Để phát triển bền vững nghề chăn nuôi hươu sao, những năm gần đây, cùng với sự chủ động của người dân, huyện Hương Sơn đã tích cực triển khai nhiều giải pháp, trong đó chú trọng áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc nuôi dưỡng, nâng cao chất lượng đàn hươu cũng như khai thác, chế biến sản phẩm nhung, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.
Tại trang trại chăn nuôi hươu sao Nhật Thuận ở thôn 8, xã Sơn Giang, huyện Hương Sơn do anh Hồ Văn Thuận (sinh năm 1993) làm chủ cơ sở. Mặc dù còn trẻ nhưng nhờ sự chịu khó học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước và chú trọng áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật nên đàn hươu của cơ sở phát triển tốt và mang lại thu nhập cao. Từ đàn hươu 30 con ban đầu đến nay cơ sở chăn nuôi hươu của anh Thuận đã nhân đàn lên 100 con, trong đó có 50 con cái sinh sản và 50 con đực cho nhung.
Theo anh Thuận, hươu là động vật dễ nuôi nhưng cũng cần chú ý đến một số kỹ thuật chăm sóc, nhất là thời kỳ hươu sinh sản hay vào mùa cho lộc nhung. Bên cạnh đó, những năm gần đây, trang trại đã áp dụng hiệu quả việc sử dụng chế phẩm vi sinh xử lý chất thải chăn nuôi trên đệm lót sinh học, giúp chuồng nuôi luôn khô ráo, sạch sẽ, không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn hạn chế dịch bệnh cho hươu nên đàn hươu luôn phát triển khỏe mạnh.
Nhờ sử dụng đệm lót sinh học, đàn hươu của anh Thuận luôn khỏe mạnh, phát triển tốt.
Ngoài nuôi hươu để khai thác nhung, cơ sơ của anh còn là địa chỉ cung cấp con giống uy tín cho bà con trong và ngoài tỉnh. Nhờ áp dụng nền tảng mạng xã hội để quảng bá hươu sao Hương Sơn như: Tiktok,Youtube, Facebook và lập trang web để giới thiệu trang trại hươu giống của gia đình, chia sẻ về các kỹ thuật, kinh nghiệm chăm sóc hươu sao nên đã giúp anh Thuận mở rộng thị trường, tăng thu nhập từ việc xuất bán con giống cũng như sản phẩm nhung. Ngoài số lượng con giống của gia đình, hàng năm, anh Thuận còn liên kết thu mua hươu giống từ các hộ chăn nuôi hươu trên địa bàn và cung cấp từ 500-700 con hươu giống cho người dân có nhu cầu và hàng chục kilogam nhung tươi cùng nhiều sản phẩm khác từ hươu sao. Trung bình mỗi năm, thu về 500 – 600 triệu đồng từ bán hươu giống và khoảng 600 triệu đồng từ việc bán nhung và các sản phẩm khác.
Nghề chăn nuôi hươu Hương Sơn nổi tiếng nhờ cho sản phẩm nhung hươu chất lượng tốt, giàu dinh dưỡng. Bên cạnh cung cấp sản phẩm nhung tươi, những năm gần đây, nhiều cơ sở chăn nuôi đã mạnh dạn đầu tư máy móc, áp dụng công nghệ chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Tại HTX hươu sao Ngọc Linh ở xã Sơn Giang, ngoài duy trì đàn hươu trên 100 con để lấy nhung, hàng năm, HTX còn liên kết thu mua trên 50 kg nhung từ các hộ chăn nuôi hươu trên địa bàn để làm nguyên liệu chế biến sâu các sản phẩm.
