N gày môi trường thế giới (5-6) năm 2025 do Chương trình môi trường Liên Hiệp quốc (UNEP) phát động với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution), nhằm kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt để giải quyết rác thải nhựa, một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay. Đây là lần thứ hai trong vòng ba năm (2023-2025) chủ đề này được lựa chọn, thể hiện rõ tính ưu tiên toàn cầu trong kiểm soát ô nhiễm nhựa, đồng thời tái khẳng định cam kết sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ đa dạng sinh học, nâng cao khả năng thích ứng, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và tăng cường hợp tác khu vực, toàn cầu, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.
Ngày môi trường thế giới năm 2025
Theo báo cáo của UNEP, mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 430 triệu tấn nhựa, trong đó hơn 2/3 là các sản phẩm sử dụng một lần, nhanh chóng trở thành rác thải, gây ô nhiễm đại dương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái va, sức khỏe con người. Tại Việt Nam, ước tính phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa mỗi năm, nhưng chỉ khoảng 27% được tái chế, phần lớn còn lại bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn nhiều rủi ro môi trường.
Thời gian qua, Việt Nam đã ban hành và triển khai nhiều chính sách, chương trình, chiến lược quan trọng nhằm tăng cường quản lý chất thải nhựa và giảm thiểu ô nhiễm nhựa, điển hình như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành với quy định cụ thể về giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; thúc đẩy hợp tác quốc tế thông qua Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa, tăng cường nghiên cứu khoa học, triển khai mô hình hợp tác công – tư trong quản lý rác thải nhựa hướng tới kinh tế tuần hoàn; tích cực tham gia đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về chấm dứt ô nhiễm nhựa (INC) và nhiều sáng kiến quốc tế khác.
Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới (5/6) và Tháng hành động vì môi trường năm 2025 (từ cuối tháng 5 đến hết tháng 6), Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các Bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện (Văn bản số 1466/BNNMT-TTTT ngày 24/4/2025 và Văn bản số 2141/BNNMT-VP ngày 16/5/2025), UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có các Văn bản (Văn bản số 2626/UBND-NL5 ngày 28/4/2025 và số 3260/UBND-NL3 ngày 22/5/2025) chỉ đạo các Sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã, UBMTTQ và các tổ chức Đoàn thể cấp tỉnh tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới (05/6) và Tháng hành động vì môi trường năm 2025 với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa” Beat Plastic Pollution) và tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới (08/6) năm 2025 với chủ đề “Công nghệ xanh để đại dương bền vững”. Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đã triển khai đến các sở, ban, ngành, địa phương hưởng ứng tham gia (Văn bản số 2202/SNNMT-MT ngày 24/5/2025); đồng thời, kêu gọi tổ chức các hoạt động thiết thực, cụ thể như sau: đổi mới toàn diện công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; hoàn thiện chính sách, thúc đẩy sản xuất và tái chế chất thải theo hướng thân thiện môi trường; tổ chức tháng cao điểm hành động vì môi trường năm 2025 gắn với chiến dịch toàn quốc “Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa – Lan toả lối sống xanh”.
Đoàn thanh niên Sở NN&MT Hà Tĩnh phối hợp tổ chức dọn rác thải bảo vệ môi trường
Qua đó, để thực hiện mục tiêu hướng đến nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững chúng ta cần làm tốt các hành động sau đây:
Trồng nhiều cây xanh giúp bảo vệ môi trường
Cây xanh là nguồn cung cấp oxi cho bầu khí không khí và nó cũng là nguồn hấp thụ khí cacbon, giảm sói mòn đất và hệ sinh thái. Nên trồng nhiều cây xanh xung quanh nhà để được hưởng những không khí trong lành do cây tạo ra nên giữ gìn không chặt phá bừa bãi chính là một trong các biện pháp bảo vệ môi trường bạn nên làm.
Xử lý môi trường vệ sinh xung quanh
Trong đời sống hàng ngày con người và động vật thải ra một lượng chất thải và rác thải lớn nếu không thu gom xử lý đúng sẽ gây ô nhiễm xung quanh như nguồn nước, không khí, và những rác thải sẽ rơi xuống cống nếu không được thu gom gây lên hiện tượng tắc cống ngầm gây tắc cống dẫn nước thải làm cho dòng chảy không lưu thông nước ứ đọng gây ô nhiễm.Để tránh những điều đó chúng ta nên xây dựng thu gon chất thải bằng các bể phốt và thông tắc vệ sinh thường xuyên, bên cạnh đó hút bể phốt theo định kì tránh để tràn ứ.
