên diện tích dưa chuột của gia đình ông phát triển tốt, cho năng suất cao.
Ông Nguyễn Văn Tuệ, thôn Hương Bình đang chăm sóc dưa chuột của gia đình.
Ông Tuệ phấn khởi cho biết: “ Sau nhiều năm sản xuất, chúng tôi khẳng định cây dưa chuột đem lại thu nhập cao so với nhiều loại cây màu khác. Trên diện tích 2 sào dưa chuột của gia đình, mỗi vụ sản lượng thu hoạch khoảng đạt 2,5 – 3 tấn quả. Với giá bán từ 10.000 – 15.000 đồng/kg tùy thời điểm, sau khi trừ chi phí, đem lại thu nhập cho gia đình hơn 30 triệu đồng, cao gấp 2-3 lần so với trồng ngô, trồng khoai trước kia”.
Cây dưa chuột vụ Đông được người dân xã Lộc Yên xuống giống từ giữa tháng 10 Âm lịch và kéo dài đến cuối tháng 11. Sau khi xuống giống từ 40 – 45 ngày cây bắt đầu ra hoa kết trái và cho thu hoạch. Theo người dân nơi đây, cây dưa chuột dễ trồng, nhưng để đạt được hiệu quả cao, cần chú trọng các khâu kỹ thuật như khi làm đất phải cày xới kỹ, bón lót phân chuồng hoai mục và lên luống cao 25-30cm. Trong quá trình cây sinh trưởng phát triển phải định kỳ làm cỏ, bón thúc và kiểm tra thường xuyên để phát hiện và xử lý sớm các loại sâu, bệnh xảy ra mới cho quả đều và năng suất cao.
Xã Lộc Yên được xem là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là các loại cây màu như ngô, đậu, lạc,… Riêng đối với dưa chuột, dù đã đưa vào sản xuất nhiều năm trước đó, nhưng còn mang tính nhỏ lẽ và chủ yếu canh tác theo cách truyền thống. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, bên cạnh phối hợp với các đơn vị chuyên môn tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc thì ba năm trở lại đây, UBND xã Lộc Yên đã tạo điều kiện người dân, các Hợp tác xã, Tổ hợp tác trên địa bàn tham quan học tập mô hình trồng dưa chuột ở các tỉnh phía Bắc, từ đó, giúp người dân tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
Là một trong những hộ dân trồng dưa chuột lâu năm ở xã Lộc Yên, sau khi được đi tham quan, học hỏi một số mô hình trồng dưa chuột hiệu quả ở miền Bắc, ông Hán Duy Lam ở thôn Trung Thượng đã thay đổi cách làm bằng cách dùng các cây tre lớn làm cọc và sử dụng lưới cước giăng làm giàn thay vì dùng các cành cây làm choái như trước đây. Theo ông Lam, với cách làm này vừa giúp giàn leo chắc chắn, không lo bị hư hỏng, có thể sử dụng 3-5 năm,vừa tạo được không gian thông thoáng, có đủ ánh sáng để quang hợp, giúp cây đẻ nhánh tốt, phát triển khỏe và cho tỷ lệ đậu quả cao.
“Cách làm giàn lưới này ít tốn chi phí, dễ làm, có thể đầu tư vụ đầu và sử dụng được trong 3-5 vụ tiếp theo. Điều đáng phấn khởi là hiện nay, dưa chuột được doanh nghiệp thu mua tận nơi, giá ổn định, người dân chúng tôi không phải lo về đầu ra sản phẩm như trước. Tôi đang dự định, năm tới mở rộng diện tích và áp dụng thêm kỹ thuật trồng dưa chuột phủ luống bằng nilon để vừa giảm được công làm cỏ và giúp cây dưa sinh trưởng phát triển tốt, cho năng suất, hiệu quả kinh tế cao hơn.”. Ông Lam chia sẽ thêm.
Toàn xã Lộc Yên có 50 ha trồng dưa chuột trong vụ đông đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Một trong những đơn vị luôn đi đầu trong phong trào phát triển sản xuất nông nghiệp tại địa phương, từ năm 2023 đến nay, Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh tổng hợp Nhật Hằng đã liên kết với Công ty TNHH Dưa leo vùng miền Bắc Ninh triển khai mô hình trồng dưa chuột liên kết trên địa bàn xã để thu mua sản phẩm cho bà con nông dân.
Chị Nguyễn Thị Hằng –Giám đốc HTX cho biết: Khi tham gia liên kết, Công ty cung cấp giống, tập huấn khoa học kỹ thuật cho bà con nông dân và thu mua dưa với số lượng không hạn chế, giá cả tùy vào thị trường. Hiện tại, mỗi ngày HTX thu mua khoảng 1 tấn dưa chuột của bà con xã viên, nông dân. Vì thế, chúng tôi mong muốn bà con chú trọng liên kết trong sản xuất, tích cực áp dụng tiến bộ kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Trong vụ đông năm 2024, chúng tôi cũng sản xuất trình diễn 2 sào dưa chuột có phủ bạt, làm giàn lưới. Mô hình mới cũng đang cho thấy năng suất, hiệu quả cao. Chúng tôi sẽ tiếp tục tuyên truyền để nhân rộng hình thức liên kết, hình thành vùng trồng tập trung nhằm tăng năng suất và thu nhập cho bà con nông dân.
Thực tế cho thấy, dưa chuột là một trong những cây trồng vụ Đông cho hiệu quả kinh tế cao trên địa bàn xã Lộc Yên. Đây cũng là địa phương có diện tích trồng dưa chuột lớn nhất huyện Hương Khê. Trước hiệu quả kinh tế cây dưa chuột đem lại, hàng năm, địa phương đều có kế hoạch mở rộng diện tích sản xuất dưa chuột.
Ông Nguyễn Văn Ngọc – Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Yên cho biết: Đến nay, toàn xã trồng khoảng 50ha, tập trung ở các thôn Hương Bình, Trung Thượng, Đồng Giang…; trong đó có khoảng 10ha ký liên kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp. Với mục tiêu nâng cao giá trị sản xuất cây trồng, thời gian tới, trên cơ sở phát triển liên kết giữa người nông dân sản xuất và doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, UBDN xã tiếp tục có những chính sách hỗ trợ người dân và tập trung nhiều giải pháp như dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất để tạo điều kiện cho người dân sản xuất tập trung, nâng cao hiệu quả sản xuất.
Mô hình trồng dưa chuột tại xã Lộc Yên, huyện Hương Khê đang phát huy hiệu quả tích cực, là minh chứng cho thấy việc lựa chọn cây trồng phù hợp, kết hợp với việc đẩy mạnh liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây cũng là hướng đi bền vững, góp phần nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
Nguyễn Hoàn
