Mùa mưa bão đang cận kề, bà con nuôi nghêu ở Hà Tĩnh đang khẩn trương thu hoạch những diện tích nghêu đạt kích cỡ thương phẩm nhằm hạn chế thiệt hại có thể xảy ra.
Những ngày này, không khí làm việc tại cơ sở nuôi nghêu của HTX nuôi trồng thu mua, xuất nhập khẩu thủy hải sản Loan Hoan (xã Thạch Châu, Lộc Hà) như khẩn trương hơn. Cứ tầm 8 giờ 30 sáng, từng chuyến thuyền chở đầy nghêu được khai thác ở bãi triều được tập kết tại khu sơ chế. Cùng lúc đó, các thành viên trong HTX đã đợi sẵn để chuẩn bị bước vào khâu rửa và phân loại, đóng bì để cung cấp cho các thương lái đã đặt hàng trước đó.
Chị Lê Thị Loan – Giám đốc HTX Nuôi trồng thu mua thủy sản Loan Hoan chia sẻ: Năm nay, thời tiết khá thuận lợi, con giống chất lượng nên nghêu sinh trưởng phát triển tốt, không có dịch bệnh gì xảy ra. Những ngày này, HTX đang huy động các thành viên tập trung thu hoạch số lượng nghêu đã đạt kích cỡ thương phẩm để bảo vệ thành quả trước mùa mưa bão sắp đến, trung bình mỗi ngày thu hoạch từ 2-3 tấn nghêu thương phẩm. Tính từ đầu năm tới nay, HTX đã thu hoạch và xuất bán trên 500 tấn nghêu thương phẩm, với giá bán trung bình 14 triệu đồng/tấn thì ước tính, năm nay, HTX đạt doanh thu khoảng trên 7 tỷ đồng, lợi nhuận gần 3,5 tỷ đồng.

Cơ sở nuôi nghêu của HTX Nuôi trồng thu mua thủy sản Loan Hoan đang tập trung thu hoạch, phân loại, rửa sạch để cung cấp cho thương lái
HTX Nuôi trồng thu mua, xuất nhập khẩu thủy hải sản Loan Hoan là một trong những cơ sở nuôi nghêu có quy mô lớn và hiệu quả nhất ở Hà Tĩnh với diện tích nuôi nghêu 46ha. Những năm gần đây, nhờ chú trọng chất lượng con giống, mùa vụ thả nuôi hợp lý, cải tạo bãi nuôi tốt nên mỗi ha có thể cho năng suất từ 20 – 25 tấn. Với mức giá từ 12 – 15 nghìn đồng/kg tùy thời điểm và kích cỡ, người nuôi có doanh thu khoảng 400 – 500 triệu đồng/ha/năm, lợi nhuận khoảng 150 – 200 triệu đồng/năm/ha. Hiện nay, để nâng cao năng suất sơ chế nghêu sau thu hoạch, giải phóng sức lao động cho xã viên, HTX đã đầu tư máy thu hoạch nghêu thương phẩm, dây chuyền máy móc để phân loại nghêu, tạo sản phẩm đồng đều, sạch trước khi xuất bán nên được các thương lái đặt hàng với số lượng nhiều hơn.
Theo chị Loan chia sẻ, nếu trước đây, 1 tấn nghêu sau khi thu hoạch sẽ cần 15-20 nhân công lao động thực hiện các khâu rửa sạch, phân loại bằng thủ công và mất rất nhiều thời gian thì từ khi đầu tư máy móc vào sản xuất chỉ cần 5 công nhân làm trong 1 giờ đồng hồ. Với cách làm này, vừa giảm được chi phí thuê nhân công, nghêu đảm bảo kích cỡ đồng đều, sạch sẽ. Nhất là trong thời điểm mùa mưa bão cận kề, loại máy sơ chế này càng phát huy hiệu quả vì đảm bảo được tiến độ thu hoạch và kịp thời cung ứng cho thương lái đến mua cung cấp cho các cơ sở chế biến xuất khẩu và phục vụ tiêu dùng nội địa.