Chị Lê Thị Hương- HTX hươu sao Ngọc Linh cho biết: Nhận thấy tiềm năng nghề chăn nuôi hươu ngày càng rộng mở. Ngoài phát triển trang trại chăn nuôi hươu lấy nhung, chúng tối đã mạnh dạn đầu tư các máy móc và áp dụng khoa học công nghệ để chế biến sâu các sản phẩm từ hươu sao. Đến nay, HTX đã có 2 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao đó là rượu nhung hươu và cao xương hươu được đông đảo khách hàng tin tưởng lựa chọn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đa dạng hóa thêm các sản phẩm chế biến sâu như bột nhung hươu, nhung hươu thái lát, … và quan tâm mẫu mã, chất lượng đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của người tiêu dùng.
Cùng với phát triển tổng đàn, quan tâm đầu tư chế biến sâu và đa dạng hóa các sản phẩm từ hươu sao. Để giúp bà con tiếp cận khoa học kỹ thuật mới trong khai thác nhung thay vì khai thác theo cách truyền thống tốn chi phí, dễ rủi ro, cũng như nâng cao ý thức cho người dân trong việc đảm bảo phúc lợi động vật. Hàng năm, đến mùa khai thác nhung, UBND huyện Hương Sơn đã phối hợp với Hội Bảo vệ động vật Việt Nam tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền quy trình kỹ thuật cắt lộc nhung bằng phương pháp gây mê. Phương pháp này được đánh giá là có nhiều ưu điểm, hạn chế tác động làm tổn thương con vật và an toàn cho con người, sản phẩm nhung hươu sau khi cắt đảm bảo được chất lượng. Đến nay, phương pháp này đã được nhiều hộ chăn nuôi hươu trên địa bàn áp dụng thực hiện hiệu quả.
Huyện Hương Sơn hiện có 19 sản phẩm 19 sản phẩm được chế biến sâu từ hươu sao đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3-4 sao như: rượu nhung hươu, cao xương hươu, bột nhung hươu,…
Toàn huyện Hương Sơn hiện có tổng đàn hươu hơn 47.000 con, tập trung chủ yếu ở các xã như: Sơn Giang, Quang Diệm, Sơn Lâm, Hàm Trường,… Trung bình mỗi năm, doanh thu từ nghề nuôi hươu sao khoảng hơn 400 tỷ đồng.
Ông Phan Xuân Đức – Giám đốc Trung tâm Ứng dụng KHKT và BVCTVN huyện Hương Sơn cho biết: Từ những giá trị về kinh tế và thực tiễn mà hươu sao đem lại cho người chăn nuôi, thời gian qua, huyện Hương Sơn đã ban hành nhiều chính sách kích cầu phát triển tổng đàn hươu, chú trọng đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc, nuôi dưỡng đến khai thác và chế biến, xây dựng các mô hình sản phẩm OCOP. Từ đó giá trị nhung hươu ngày một tăng cao, tạo động lực cho nhiều cơ sở mạnh dạn đầu tư hàng chục tỷ đồng mở rộng quy mô chăn nuôi, chế biến sâu các sản phẩm từ nhung hươu. Thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục tập trung phát triển triển nghề chăn nuôi hươu theo hai hướng là nâng cao, cải tạo chất lượng đàn giống, đẩy nhanh tổng đàn hươu và chế biến sâu các sản phẩm từ nhung hươu. Từ 19 sản phẩm chế biến sâu từ hươu sao đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3-4 sao. Địa phương sẽ tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích các tổ chức, cá nhân chế biến sâu hơn nữa các sản phẩm từ hươu, đồng thời nâng hạng các sản phẩm OCOP hiện có. Mục tiêu là tạo ra các sản phẩm như thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng… từ hươu, từ đó gia tăng giá trị và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Tiềm năng phát triển nghề nuôi hươu ở Hương Sơn đang còn rất lớn. Với sự quan tâm từ các cấp, ngành, chính quyền địa phương trong việc tăng cường chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật và sự năng động của chính người dân nghề nuôi hươu sao đang phát triển chiều sâu, bền vững, không chỉ mang lại thu nhập cao cho người dân mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương./.
Phú Hòa
