Từ một hộ chăn nuôi nhỏ lẻ với vài chục con bò, gà, sau hơn một năm chuyển hướng sang nuôi cầy vòi mốc, chị Lê Thị Quyến (thôn Hợp Phát, xã Mai Hoa, tỉnh Hà Tĩnh) đã xây dựng được mô hình trang trại bài bản với quy mô hàng trăm con, mang lại hiệu quả kinh tế cao và mở ra hướng phát triển mới cho chăn nuôi đặc sản tại địa phương.
Giữa vùng quê còn nhiều khó khăn, tiếng “chít chít” đặc trưng phát ra từ các ô chuồng sạch sẽ, khô thoáng trong trang trại nuôi cầy vòi mốc của chị Lê Thị Quyến khiến không ít người tò mò. Bắt đầu từ tháng 7 năm 2023, chị mạnh dạn chuyển đổi toàn bộ mô hình chăn nuôi bò và gà trước đây để đầu tư nuôi cầy vòi mốc – một loài động vật hoang dã đã được thuần hóa và cho thấy tiềm năng lớn về kinh tế.
“Ban đầu tôi chỉ nuôi thử 10 cặp giống để quan sát, theo dõi đặc điểm sinh trưởng, khả năng thích nghi, cách chăm sóc. Sau một thời gian thấy chúng dễ nuôi, ít bệnh, chi phí thấp mà hiệu quả kinh tế cao, tôi quyết định mở rộng mô hình lên quy mô lớn hơn”, chị Quyến chia sẻ.
Chị Lê Thị Quyến (xã Mai Hoa, tỉnh Hà Tĩnh) đang chăm sóc đàn cầy vòi mốc tại trang trại của gia đình. Mô hình nuôi cầy của chị hiện có quy mô hơn 300 con, mang lại hiệu quả kinh tế cao
Hiện tại, trang trại của chị đang nuôi khoảng 300 con cầy vòi mốc, trong đó có 100 con chuyên sinh sản. Cầy được nuôi trong hệ thống chuồng trại kiên cố, được thiết kế bài bản, chia thành nhiều ô riêng biệt. Mỗi ô có kích cỡ rộng từ 1m đến 1,2m, vừa đủ cho cầy hoạt động, sinh sản và dễ dàng kiểm soát dịch bệnh. Chuồng nuôi được lắp đặt hệ thống thoát nước, quạt mát, thường xuyên vệ sinh và phun thuốc khử trùng định kỳ để đảm bảo môi trường sạch sẽ, hạn chế mầm bệnh phát sinh.
Phòng bệnh cho cầy vòi mốc hiện chưa có loại vắc xin chuyên biệt. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm thực tế của một số mô hình nuôi thành công, chị Quyến áp dụng biện pháp tiêm phòng bằng vắc xin 5 bệnh hoặc 7 bệnh dành cho chó và đối với những con cầy từ 2 tháng tuổi trở lên – nhất là với các cá thể được chuyển từ nơi khác đến. Cách làm này đã cho thấy hiệu quả trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh thường gặp như tiêu chảy, suy nhược hay rối loạn tiêu hóa, góp phần bảo vệ sức khỏe và nâng cao tỷ lệ sống cho đàn vật nuôi.
Đàn cầy vòi mốc tại trang trại của chị Quyến đang ăn chuối – loại thức ăn chính trong khẩu phần hằng ngày. Cầy là loài dễ nuôi, ít dịch bệnh, phù hợp điều kiện nông thôn
“Nuôi cầy không mất nhiều công chăm sóc. Mỗi năm, một cặp có thể sinh sản 2–3 lứa, mỗi lứa từ 2–4 con, nhờ đó nhân đàn nhanh. Trung bình mỗi năm tôi xuất bán khoảng 200 cặp giống, giá bán 25 triệu đồng mỗi cặp. Thị trường rất ưa chuộng, khách chủ yếu đến tận nhà đặt mua, không phải tốn nhiều chi phí vận chuyển hay tiếp thị”, chị cho biết thêm.
Ngoài cơ sở chính tại xã Mai Hoa, chị Quyến còn liên kết với hai trang trại khác ở Hải Phòng, có quy mô tổng diện tích 1.200m², với số lượng từ 1.500 đến 2.000 con. Việc liên kết không chỉ giúp mở rộng sản xuất mà còn góp phần ổn định nguồn cung cầy giống ra thị trường, đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngày càng tăng cao.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, chị Quyến còn chủ động xây dựng kênh TikTok để giới thiệu quy trình chăn nuôi, chia sẻ kinh nghiệm và quảng bá sản phẩm. Những video ngắn nhưng chân thực và gần gũi đã thu hút sự quan tâm của hàng ngàn người xem, giúp nhiều hộ dân có thêm thông tin, kiến thức về mô hình nuôi cầy vòi mốc. Đây cũng là một cách tiếp cận khách hàng mới, phù hợp xu hướng chuyển đổi số trong nông nghiệp hiện nay.
