- Làm đất
- a) Chuẩn bị đất trồng
Vùng đất cao , đất xám bạc màu, đất cát pha hoặc đất núi, đất dốc dễ xói mòn, rửa trôi nên cần phải bón nhiều phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục) để cải tạo đất. Chuẩn bị đất bao gồm cắm cọc, đào lỗ, xuống trụ. Sau khi chôn trụ xong, đào quanh trụ sâu 20 cm, rộng 1,5 cm; bón lót phân chuồng, phủ đất và đặt hom.
Vùng đất thấp, nhiễm phèn: Đất thấp cần phải lên luống (mô) trước khi trồng; luống trồng phải cách mặt ruộng khoảng 40cm để đề phòng ngập nước trong mùa mưa.
Đất phải được cày bừa kỹ trong mùa nắng, phơi đất, trừ cỏ dại.
- b) Trụ trồng
Có thể dùng trụ gỗ, trụ gạch hoặc trụ xi măng cốt sắt để trồng thanh long. Hiện nay, trụ xi măng cốt sắt đang được khuyến cáo và sử dụng phổ biến trong sản xuất với kích thước: cạnh vuông từ 12 – 15 cm, cao 1,6 – 2,0 m, chôn sâu 0,4 – 0,5 m (tuỳ thuộc vào vùng đất), chiều cao từ mặt đất đến đỉnh trụ từ 1,2 – 1,5 m, phía trên có 2 – 4 thanh sắt đua ra ngoài 20 – 25 cm được bẻ cong theo 4 hướng dùng làm giá đỡ cho cành thanh long sau này.
- Thời vụ
Thường trồng vào khoảng tháng 10 – 11 dương lịch. Những nơi chủ động nguồn nước tưới có thể trồng sớm hơn nhưng phải chú ý đến việc chuẩn bị hom giống từ trước do lúc này cây đang ra hoa và mang quả, không thể lấy hom trực tiếp được.
- Chuẩn bị hom giống
Cần chọn những cành có tiêu chuẩn sau: Tuổi cành trung bình từ l – 2 năm tuổi trở lên, chiều dài hom tốt nhất là từ 50 – 70 cm; hom mập, có màu xanh đậm, không có khuyết tật, sạch sâu bệnh; các mắt mang chùm gai phải tốt, mẩy, khả năng nẩy chồi tốt.
Sau khi chọn hom xong, hom được dựng nơi thoáng mát, trên nền đất khô ráo, trong vòng 10 – 15 ngày hom bắt đầu nhú rễ thì đem trồng.
- Mật độ và khoảng cách
Thanh long là cây ưa sáng, cần nhiều ánh nắng, cần trồng ở mật độ thưa, từ 900 – 1.100 trụ/ha (cây cách cây 3,0 – 3,5 m; hàng cách hàng 3,0 – 3,5 m) đảm bảo cho việc đi lại, chăm sóc thuận tiện.
- Cách trồng
Đặt 4 hom quanh 4 phía của trụ, cao hơn mặt đất 0,5 cm để tránh thối gốc. Áp phần phẳng của hom vào mặt phẳng của trụ để sau này hom ra rễ bám nhanh vào trụ. Dùng dây nilông hoặc dây vải buộc nhẹ hom vào trụ để tránh gió làm lung lay, sau đó tưới nhẹ và tủ rơm hoặc cỏ khô để giữ ẩm.
- Bón phân
- Bón lót và đặt hom
Trên đất cao, trước khi đặt hom phải đào âm xuống một khoảng quanh trụ có cạnh độ l,0 – l,5m, sâu 20 – 30 cm, rồi bón lót khoảng 10 kg phân chuồng + 0,5 kg Super lân.
Những nơi đất thấp phải lên mô trước khi trồng, xới đất và rải phân quanh mô.
– Đặt từ 3 – 4 hom quanh cây chống (trụ), cần chú ý:
+ Cần đặt hom cạn từ 1 – 5 cm để tránh thối gốc do đất ẩm.
