Rau cải ăn lá là nhóm rau phổ biến, dễ trồng, thời gian sinh trưởng ngắn, và mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Để đạt năng suất và chất lượng tốt, người trồng cần nắm vững các kỹ thuật từ khâu chuẩn bị đất, chọn giống, gieo trồng đến chăm sóc và thu hoạch.
- Thời vụ
Rau cải là loại rau dễ trồng, có thể trồng quanh năm, nhưng vào mùa khô cho năng suất cao hơn. Nếu vào vụ hè nên làm vòm và lưới che chắn hạn chế ảnh hưởng trực tiếp của mưa lớn và nắng nóng. Nếu trồng vào thời điểm tháng 12, tháng 1 cần theo dõi săn sóc chặt chẽ để phòng sâu bệnh kịp thời. Cần làm những giàn che chắn, không để nước mưa đọng trên lá gây dập nát lá.
- Chọn giống
Hạt giống có hình tròn, hạt nhỏ, dễ nảy mầm. Mặc dù vậy nhưng để bảo đảm có một vườn rau sinh trưởng và phát triển đều, thì khâu chọn giống rất quan trọng. Nên chọn mua hạt giống tại các cơ sở bán hạt giống rau uy tín, có độ đồng đều và nảy mầm cao.
- Chuẩn bị đất trồng
Loại đất phù hợp để trồng rau cải đó chính là đất thịt, đất phù sa… loại đất này có độ tơi xốp cao, nhiều dinh dưỡng. Sử dụng đất trong vườn, sân nhà để trồng rau cải, cần phải xử lý sạch đất và trộn thêm xơ dừa, tro trấu để tăng độ tơi xốp cho đất, dễ thoát nước.
Dọn sạch cỏ dại và tàn dư cây trồng; làm đất kỹ, tơi nhỏ; lên luống cao 20 – 25 cm, mặt luống rộng từ 1,0 – 1,2 m; bằng phẳng dễ thoát nước để tránh ngập úng khi mưa.
- Kỹ thuật trồng và chăm sóc cải ăn lá
Để trồng cải ăn lá đạt hiệu quả cho năng suất cao cần tuân thủ cách trồng sau đây:
– Xử lý hạt trước khi gieo trồng: Tiến hành ngâm hạt giống vào nước ấm với tỷ lệ 2 sôi: 3 lạnh, trong vòng 4 – 6 tiếng. Sau đó vớt hạt để ráo nước và ủ trong bóng tối cho đến khi quan sát thấy các hạt đã nứt nanh thì tiến hành đem gieo.
– Tiến hành rải đất vào khay trồng đảm bảo độ dày từ 5 cm trở lên. Độ dày lớp đất có ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng, phát triển và độ bám của rễ. Lớp đất quá mỏng không đủ cho bộ rễ phát triển, cây không đủ dinh dưỡng, dẫn đến còi cọc.
– San phẳng bề mặt đất trồng rồi rải một lớp hạt giống đều lên trên, phủ thêm một lớp đất như vậy nữa với độ dày khoảng 0,5 cm. Thời gian đầu nên để trong bóng râm hoặc làm mái che cho chậu trồng, tránh ánh nắng quá gắt chiếu vào làm khô nhanh bề mặt.
- Bón phân
– Bón thúc lần 1: Thực hiện sau khi gieo hạt khoảng 7-10 ngày. Lượng phân cần bón là khoảng 150-200 gam/sào. Phân bón cần được phân phối đều và kỹ lưỡng trên mặt đất để đảm bảo rau cải ngọt có đủ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh.
– Bón thúc lần 2: Thực hiện sau khoảng 15-20 ngày sau khi gieo hạt, nếu cây cải có nhu cầu. Lượng phân cần bón tương đương khoảng 200-250 gam/sào. Việc bón phân đúng giai đoạn sinh trưởng giúp cây cải phát triển tốt và chống chịu với sâu bệnh gây hại.
– Loại phân bón phù hợp: Đối với rau cải ăn lá, nên sử dụng phân bón có nguồn gốc rõ ràng và có tên trong danh mục phân bón được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng ở Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành. Không nên sử dụng trực tiếp phân tươi (chất thải của người, động vật) mà cần chọn loại phân bón cân đối, đúng quy trình và đúng giai đoạn sinh trưởng của cây trồng. Việc sử dụng phân bón phù hợp không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.