Hạn chế sử dụng túi nilon
Nilon là vật khó phân hủy trong môi trường bình thường nó có thể tồn tại hàng trăm năm. Nếu mà sử dụng nhiều túi nilon mà không xử lý đúng sẽ gây lên hậu quả to lớn sau này. Để giảm thiểu túi nilon và các túi đựng bằng nhựa chúng ta lên thay thế bằng các túi bằng giấy hay các loại túi dễ phân hủy.
Tận dụng năng lượng mặt trời để sử dụng
Các biện pháp bảo vệ môi trường trong đó đề cao việc sử dụng năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng sạch, nguồn năng lượng tự nhiên vô hạn và cho hiệu xuất sử dụng cao và lâu. Nên lắp đặt các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời để giảm thiểu ô nhiễm giảm thiểu tài nguyên thiên nhiên hiện này.
Áp dụng khoa học hiện đại vào đời sống
Trước đây khi khoa học còn chưa được mở rộng phát triển thì áp dụng khoa học kỹ thuật vào còn nhiều hạn chế nhưng giờ đây khoa học phát triển rất nhiều, nhiều thiết bị rất thân thiện môi trường và làm giảm ô nhiễm như: sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện làm giảm tiêu thụ điện năng giảm tiết kiệm được nguồn tài nguyên sản xuất ra điện; tái chế sử dụng các thiết bị điện để giảm lượng rác thải cho môi trường sống của con người.
Tái chế rác thải
Nhiều người không quan trọng việc tái chế rác. Nhưng bằng việc phân loại các đồ tái chế như nhựa, bìa và giấy, chúng ta có thể làm giảm sự phân huỷ rác đồng thời ngăn chặn tác hại của nạn chặt phá rừng.
Sử dụng các hóa chất có nguồn gốc từ thiên nhiên
Trong ngành nông nghiệp, người nông dân khi sản xuất và canh tác thường có thói quen sử dụng các loại hóa chất như thuốc trừ sâu. Việc sử dụng với một tần suất dày đặc và không đúng hàm lượng cho phép thì rất có thể con người ta sẽ mắc phải một số bệnh liên quan tới não hoặc ung thư. Do đó, bạn cần đẩy mạnh việc sử dụng các hóa chất có nguồn gốc từ thiên nhiên để bảo vệ sức khỏe người dùng cũng như môi trường.
Tiết kiệm điện năng
Trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, nhiều người thường có thói quen sử dụng các thiết bị điện mà vẫn giữ nguyên phích cắm ở trong ổ điện kể cả khi không dùng. Tuy chỉ là một hành động nhỏ nhưng nó lại là nguyên nhân vô tình làm lãng phí điện năng vì ngay cả ở trong chế độ chờ thì các thiết bị này cũng sẽ làm tiêu hao một lượng điện năng. Do đó, khi không sử dụng các thiết bị điện thì bạn nên rút các phích cắm ra khỏi ổ điện hoặc tắt nguồn để tối ưu lượng điện tiêu thụ mỗi ngày.
Hạn chế sử dụng giấy
Giảm thiểu việc sử dụng giấy mỗi ngày cũng là một trong những cách thức giúp hạn chế việc chặt phá cây để sản xuất giấy. Từ đây, lượng khí thải CO2 cũng được giảm bớt phần nào để bảo vệ rừng tự nhiên và hệ sinh thái mà rừng cung cấp.
Bảo vệ môi trường là một vấn đề sống còn của đất nước, của nhân loại; là nhiệm vụ có tính xã hội sâu sắc, gắn liền với cuộc đấu tranh xoá đói giảm nghèo ở mỗi nước, với cuộc đấu tranh vì hoà bình và tiến bộ xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Chúng ta có thể thấy rằng có rất nhiều cách để làm cải thiện môi trường sống. Những hành động đơn giản diễn ra hằng ngày để cải thiện môi trường sống. Sống một cuộc sống thân thiện với môi trường. Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại.
Hoàng Anh Thơ