+ Khi đặt hom cần đặt áp phần phẳng của hom vào mé trụ để sau này hom ra rễ và bám nhanh vào trụ. Sau khi đặt hom cần tiến hành buộc hom vào trụ để gió khỏi làm lung lay lúc đầu vì rễ trên không lúc này chưa phát triển để bám được vào cây trụ. Sau khi đặt hom, ở các vùng đất cao nếu đất khô và không có mưa thì cần tủ gốc để giữ ẩm,…
- Bón phân thúc hàng năm:
Lượng phân bón thay đổi theo tính chất đất, theo tuổi của cây và theo sản lượng mà cây đã cho thu hoạch. Có thể bón phân cho cây thanh long theo hai cách sau:
– Bón theo đợt: 3 lần/năm.
– Bón rải nhiều lần trong năm.
Riêng phân chuồng thì chỉ cần bón 1 lần sau tỉa cành (tháng 11) và đây là loại phân quan trọng nhất, đặc biệt đối với các loại đất thiếu chất hữu cơ, giữ ẩm kém. Ở năm đầu, phân hóa học (chẳng hạn như đạm Urê) được hòa vào nước và tưới hoặc phun lên cả thân cành để thúc cành mau leo lên đầu trụ. Các năm sau khi bón có thể rải phân quanh gốc rồi tưới nhẹ cho phân hòa tan và ngấm xuống đất.
* Giai đoạn kiến thiết cơ bản: chỉ kéo dài từ 1 đến 2 năm đầu sau trồng:
Tổng lượng phân bón ở giai đoạn này thường áp dụng là: 30 kg Urê + 20 kg NPK có tỷ lệ (16-16-8)/100 trụ/năm.
Chia ra các lần bón:
– Sau trồng 15 – 20 ngày bón 1/3 lượng phân trên.
– Tháng 3 hoặc tháng 4 năm sau, bón tiếp 1/3 lượng phân trên
– Tháng 6 – 7 tiến hành bón nốt 1/3 lượng phân còn lại. Nếu bón phân đúng theo số lượng và thời kỳ như trên cho thanh long thì cuối năm thứ nhất, cây thanh long sẽ bắt đầu cho trái bói.
Có thể sử dụng phương pháp bón phân cho thanh long ở giai đoạn này bằng cách chia lượng phân bón, bón làm nhiều lần ở giai đoạn này sẽ nâng cao được hiệu suất sử dụng phân bón của cây.
Ngoài ra cần bổ sung các phân vi lượng bằng cách phun hoặc tưới các chế phẩm như HVP 301, Mymix… như vậy cây con sẽ tăng trưởng rất mạnh ở giai đoạn đầu và sẽ cho quả sớm.
* Giai đoạn kinh doanh:
Năm thứ 3 trở đi năng suất đã khá ổn định thì cần chú trọng tới phân kali. Vì kali là một loại phân rất cần thiết để làm quả ngon ngọt và chắc hơn.
– Ở giai đoạn này: Lượng phân trung bình cho mỗi trụ như sau:
+ Phân chuồng 15 – 50 kg; phân lân (Super lân) 0,5 kg; Urê 0,5 kg; NPK (16-16-8) 1,5 kg và KCl 0,5 kg. Các loại phân trên được chia ra làm 3 lần bón trong năm như sau:
+ Lần thứ 1: sau khi tỉa cành (tháng 10 – 11) gồm tất cả phân chuồng + tất cả lân + 1/3 Urê. Mục đích là để thúc các đợt lộc cành đầu tiên ra nhanh để cây mau trưởng thành làm cơ sở cho việc ra quả vào mùa tới.
+ Lần thứ 2: cách lần thứ l độ 40 ngày gồm 1/3 Urê + 1/5 NPK + 1/2 KCl để thúc đợt cành thứ 2.
+ Lần thứ 3: vào tháng 3 gồm 1/3 Urê + 2/5 NPK + 1/2 KCl thúc đợt cành cuối cùng và làm đợt cành thứ 1 phân hóa mầm hoa.
