Vào mùa mưa bão, nhiều khó khăn phát sinh đối với nuôi trồng thủy sản do môi trường thay đổi đột ngột và ô nhiễm làm thủy sản nuôi bị yếu do sốc, dẫn đến bỏ ăn, thậm chí bị chết do nhiễm dịch bệnh. Khi mưa nhiều làm cho nhiệt độ nước giảm đột ngột, nước mưa có tính axit và nước mưa rửa trôi phèn từ bờ xuống ao, làm cho pH nước trong ao nuôi giảm đột ngột, độ mặn giảm đột ngột (đối với nuôi nước lợ), giảm oxy hoà tan trong nước, giảm độ kiềm của nước. Nước mưa, nước lũ còn cuốn trôi phèn, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và các chất thải độc hại từ ruộng, vườn, khu dân cư chảy vào sông, hệ thông kênh mương vào ao nuôi. Các đối tượng thủy sản nuôi có thể bị thất thoát do mực nước dâng cao làm tràn bờ, vỡ bờ. Bão gió lớn, sóng to, dòng chảy xiết làm vỡ, hỏng, cuốn trôi lồng bè…Nhằm giảm thiểu thiệt hại do mưa bão gây ra, căn cứ tài liệu hướng dẫn của cơ quan chuyên môn và tình hình thực tế nuôi thủy sản trong tỉnh xin lưu ý đến các hộ nuôi thủy sản trong tỉnh một số biện pháp kỹ thuật phòng ngừa hạn chế thiệt hại và khắc phục hậu quả do bão lũ gây ra cho thuỷ sản nuôi.

1. Trước khi có mưa lũ xảy ra

a)Đối với ao đầm nuôi trồng thuỷ sản

– Thu hoạch thuỷ sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm;

– Thường xuyên kiểm tra và gia cố bờ ao chắc chắn có khả năng chống chịu khi mưa lũ lớn;

– Phát quang những cành, cây xung quanh bờ, tránh gió bão làm cành, lá rơi vào ao nuôi gây ô nhiễm ao nuôi;

– Đặt ống xả tràn để thoát nước khi mưa lũ kéo dài và khi mực nước trong ao quá lớn;

– Chuẩn bị đầy đủ các trang thiết bị, cơ sở vật chất, hoá chất, nguyên nhiên vật liệu (lưới, đăng chắn, dụng cụ cọc tre, cuốc xẻng, máy phát điện, mô tô quạt nước, vôi, tàu thuyền, phao cứu sinh,…) để chủ động gia cố sửa chữa hệ thống bờ, cống khi có tình huống xấu xảy ra;

– Đặt lưới chắn xung quanh bờ (độ cao 40 – 50 cm, ghim sâu 20 – 30cm dưới mặt đất) nhằm giảm thất thoát gây thiệt hại sản xuất khi mưa lũ kéo dài;

– Nạo vét, khơi thống cống, rãnh, kênh mương đảm bảo thoát nước tốt khi xảy ra mưa lũ;

– Sơ tán người về nơi trú ẩn an toàn, đảm bảo không có thiệt hại về người khi xảy ra thiên tai.

b) Đối với lồng bè nuôi trồng thuỷ sản

– Thu hoạch thuỷ sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm;

– Kiểm tra, gia cố lại hệ thống dây neo, phao lồng và di chuyển vào khu vực kín gió, có dòng chảy nhẹ để tránh gió bão gây hư hỏng lồng;

– Trường hợp không di chuyển được lồng, cần hạ lồng xuống thấp để giảm bớt sóng gió;

– Che chắn mặt lồng/bè bằng lưới có kích thước mắt lưới phù hợp sao cho không để thuỷ sản nuôi lọt ra ngoài khi có thiên tai;

– Thường xuyên vệ sinh lồng sạch sẽ, thông thoáng để thoát nước và treo túi vôi (3 – 5 kg) trước dòng chảy để phòng bệnh cho thuỷ sản;

– Bố trí neo đậu tuân thủ nghiêm các yêu cầu về phòng chống lụt bão của cơ quan quản lý địa phương;

– Sơ tán người về nơi trú ẩn an toàn, đảm bảo không có thiệt hại về người khi xảy ra thiên tai.

c) Đối với nuôi ngao/nghêu bãi triều ven biển

– Khẩn trương thu hoạch nhuyễn thể đã đạt kích cỡ thương phẩm;

– Gia cố chắc chắn lưới, đăng chắn tránh để ngao/nghêu thất thoát;

– Gia cố các chòi canh, đảm bảo an toàn cho người lao động ở trên chòi;

-Tuân thủ nghiêm yêu cầu về bờ (vào trong đất liền) khi có lệnh của ban chỉ huy phòng chống lụt bão địa phương.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả sau mưa lũ

a) Đối với ao, đầm nuôi trồng thủy sản

 – Xả bớt nước trên tầng mặt để giảm bớt lượng nước mưa trong ao; đồng thời tiến hành chạy máy quạt nước, sục khí nhằm hạn chế sự phân tầng nước đối với những ao nuôi thâm canh và bán thâm canh;

 – Khi mưa lớn kéo dài, nước ao nuôi bị đục, pH bị giảm đột ngột nên rải vôi xung quanh bờ ao (khoảng 10kg/100 m²), kết hợp bón vôi cho ao, đầm nuôi để ổn định pH nước và làm giảm độ đục của nước ao:

+ Đối với ao nuôi thủy sản nước ngọt: Lượng vôi bón 0,7 – 1kg/100m³ nước

+ Đối với ao nuôi thủy sản nước mặn lợ: Lượng vôi bón 2 -3 kg/100m³ nước;

– Bổ sung vitamin C, chế phẩm sinh học vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho thủy sản nuôi

  – Tăng cường chăm sóc, quản lý ao nuôi, kiểm tra thường xuyên các yếu tố môi trường ao nuôi, sức khỏe thủy sản nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời.b)Đối với lồng, bè nuôi trồng thủy sản

– Kiểm tra các yếu tố môi trường nơi đặt lồng, bè nuôi, đảm bảo các yếu tố môi trường nằm trong ngưỡng cho phép. Di chuyển lồng, bè về lại vùng nuôi (nếu trước bão phải di chuyển lồng, bè để tránh bão);

– Kiểm tra, vệ sinh hệ thống dây neo, phao lồng, lưới để đảm bảo an toàn cho hoạt động sản xuất trở lại bình thường;

– Thường xuyên theo dõi các yếu tố môi trường và sức khỏe của thủy sản nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời.

c)Đối với nuôi ngao/nghêu bãi triều ven biển

– Khi nước thủy triều xuống, tiến hành kiểm tra, tu sửa đăng, chắn.

– Sau mưa bão, ngao thường tập trung vào các góc đăng, chắn. Cần tiến hành san đều ra toàn bãi./.

Sỹ Công – Chi cục Thủy sản