- Cách phòng trừ sâu bệnh cho rau cải ăn lá
– Sâu tơ: Khi còn non, sâu có màu xanh nhạt, kích thước nhỏ. Sâu ăn mặt dưới của lá để lại lớp biểu bì trên mặt là làm cho lá xơ xác. Khi sâu lớn thì mật độ cao, sâu ăn nhiều làm cho lá xơ xác như màng tơ và mất khả năng quang hợp. Cây không thể phát triển được giảm năng suất rõ rệt. Sâu non có tính kháng thuốc cao, nên việc trị bệnh là rất khó. Một vụ rau thì có rất nhiều lứa sâu gây hại do vòng đời của sâu ngắn.
Biện pháp phòng trừ: Dọn sạch tàn dư cây trồng trước khi trồng vụ mới. Trồng xen canh với các loại cây trồng khác. Khi xuất hiện sâu sử dụng 100g CNX – RS pha 50 lít nước phun ướt đẫm lá.
– Bọ nhảy: Bọ nhảy trưởng thành hình bầu dục, màu đen bóng. Trên cánh cứng có 8 chấm xếp thành hàng dọc cánh và 2 gân sọc màu trắng hình vỏ củ lạc.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, thu sạch tàn dư, cỏ dại để ủ phân. Luân canh với cây trồng khác, đặc biệt có hiệu quả khi luân canh với cây lúa nước. Những diện tích thường xuyên trồng rau họ thập tự, trước khi trồng mới ngâm đất trong nước khoảng 5-7 ngày để tiêu diệt sâu non bọ nhảy. Sử dụng phân chuồng xử lý nấm trichoderma có tác dụng tiêu diệt ấu trùng.
– Bệnh thối nhũn: Bệnh thường xuất hiện sau khi bắp cải đã cuốn hoặc bông cải đã hình thành hoa. Khi đó làm hoa không phát triển, lá héo rụng. Bệnh có thể hại từ trên xuống hay từ gốc phát triển lên. Lúc đầu là dạng giọt dầu sau thành nâu nhạt lan rộng và phần mô bệnh có mùi hôi khó chịu.Phần lá ngoài của cây bị héo rũ, cụp xuống để lộ rõ bắp ra và dễ dàng bị gẫy và thối nhanh chóng. Trên mô bệnh và thân cây dính dịch vi khuẩn màu vàng xám.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây trồng, bón phân cân đối, thăm đồng thường xuyên để phát hiện bệnh sớm. Khi cây xuất hiện bệnh thối nhũn phun Elicitor + Siêu Đồng.
– Bệnh sương mai: Bệnh gây hại từ khi cây còn nhỏ trong vườn ươm cho đến khi cây lớn. Trên lá mầm và các lá thật của cây xuất hiện những đốm nhỏ màu vàng hoặc nâu. Trên cây lớn vết bệnh là những đốm tròn hoặc hình dạng bất định màu vàng nâu, trên đó có lớp mốc như lông mịn màu xanh đen. Vết bệnh ở dưới mặt lá được bao phủ một lớp trắng như sương. Sau một thời gian vết bệnh khô lại, có màu nâu hoặc đen. Các vết bệnh lan rộng liên kết với nhau thành mảng cháy lớn trên lá, lá vàng và rụng.
Biện pháp phòng trừ: Trồng thưa, làm luống cao, bón phân cân đối cho cây, không nên bón thừa đạm làm cây mềm yếu, dễ nhiễm bệnh. Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại, tỉa bỏ các lá già, thu gom tàn dư cây trồng sau khi thu hoạch. Khi phát hiện cây bị bệnh sử dụng Elicitor + Siêu Đồng, phun ướt đẫm thân và lá.
7.Thu hoạch
Rau cải là loại cây ngắn ngày nên nếu muốn thu hoạch rau non thì bạn có thể thu hoạch từ 5 – 7 ngày. Còn nếu bạn muốn thu hoạch cải lớn hơn thì thu hoạch sau 30 – 35 ngày sau khi trồng. Đối với rau cải ăn lá thì bạn có thể thu hoạch cả cây hoặc lấy lá cải lớn rồi chừa lại lá cải nhỏ cho lần thu hoạch tiếp theo. Khi rau cải được chăm sóc tốt thì bạn có thể thu hoạch liên tục trong vòng từ 1 – 2 tháng.
Kiều Thơ