Sau ba lần bón trên thì bụi thanh long có 3 – 4 lớp cành và đợt nụ đầu tiên bắt đầu xuất hiện, rồi lớp nụ này kế tiếp lớp nụ hoa, lớp quả này kế tiếp lớp quả kia. Ở giai đoạn này cần quan sát sự ra hoa và năng suất mà bón bổ sung từng đợt phân NPK cho hết 2/5 lượng còn lại bằng cách chia nhỏ lượng phân này ra, bón rải làm nhiều đợt trong thời gian cây nuôi quả. Ngoài ra cần bổ sung các chất vi lượng bằng cách phun Mymix hoặc HVP…
- Chăm sóc
- a) Thiết kế hệ thống tưới nước
Việc chủ động tưới tiêu sẽ giúp cây thanh long sinh trưởng, phát triển tốt và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuỳ theo điều kiện vườn, khả năng đầu tư mà có thể thiết kế một trong số các hệ thống tưới sau: Hệ thống tưới bằng máy bơm/mô-tơ; hệ thống tưới nhỏ giọt; hệ thống tưới phun sương.
- b) Tưới nước
Mặc dù là cây chịu hạn nhưng trong điều kiện nắng hạn kéo dài mà không tưới nước, cây thanh long sẽ mất sức, sinh trưởng kém, giảm khả năng ra hoa, đậu quả và năng suất.
- c) Tủ gốc
Tủ gốc giúp cho cây giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, bổ sung chất hữu cơ cho đất và góp phần khắc phục được hiện tượng thiếu nước tưới cho vùng trồng thanh long, nhất là ở những vùng có mùa khô hạn kéo dài. Sử dụng rơm, mụn dừa, cỏ khô, bèo lục bình để tủ quanh gốc hoặc phủ trên toàn mặt liếp.
Cũng có thể kết hợp tiến hành tủ gốc cho thanh long ngay sau khi bón phân hữu cơ để tránh được sự phân huỷ nhanh lượng mùn trong phân dưới ánh nắng trực tiếp.
- d) Tỉa cành, tạo tán
Sau trồng 2 – 3 tuần, khi cây đã ra nhiều chồi, tiến hành tỉa bỏ những chồi yếu, nhỏ, nhánh nảy ngang (nhánh tai chuột), chỉ để lại 2 – 3 chồi có bẹ to, khoẻ, cho leo lên giàn trụ để tạo tán sau này.
– Uốn cành: Khi cành dài vượt khỏi đỉnh trụ khoảng 30 – 40 cm tiến hành uốn cành nằm xuống đỉnh trụ. Nên thực hiện vào lúc trưa nắng, khi đó cành mềm dễ uốn cong xuống, có thể dùng dây ni lông hoặc dây vải để buộc lại để tạo tán cây hình dù. Biện pháp này còn giúp cây mau ra chồi mới.
– Tỉa cành: Từ năm thứ 2 trở đi, tiến hành tỉa nhẹ, đồng thời tạo tán và định hình cho cây, loại bỏ các cành đã cho quả, nằm khuất bên trong, đến cuối năm thứ 3 mỗi trụ để lại khoảng 100 cành.
Có 3 cách tỉa cành cho thanh long giai đoạn kinh doanh là tỉa đau, tỉa lựa và tỉa sửa cành.
+ Tỉa đau: Thực hiện sau đợt thu hoạch quả (trái) hoặc ngay trước đợt thu cuối cùng (khoảng tháng 8 hoặc đầu tháng 9). Tỉa bỏ 2/3 số cành già, cành ốm yếu và sâu bệnh nằm khuất bên trong tán, chỉ giữ lại những cành tốt (khoảng 60% tổng số cành trước khi tỉa). Dùng liềm hoặc dao chặt 3/4 chiều dài cành cần tỉa bỏ (cách gốc cành 30 cm). Tiếp đó, khi các chồi non đã nảy ra từ phần gốc cành giữ lại, chọn để lại 1 – 2 chồi mới, khỏe, mọc cách xa nhau, các chồi còn lại tỉa bỏ.
