Để phát triển đàn bò theo hướng nâng cao tầm vóc, năng suất, chất lượng nhằm tăng hiệu quả kinh tế, thời gian qua, huyện Kỳ Anh đã tập trung hỗ trợ người dân cải tạo nâng cao chất lượng đàn bò thông qua phương pháp thụ tinh nhân tạo, bước đầu đã mang lại những kết quả tích cực.

Gia đình ông Nguyễn Xuân Ngụ ở thôn Hương Phố, xã Kỳ Tiến là một trong những hộ dân đầu tiên tham gia chương trình nâng cao chất lượng đàn bò bằng biện pháp thụ tinh nhân tạo (TTNT) được huyện Kỳ Anh triển khai. Đến nay, ông đã có 3 bê lai dòng BBB hay còn gọi là bò 3B (Blanc-Blue-Belgium) ra đời, 1 con đã được ông bán sau 8 tháng, còn 2 con bê mới được hơn 2 tháng tuổi. Theo ông Ngụ, ưu điểm nổi bật của giống bò 3B là năng suất thịt cao hơn hẳn các giống bò khác, có thể lực tốt, thích nghi với điều kiện thời tiết của địa phương và mang lại nguồn thu nhập cao cho gia đình.

“Bò lai được TTNT ai cũng thích, cho ra đời những bê con đẹp, to.  So với bê phối giống trực tiếp thì trọng lượng tăng từ 10 đến 15 kg. Bê sinh ra đối với phương án TTNT, trọng lượng  bình quân là từ 25 đến 35 kg. Lần phối trước được 1 con, nuôi 8 tháng tôi đã bán được 16 triệu đồng, trong khi đó, bò nội nuôi cả năm cũng chỉ bán xấp xỉ 10 triệu đồng. Sau lần đó, tôi tiếp tục cho phối nhân tạo 2 bò cái và hiện đã cho ra đời 2 bê con rất đẹp. Bò 3B này dễ nuôi, vì có thể nuôi nhốt cả ngày, người nuôi chỉ tranh thủ thời gian cắt cỏ cho ăn, không phải chăn thả.”. Ông Ngụ phấn khởi cho biết.

Bê con sinh ra bằng phương pháp TTNT của gia đình ông Nguyễn Xuân Ngụ ở thôn Hương Phố, xã Kỳ Tiến có thể lực tốt, ngoại hình đẹp, nuôi nhanh lớn

Cùng chung niềm vui như ông Ngụ, chị Nguyễn Thị Thủy ở thôn Đông Sơn, xã Kỳ Phong, huyện Kỳ Anh hiện có 3 con bò cái đang mang thai cũng nhờ biện pháp TTNT. Chị Thủy cho hay: “Qua chứng kiến một số hộ dân trên địa bàn xã áp dụng phương pháp TTNT, cho ra những con bê đẹp, nuôi nhanh lớn,  được cán bộ thú y xã tư vấn thêm nên tôi đã mạnh dạn áp dụng phương pháp mới này. Khi bò cái có biểu hiện động dục thì chúng tôi gọi thú y xã đến theo dõi và tiến hành TTNT đúng thời điểm cho bò nên rất chủ động và rất hiệu quả.  Hiện gia đình đang chăm sóc 3 bò cái đang mang thai, khoảng sang tháng 5/2024 này sẽ sinh bê con.”.  

Là một trong những địa phương có lợi thế phát triển chăn nuôi và tổng đàn bò khá lớn. Tuy nhiên, bà con vẫn chủ yếu chăn nuôi theo cách truyền thống. Xác định để thay thay đổi tập quán của người dân không phải ngày một ngày hai. Vì vậy, thời gian qua, huyện Kỳ Anh đã tích cực phối hợp với các cấp ngành chuyên môn, chính quyền địa phương triển khai, tuyên truyền sâu rộng trên địa bàn toàn huyện về phương pháp TTNT trên đàn bò để người dân tiếp cận và nhân rộng.

Niềm vui của  người dân khi  áp dụng thành công phương pháp TTNT và cho ra những con bê có giá trị kinh tế cao

Bà Nguyễn Anh Thùy- Phó giám đốc Trung tâm Ứng dụng KHKT và BVCTVN huyện Kỳ Anh cho biết: Những năm qua, thực hiện chương trình cải tạo nâng cao chất lượng đàn bò bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo từ chính sách hỗ trợ của Nghị quyết 51/2021/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 của HĐND tỉnh Hà Tĩnh, huyện Kỳ Anh đã đạt được một số kết quả nhất định. Theo đó, từ nguồn tinh hỗ trợ của tỉnh, huyện đã phối giống cho 179 con  bò cái của 144 hộ dân trên địa bàn các xã, trong đó đã có 165 con đậu thai và cho bê con ra đời khỏe mạnh. Tuy nhiên, là huyện có địa bàn khá rộng, tổng đàn bò khá lớn, trên 10.000 con. Vì thế để chủ động và nhân rộng được mô hình này, ngoài hỗ trợ của tỉnh, huyện đã phối hợp với Cục Chăn nuôi thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT và một số đơn vị khác cung cấp thêm nguồn tinh để thực hiện hiệu quả chương trình cải tạo đàn bò. Năm 2023, Cục Chăn nuôi đã hỗ trợ 500 liều tinh để triển khai thụ tinh nhân tạo trên đàn bò. Từ nguồn tinh này, huyện tiếp tục phối hợp với chính quyền các địa phương, phân công cán bộ rà soát tổng đàn bò đạt tiêu chuẩn làm nái phối giống nhân tạo để có số liệu chính xác, sát đúng với thực tế để phân bổ cung cấp nguồn tinh kịp thời. Trong tổng số 720 con bò nái được rà soát xác định đủ tiêu chuẩn làm nái nền của 316 hộ, đã phối giống được 266 con, trong đó bò có chửa 177 con,  đã cho ra đời 52 con bê thuộc các dòng chất lượng cao như: 3B, Brahman, Senepol, số còn lại đang trong quá trình theo dõi, tập trung chủ yếu ở các xã: Kỳ Trung, Kỳ Phong, Kỳ Tiến, Kỳ Xuân, Kỳ Giang …Đàn bê sinh ra  đẹp, tầm vóc to lớn, dễ nuôi và thích nghi với điều kiện thời tiết khí hậu nên bước đầu, đã giúp người chăn nuôi dần thay đổi tư duy để áp dụng phương thức chăn nuôi mới.

 “Hiện trên địa bàn huyện có 5 dẫn tinh viên được đào tạo bài bản về tay nghề, và được phân về các cụm xã để hỗ trợ phối giống cho đàn bò khi người dân có nhu cầu, đồng thời tuyên truyền hướng dẫn về phương pháp TTNT cũng như cách chăm sóc, nuôi dưỡng, phòng trừ dịch bệnh để bê con phát triển tốt. Qua đó, giúp người dân hiểu rõ hơn về mục tiêu, phương pháp tổ chức triển khai thực hiện cũng như những giá trị mang lại khi áp dụng TTNT trên bò cái sinh sản.”. Bà Thùy chia sẻ thêm.

Kết quả bước đầu đạt được từ áp dụng phương pháp TTNT cho đàn bò trong thời gian qua ở huyện Kỳ Anh là cơ sở để huyện tiếp tục nhân rộng mô hình giúp cải tạo đàn bò trên địa bàn; từng bước nâng cao chất lượng đàn bò, từng bước làm thay đổi tập quán và phương thức chăn nuôi của người dân, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển bền vững nghề chăn nuôi tại địa phương.

Nguyễn Hoàn