Hiện nay, trong sản xuất lúa, tỷ lệ sử dụng loại giống lúa đạt tiêu chuẩn như giống nguyên chủng, xác nhận 1, xác nhận 2 chỉ chiếm trên 30% diện tích, đây là nguyên nhân làm giảm năng suất và chất lượng lúa gạo. Việc mở rộng diện tích sử dụng giống lúa đạt tiêu chuẩn vào sản xuất đại trà là một trong những biện pháp thâm canh rất cần thiết để nâng cao thu nhập cho nông dân.
Xã Phù Việt, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh có diện tích gieo hơn 300 ha mỗi vụ. Trước những yêu cầu về những nguồn giống lúa ngắn ngày né tránh được thiên tại, chất lượng khá hơn các giống cũ đang hiện diện trong sản xuất, phù hợp với điều kiện thời tiết khí hậu và thâm canh, chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa. Hàng năm, xã Phù Việt đưa vào cơ cấu gần 95% các giống lúa thuần chất lượng cao, có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, chống đổ, thích hợp cho sản xuất lúa hàng hoá. Tuy nhiên năng suất bình quân cũng mới chỉ đạt 5,2 tấn/ha. Ngoài nguyên nhân kỹ thuật thâm canh còn hạn chế , thì việc hàng năm sau mỗi vụ sản xuất khi thu hoạch lúa thấy giống tốt, năng suất cao hầu hết người dân ở đầy đều để lại làm giống 2 đến 3 vụ sau. Dẫn đến chất lượng giống không đảm bảo, năng suất giảm. Biểu hiện dễ nhận biết nhất là độ thuần trên ruộng không đồng đều, cây cao, cây thấp, tỷ lệ hạt lép trên bông lúa cao.
Người dân nên tìm mua giống lúa tại các cơ sở có uy tín, đảm bảo chất lượng nhằm tăng năng suất trên đơn vị diện tích
Hiện nay, trong sản xuất nhiều địa phương đã nhận biết được sự hạn chế của việc để giống liền vụ nên đã chỉ đạo bà con nông dân tăng cường sử dụng giống lúa xác nhận vào sản xuất. Mặc dù hiệu quả sử dụng giống lúa xác nhận vào sản xuất đã rỏ. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều nông dân chưa sử dụng giống xác nhận, nguyên nhân do giá lúa giống còn khá cao, gấp 1,5 – 2 lần so với giá lúa lương thực, lại không thuận lợi mua. Ở một số đơn vị sản xuất, kinh doanh giống, chất lượng hạt giống còn thấp, chưa đáp ứng số lượng hoặc chủng loại giống theo nhu cầu; những hộ có diện tích nhỏ lẻ thường không quan tâm, hoặc một số ít nông dân do không nắm bắt kịp thời những thông tin tiến bộ kỹ thuật mới nên chưa mạnh dạn sử dụng.
Theo lịch thời vụ, vụ hè thu toàn tỉnh Hà Tĩnh bắt đầu bắc mạ từ 25 – 30/5; gieo thẳng 1- 5/6/2019, tùy theo thời gian sinh trưởng của các giống lúa để bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp, tạo điều kiện cho lúa trổ tập trung từ ngày 5-10/8, kết thúc thu hoạch trước 10/9/2019, ngành nông nghiệp chú trọng các giải pháp để chỉ đạo thống nhất các biện pháp khống chế bệnh lùn sọc đen. Đối với việc chuẩn bị giống lúa phục vụ sản xuất, quan điểm của ngành là đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu giống và cây trồng, tập trung sử dụng giống ngắn ngày, cực ngắn, giống chất lượng cao nhằm rút ngắn thời gian sinh trưởng, tiết kiệm nước, hạn chế thời tiết bất thuận và giảm chi phí sản xuất. Các giống lúa được ngành nông nghiệp Hà Tĩnh khuyến cáo phù hợp và có thị trường tiêu thụ tốt gồm PC6, TH3-3, Xuân mai, TH3-5. BQ, VTNA2, KD18, HT1, RVT, Các giống khu vực hóa VTNA6, TBR279, Lam Sơn 8, Bắc Thịnh…
Để triển khai thắng lợi vụ sản xuất hè thu 2019, nông dân các địa phương cần đồng loạt tiến hành cày vùi gốc rạ, cỏ dại và ngâm nước trên toàn bộ diện tích sau khi thu hoach nhằm tiêu diệt nguồn gốc bệnh lùn sọc đen. Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tuyệt đối không đưa vào sản xuất các loại giống không có lý lịch, không rõ nguồn gốc, giống nhập khẩu chưa qua kiểm dịch thực vật, giống chưa được thử nghiệm trên đồng đất Hà Tĩnh cũng như các loại giống không có tên trong danh mục được phép sản xuất của Bộ Nông nghiệp và PTNT, khuyến cáo bà con, không nên dùng “thóc thịt” làm giống cho vụ sau. Vì như thế năng suất lúa sẽ thấp. Nên mua giống tại các Cty hoặc đại lý bán giống lúa có uy tín cho mỗi vụ gieo cấy.
Ông Nguyễn Trí Hà Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Tĩnh cho biết. “Quan điểm tập trung chỉ đạo sản xuất vụ Hè Thu 2019 theo hướng sử dụng các giống ngắn ngày, năng suất và chất lượng cao; tăng tỷ lệ diện tích sử dụng giống xác nhận; tạo bước chuyển thực sự về tích tụ, tập trung ruộng đất; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa. Nhất quán phương châm lấy giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích và sản xuất vụ Hè Thu “ăn chắc” né tránh thiên tai, kiểm soát chặt chẽ dịch hại làm tư tưởng chỉ đạo”.
Xuân Hồng