Ưu điểm: dễ thực hiện, nhanh, ít tốn kém thời gian và công lao động. Nhược điểm: sau nhiều năm các gốc cành chừa lại sau tỉa sẽ chồng lên nhau và làm cho bụi thanh long bị đôn cao lên.
+ Tỉa lựa: Thường xuyên kiểm tra vườn, tỉa bỏ các cành yếu, cành bị sâu bệnh bằng dao hoặc liềm để tập trung dinh dưỡng nuôi cành tơ và quả.
Ưu điểm: Tạo được khung tán cân đối, thông thoáng trụ, không bị đôn cao. Nhược điểm: tốn nhiều công lao động.
+ Tỉa sửa cành: Tỉa bỏ những cành mới ra, cành mọc lòa xòa chiếm lối đi trên các cành mẹ (cành sừng trâu) đã ra quả, chỉ để lại 1 – 2 cành con cách xa nhau và phân bố đều trên 1 cành mẹ để tập trung dinh dưỡng nuôi quả.
Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cành nhánh có thể mọc lệch, tập trung về một bên, vì vậy thường xuyên sắp xếp lại cho đều về các hướng, đảm bảo thu nhận ánh sáng tốt trên toàn cây.
Thường xuyên kiểm tra sau các đợt thu quả, cắt ngắn các cành phát triển quá dài để không cho các trái ở đầu mút tiếp xúc với mặt đất (vết cắt cách mặt đất khoảng 40 cm).
- e) Tỉa nụ, quả
Sau khi nhú 5 – 7 ngày, tiến hành tỉa bỏ các hoa dị dạng, bị sâu bệnh và tỉa bớt trên những cành có quá nhiều hoa, để lại những hoa phát triển tốt, mọc cách xa nhau.
5 – 7 ngày sau khi nở, tiến hành tỉa quả, mỗi cành chỉ để lại 1 – 2 quả phát triển tốt, không sâu bệnh. Nếu để quá nhiều quả trên cành, kích thước quả nhỏ, không đáp ứng yêu cầu của thị trường.
- f) Làm cỏ
Trên đất phèn, đất thường xuyên ẩm có rất nhiều loại cỏ và rất khó trị như cỏ tranh, cỏ ống, cỏ chỉ… Vì vậy muốn bớt cỏ và giảm bớt công chăm sóc về sau, trước khi lên vườn nên áp dụng biện pháp phòng trừ cỏ tổng hợp, vào mùa nắng phải cày bừa và phơi đất kỹ trước khi lên liếp trồng.
Thời gian đầu sau khi trồng thanh long có thể trồng xen cây ngắn ngày vừa tăng thu nhập vừa trừ được cỏ dại. Ngoài ra, cũng có thể kết hợp thuốc trừ cỏ với làm cỏ thủ công.
- Phòng trừ sâu bệnh.
- Sâu chính hại thanh long
– Ruồi đục quả: Ấu trùng đục và ăn phần mềm của quả làm cho quả bị hư, rụng, giảm năng suất và chất lượng quả.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy quả bị nhiễm ruồi (chôn quả bị nhiễm xuống đất ở độ sâu 30 cm), loại bỏ những cây hoang dại, dọn các quả rơi rụng trên vườn. Sử dụng sinh vật ký sinh và sinh vật ăn mồi như Hymenopterous trong họ Braconidae, ký sinh thuộc các họ Coleoptera, Dermaptera và kiến. Thu hoạch quả đúng thời điểm, phun bả mồi protein thủy phân kết hợp với thuốc hóa học phun lên 1/10 diện tích tán cây; sử dụng các loại bao chuyên dụng, thời điểm bao sau khi rút cánh hoa khô.
– Nhóm rệp sáp: Rệp sáp sống và hút nhựa trên chồi non và trái, làm chồi non và trái chậm phát triển, thường cộng sinh với kiến, lan rộng trong vườn thanh long.