Đánh giá về mô hình này, chị Lê Thị Khánh – Thôn trưởng thôn Hợp Phát, xã Mai Hoa nhận xét: “Chị Quyến là người năng động, dám nghĩ dám làm. Việc chuyển đổi sang nuôi cầy vòi mốc không chỉ giúp gia đình chị có thu nhập ổn định mà còn truyền cảm hứng cho nhiều hộ khác trong thôn mạnh dạn làm theo. Chúng tôi rất ủng hộ mô hình này vì phù hợp với điều kiện tự nhiên, dễ nhân rộng và thân thiện với môi trường.”
Với tổng mức đầu tư ban đầu khoảng 700 triệu đồng, bao gồm chi phí xây dựng hệ thống chuồng trại, mua giống và các thiết bị phụ trợ, đến nay mô hình đã bắt đầu cho lợi nhuận tốt. Sau hơn một năm triển khai, chị Quyến đã hoàn vốn và tiếp tục tái đầu tư để mở rộng quy mô. Theo tính toán của chị, chỉ riêng việc bán giống mỗi năm đã cho doanh thu khoảng 5 tỷ đồng, trừ chi phí còn lãi gần 2 tỷ đồng – con số đáng mơ ước với một hộ chăn nuôi ở vùng nông thôn.
Hiện nay, đầu ra của mô hình vẫn chủ yếu là bán tại chỗ hoặc qua giới thiệu trực tiếp. Tuy nhiên, chị Quyến đang tính toán kết nối với các kênh thương mại điện tử, hợp tác với các đại lý phân phối để đưa sản phẩm ra thị trường rộng lớn hơn. Đồng thời, chị cũng dự định xây dựng khu trưng bày nhỏ trong trang trại, vừa để đón tiếp khách tham quan, học hỏi, vừa tạo không gian trải nghiệm thực tế cho những ai quan tâm đến mô hình nuôi cầy vòi mốc.
Mặc dù còn một số khó khăn về kỹ thuật chăm sóc con non, khâu tiêm phòng hoặc thời tiết bất lợi, song chị Quyến cho rằng những trở ngại đó hoàn toàn có thể khắc phục nếu người nuôi tuân thủ quy trình, chịu khó học hỏi và kiên trì trong quá trình làm.
Từ thành công bước đầu của mô hình nuôi cầy vòi mốc, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Mai Hoa cũng đã đến tham quan, học tập. Một số hộ bắt đầu nuôi thử nghiệm với quy mô nhỏ. Điều này cho thấy tiềm năng nhân rộng mô hình trong thời gian tới là rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhiều người đang tìm kiếm hướng phát triển mới, bền vững và ít rủi ro hơn trong sản xuất nông nghiệp.
Theo anh Nguyễn Minh Hiếu – chuyên viên Phòng Kinh tế xã Mai Hoa: “Mô hình nuôi cầy vòi mốc của chị Lê Thị Quyến có quy mô khá, cách chăm sóc khoa học, thức ăn dễ kiếm, ít rủi ro dịch bệnh. Nếu được hỗ trợ thêm về kỹ thuật, liên kết tiêu thụ và nhân rộng mô hình theo hướng tổ nhóm hoặc hợp tác xã, đây sẽ là hướng làm ăn bền vững, phù hợp với điều kiện của người dân nông thôn.”
Anh Nguyễn Minh Hiếu (chuyên viên Phòng Kinh tế -UBND xã Mai Hoa) kiểm tra khu chuồng nuôi cầy vòi mốc của chị Lê Thị Quyến
Sự đổi mới, quyết đoán và không ngại thử thách của chị Lê Thị Quyến đã góp phần làm thay đổi tư duy sản xuất ở địa phương – từ chăn nuôi truyền thống sang chăn nuôi đặc sản, có giá trị kinh tế cao. Quan trọng hơn, mô hình này không chỉ là câu chuyện thành công của một cá nhân mà còn mở ra hướng đi mới cho người nông dân trên hành trình làm giàu từ nông nghiệp sạch, thông minh và bền vững./.
Hoàng Anh Thơ