Nhờ thời tiết thuận lợi, chú trong chăm sóc, sản phẩm đảm bảo chất lượng, nghêu được mùa, được giá
Còn tại cơ sở nuôi nghêu của anh Dương Thế Võ ở thôn Tân Phong, xã Đỉnh Bàn (huyện Thạch Hà), những ngày này, anh Võ phải thuê thêm lao động địa phương để kịp thời thu hoạch hết lứa nghêu đã đạt kích cỡ thương phẩm.
Nhờ có kinh nghiệm nuôi trồng, bãi nuôi đẹp (rộng 4 ha ở gần núi Nam Giới), thời tiết thuận lợi nên nghêu tại bãi nuôi của anh Võ khá nhanh lớn, ít bị hao hụt. Đến thời điểm này, gia đình anh Võ thu hoạch được 40 tấn nghêu thương phẩm loại 80 – 90 con/kg, cho doanh thu 450 triệu đồng.
Anh Dương Thế Võ cho biết: Nuôi nghêu không phải cho ăn, không tốn chi phí đầu tư nhưng nghêu là đối tượng rất mẫn cảm với sự thay đổi đột ngột của môi trường như ngọt hóa, nhiệt độ nước quá cao >320C kéo dài nhiều ngày, nguồn nước bi ô nhiễm đều có thể làm ngao chết hàng loạt. Do đó, cần chú trọng mùa vụ thả giống phù hợp, theo dõi, quản lý các yếu tố môi trường trong suốt quá trình nuôi thì mới đảm bảo hiệu quả.
“Hiện nay, ở vùng này, nghêu có thể thả nuôi quanh năm, thường thả giống vụ đầu từ tháng 2- tháng 3 và vụ thứ hai từ tháng 5- tháng 6. Thời gian nuôi từ 10-15 tháng mới cho thu hoạch. Mỗi đợt thu hoạch kéo dài trong khoảng 3-4 tháng, nghêu trung bình đạt 70 – 75 con/kg là có thể xuất bán. Nhưng lưu ý, sau mỗi vụ thu hoach và trước khi thả lứa giống mới cần vệ sinh bãi sạch sẽ, san phằng mặt bãi, tránh đọng nước dễ làm nghêu chết do ngọt hóa sau mỗi trận mưa.”. Anh Võ chia sẻ thêm.

Hà Tĩnh có lợi thế về diện tích bãi bồi ven sông ven biển để phát triển nghề nuôi nghêu
Hà Tĩnh hiện có gần 400 ha nuôi nghêu tại các bãi triều ven sông, ven biển tập trung chủ yếu ở các huyện Lộc Hà 169 ha; Thạch Hà 127 ha; Cẩm Xuyên hơn 82 ha….Những năm gần đây, các vùng nuôi nghêu đã được quy hoạch lại, chú trọng hơn về quy trình kỹ thuật, cải tạo đất ở bãi nuôi sau thu hoạch, chủ động bảo vệ môi trường. Cùng với đó, các hộ dân và cơ sở nuôi nghêu ở Hà Tĩnh đã chú trọng hơn đến việc lựa chọn con giống, nuôi theo hướng thâm canh, tăng cường bảo vệ trước dịch bệnh và thời tiết nên năng suất ngày càng cao…
Thực tiễn cho thấy, với ưu điểm nuôi nghêu chi phí sản xuất ít, người dân chủ yếu tập trung đầu tư bãi nuôi, giống và nhân công, không phải đầu tư thức ăn nên đem lại lợi nhuận cao. Nuôi nghêu là nghề giúp nhiều hộ dân sống ven sông ven biển ổn định sinh kế và ngày càng có nhiều hộ dân làm giàu.
Hiện nay, Chi cục Thuỷ sản đã có công văn chỉ đạo chuyên môn đến các huyện, thị xã, thành phố triển khai các giải pháp nhằm ứng phó, giảm thiểu thiệt hại cho người và các vùng nuôi thuỷ sản trước mùa mưa lũ, trong đó nghêu là đối tượng nuôi các vùng bãi triều nguy cơ ảnh hưởng và bị thiệt hại lớn nếu không có biện pháp chủ động ứng phó. Ngành chuyên môn khuyến cáo, các hộ dân cần thực hiện tốt các giải pháp kỹ thuật, tiến hành thu hoạch toàn bộ hoặc thu tỉa thủy sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm; tuyệt đối dừng thả giống khi điều kiện thời tiết không thuận lợi.
Cùng đó, chính quyền địa phương cần nâng cao công tác tuyên truyền về dự báo thời tiết, diễn biến thuỷ triều, nguồn nước, kết quả quan trắc môi trường… tới người nuôi nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại cho bà con./.
Nguyễn Hoàn