Biện pháp phòng trừ: Dọn đất thật kỹ, thường xuyên kiểm tra vườn kịp thời, nhất là ở giai đoạn cây đang có hoa và trái non đang phát triển; dùng các thiên địch như bọ rùa Scymnus bipunctatus, Scymnus uncinatus, Cryptolaemus montrouzieri, ong ký sinh Anagyrus ananatis, Anagyrus pseudococci, các loài kiến vàng Oecophylla smaragdina và kiến đen Dolichoderus thoracicus. Phun các loại thuốc hóa học sau khi ấu trùng nở, như: Alpha-cypermethrin + Chlorpyrifos Ethyl + Indoxacarb (Vitashield gold 600EC), Buprofezin + Chlorpyrifos Ethyl (Penalty gold 50WP), Clothianidin (Dantotsu 50WDG), Benfuracarb (Oncol 3GR)… kết hợp với Surfactant Siloxane Alkoxylate (Thần hổ).
– Bọ trĩ: Thường gây hại nặng trong mùa nắng ở phần tiếp giáp tai của nụ hoa làm mất giá trị thẩm mỹ của quả.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh vườn sau khi thu hoạch, trừ cỏ dại thường xuyên, cắt tỉa nụ hoa nhiễm bọ trĩ và phần đài hoa còn xót lại và thu gom đem đi tiêu hủy. Sử dụng luân phiên các loại thuốc BVTV: Imidacloprid (Actara 25WG), Spinetoram (Radiant 60EC) và Emamectin Benzoate + Matrine (Rholam super 50SG), Garlicin (Bột tỏi Well) vào thời điểm bọ trĩ gây hại.
– Sâu đục cành: Sâu đục phá cành non, cành già và nụ hoa làm ảnh hưởng đến khả năng đậu trái.
Biện pháp phòng trừ: Thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm; có thể bắt bằng tay; dọn sạch các cây dại; khi sâu xuất hiện nhiều, phun luân phiên các loại thuốc sau: Alpha-cypermethrin + Chlorpyrifos Ethyl + Indoxacarb (Vitashield gold 600EC), Benfuracarb (Oncol 25WP),…
– Bọ xít xanh: Côn trùng chích hút nhựa, để lại những vết chích rất nhỏ, khi trái chín nơi các vết chích sẽ xuất hiện các đốm đen, làm trái mất giá trị thương phẩm.
Biện pháp phòng trừ: Tỉa cành để các đọt non và hoa ra tập trung; kiểm tra thường xuyên để ngắt bỏ ổ trứng; tạo điều kiện thuận lợi cho kiến vàng, ong kí sinh phát triển; sử dụng các loại thuốc BVTV: Abamectin + Fipronil (Scorpion 36EC), Buprofezin + Isoprocarb (Applaud-Mipc 25 SP)… Chú ý việc dùng thuốc có hiệu quả cao khi phát hiện các ổ bọ xít non và tiêu diệt chúng.
- Bệnh hại thanh long
– Bệnh đốm nâu (còn gọi là đốm trắng, tắc kè, bệnh ma): Khi mới xuất hiện, trên cành có những chấm nhỏ li ti (như vết kim châm), lõm vào bề mặt bẹ hoặc trái non và chuyển sang màu trắng sau khoảng 3-4 ngày, sau đó chuyển sang màu đỏ cam, có vòng tròn màu vàng bao quanh và dần dần vết bệnh nổi lên thành đốm tròn màu nâu.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, dụng cụ, quần áo bảo hộ; bón phân N-P-K, trung vi lượng cân đối, đầy đủ và hợp lý; kết hợp bón vôi và hạn chế số lần xử lý ra hoa trái vụ; tăng cường sử dụng chế phẩm vi sinh có lợi (nấm Trichoderma). Phun luân phiên các loại thuốc chứa hoạt chất Mancozeb, Iprodione, Difenoconazole, Difenoconazole + Azoxystrobin, Propineb 7 – 14 ngày/lần tuỳ vào điều kiện thời tiết.
– Bệnh thán thư: Bệnh gây hại trên các bộ phận của cây rễ, thân, hoa và quả trước và sau thu hoạch; trên rễ, vết bệnh có màu nâu đến nâu đen; trên thân, cành vết bệnh vàng nhỏ, phồng rộp lên màu nâu, kết lại thành mảng lớn màu nâu đen, vết thối từ phần ngọn vào trong; trên hoa, vết nhỏ có màu nâu đen, lan rộng, làm hoa rụi rất nhanh, nhũn và rụng xuống; trên quả, vết bệnh là những đốm tròn hoặc gần tròn, có tâm màu nâu đỏ, lõm xuống, sau đó phát triển nhanh thành những mảng thối lõm vào vỏ.
Biện pháp phòng trừ: Chọn giống sạch bệnh; vệ sinh vườn; thoát nước và tưới nước; tăng cường bón phân hữu cơ có ủ với các loài nấm đối kháng như: Trichoderma, Bacillus polymyxa, Bacillus subtilis, Pseudomonas flurescens; phun thuốc gốc đồng khi vừa đậu trái như Difenoconazole, Difenoconazole + Azoxystrobin, Propineb 7-14 ngày/lần (tuỳ vào điều kiện thời tiết).
– Bệnh đốm đen (rỉ sắt, rỉ sét): Bệnh gây hại trên nụ hoa, ở giai đoạn mới xuất hiện, vết bệnh xâm nhiễm từ rìa tai nụ hoa và lan dần vào bên trong, sau đó phát triển thành vệt có dạng elip thuôn dài, lõm ở giữa và có lớp bào tử mọc bám trên bề mặt vết bệnh. Trên hoa: bệnh làm cho bông bị nghẽn lại (bông bị bó chặt) không nở được. Tai trái bị nhiễm bệnh sẽ để lại vết sẹo và quả khi thu hoạch bán sẽ mất giá trị thương phẩm.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng (tương tự bệnh đốm nâu); bón nhiều phân hữu cơ và cung cấp nấm đối kháng Trichoderma; phun ngừa thuốc trừ nấm gốc đồng hoặc thuốc sinh học gốc Chitosan, … Phun phủ toàn bộ trụ thanh long sau khi cắt tỉa và trước khi xử lý ra hoa để làm giảm áp lực mầm bệnh. Ở giai đoạn ra hoa: saukhi hình thành nụ, tiến hành tỉa bớt, chọn nụ hoa. Phun xen kẽ theo định kỳ các loại thuốc trừ nấm gốc Validamycin, Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole, Chitosan. Lần 1: vào thời điểm tuổi của nụ hoa đạt khoảng 7 ngày tuổi (phun thuốc gốc đồng, Validamycin, Chitosan,…). Lần 2: lúc nụ khoảng 12-14 ngày tuổi (phun Validamycin, Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole). Lần 3: lúc nụ khoảng 20-21 ngày tuổi (phun Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole). Lần 4: Rút râu sau hoa nở 2-4 ngày tuổi (tuỳ vào điều kiện thời tiết mùa nắng hay mùa mưa, phun Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole, Validamycin).
– Bệnh thối quả: Bệnh thường xuyên xuất hiện ở giai đoạn cây ra nụ, sau khi hoa nở (2-3 ngày sau khi phát hoa héo) và ở giai đoạn quả non. Bệnh phát triển và lây lan rất nhanh chóng trong điều kiện ẩm độ cao và mưa thường xuyên. Triệu chứng ban đầu là nụ hoặc quả có vết bị thối nhũn, có bọt khí nổi trên bề mặt vết bệnh, bên trên vết bệnh có xuất hiện lớp tơ nấm màu đen và lan rộng rất nhanh chóng làm thối cả quả (sau khoảng 12-24 giờ), có mùi hôi (mùi lên men rượu) và có dịch nhựa màu nâu vàng chảy ra.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng và phòng trừ sinh học tương tự như với bệnh đốm nâu; phun ngừa bằng chất khử trùng bề mặt bằng thuốc trừ nấm gốc đồng Streptomycin sulfate hoặc thuốc sinh học gốc Chitosan,… Phun phủ toàn bộ trụ thanh long sau khi cắt tỉa và trước khi xử lý ra hoa giai đoạn ra hoa, phun xen kẽ theo định kỳ 5-7 ngày/lần bằng thuốc sinh học Chitosan hoặc các loại thuốc trừ nấm gốc Kasugamycin, Streptomycin sulfate, Oxolinic acid.
- Tuyến trùng hại thanh long
Tuyến trùng gây hại rễ làm cho cây sinh trưởng kém, cành nhỏ, bị héo tóp rất dễ nhầm lẫn với các triệu chứng thiếu phân, thiếu nước hay thối rễ, cây bị bệnh nặng và lâu, các rễ sẽ bị thối rữa, đặc biệt khi có sự gây hại của các vi sinh vật gây hại khác (Phytophthora sp., Fusarium sp.,…) thì thối rễ sẽ xảy ra nhanh chóng và cây nhổ lên dễ dàng.
Biện pháp phòng trừ: Sử dụng cây giống sạch bệnh; làm đất kỹ (cày bừa và phơi ải) trước khi trồng; tưới chế phẩm nấm Paecilomyces lilacinus với liều lượng 15-20gam, chế phẩm SOFRI -Paecilomyces (7,4.109 cfu/gam sản phẩm)/10lít nước; trồng xen thêm vào vườn hoặc bên dưới tán cây các loại cây có tác dụng xua đuổi tuyến trùng như cây hoa cúc thược dược, vạn thọ, lục lạc, cây họ đậu, …
Khi cây có dấu hiệu bệnh cần tiến hành kiểm tra và xử lý một trong các loại thuốc Nokaph, Vibasu, Map logic, …. Xử lý thuốc liên tục 2 lần, mỗi lần cách nhau 2 tháng, tuy nhiên có thể tăng số lần xử lý thuốc tuỳ vào tình trạng nhiễm bệnh của cây.
Đối với những vườn nhiễm tuyến trùng nặng thì nên tiến hành luân canh 2 – 3 năm với một số cây không phải là cây kí chủ (lúa, đậu,…).
- Thu hoạch.
Thời điểm thu hoạch thực tế sẽ dựa trên tình hình thị trường và độ chín của quả. Theo kinh nghiệm thì quả có thể được thu hoạch sau khoảng 29 – 31 ngày tính từ thời điểm hoa nở. Để cây có sản lượng và chất lượng tốt nhất, bộ rễ của cây trong suốt giai đoạn phát triển, ra quả đều cần được bảo vệ tốt, tránh tổn thương do nắng nóng từ mặt trời, úng nước hay mưa bão,…Mỗi cành nên chỉ để lại 3 – 4 quả chất lượng nhất.
Khi thu hoạch, sử dụng dao hoặc dụng cụ phù hợp để tiết kiệm thời gian, đảm bảo vết cắt chuẩn, không làm ảnh hưởng đến các cành khác và không làm hư lớp vỏ ngoài của quả. Đi thu hoạch theo từng hàng để tránh bỏ sót. Đặt quả vào giỏ có các lớp giấy, rơm hoặc lá để lót tránh dập.
Các quả đạt tiêu chuẩn về kích thước, chuyển màu trong 2 – 3 ngày, màu đẹp, không bị dập nát, vỏ không bị trầy xước, các tai còn nguyên và có màu xanh tốt là những quả đạt chất lượng hơn.
Trong giai đoạn vận chuyển, lưu kho để chuẩn bị phân phối, thanh long nên được bảo quản trong khoảng nhiệt độ 12 – 24 độ C, có thể điều chỉnh linh hoạt dựa trên yêu cầu, tiêu chuẩn của bên thu mua và điều kiện bảo quản. Tuy nhiên, cần tránh bảo quản thanh long ở nhiệt độ quá thấp, dưới 5 độ C vì khi đó chất lượng quả sẽ bị ảnh hưởng đáng kể./.
Hà Trần
