Chồn và Dúi là những loài động vật hoang dã đã được thuần hóa và được nhiều hộ gia đình trên địa bàn huyện Nghi Xuân nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung lựa chọn để phát triển chăn nuôi. Đây là những mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao cho hộ gia đình, đồng thời mở ra hướng chăn nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình với nhiều triển vọng.
Biết đến con dúi và chồn hương qua quá trình tìm hiểu từ mạng internet, báo, đài truyền hình nên gia đình anh Nguyễn Văn Hùng (SN 1979, TDP 9 – thị trấn Xuân An) đã mạnh dạn xây chuồng trại, mua con giống về nuôi. Từ năm 2016, gia đình anh đã đầu tư 250 triệu đồng xây dựng chuồng trại khoảng 120m2 và mua 70 con giống dúi (30 con dúi đực, 40 con dúi cái), đến năm 2020 anh đã phát triển và có giống xuất bán. Từ năm 2020 đến nay, mỗi năm anh xuất ra thị trường khoảng 50 – 60 cặp dúi giống và một số dúi thương phẩm có trọng lượng từ 1,5 – 2 kg/con. Với giá bán 4,5 triệu đồng/cặp dúi giống đến độ tuổi sinh sản và dúi thương phẩm 500 – 600 nghìn/kg. Từ bán dúi giống và dúi thương phẩm, mỗi năm trừ chi phí, gia đình anh Hùng thu về hơn 250 triệu đồng.
Sau một thời gian tìm tòi, tích lũy vốn, anh Hùng tiếp tục đầu tư trên 100 triệu đồng xây dựng thêm 47 ô chuồng để nuôi chồn. Được sự cho phép của Chi cục Kiểm lâm địa phương, bước đầu anh đã đầu tư 40 cặp chồn hương, chồn mốc sinh sản có nguồn gốc từ tỉnh Vĩnh Phúc, Nghệ An,… về nuôi thử nghiệm. Với bản tính hoang dã, hay cắn nhau, khi chồn trưởng thành phải nuôi mỗi con một chuồng. Mỗi con chồn hương thuần dưỡng mỗi năm đẻ 2 lứa, mỗi lứa từ 3-5 con. Năm 2023 gia đình anh Hùng đã bán được khoảng 100 triệu đồng chồn giống, bình quân chồn giống có giá 9,5 triệu đồng/cặp. Hiện tại, anh Hùng có hơn 120 con chồn hương lớn nhỏ, anh dự tính, sắp tới sẽ thuê 200 m2 đất của người dân để đầu tư chuồng trại nuôi thêm từ 300 – 500 con dúi và chồn hương nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng.

Chuối chín là một trong những loại thức ăn mà chồn yêu thích
Dúi thuộc loài gặm nhấm thường sống trong hang hốc, ưa bóng tối, không ưa ánh sáng trực tiếp và tiếng ồn, ngủ ngày, ăn về đêm. Nuôi Dúi không khó nhưng phải đặc biệt chú ý đến nhiệt độ, nhiệt độ phù hợp nhất từ 25-280C, thức ăn của dúi chủ yếu là tre, nứa, cỏ voi, ngô,…nên rất dễ kiếm. Còn đối với chồn chủ yếu tận dụng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương như chuối chín, thịt gà, cá rô phi,…
Anh Hùng chia sẽ: “Thức ăn cho dúi và chồn rất dễ tìm và sẵn có nên chi phí thấp hơn nuôi các đối tượng nuôi khác, nuôi dúi chi phí thấp hơn nuôi chồn, một con chồn chỉ mất chi phí khoảng 1.500 đồng cho 2 bữa ăn mỗi ngày”.
Tuy nhiên, với nhiều năm kinh nghiệm anh Hùng cho biết: “Khó nhất trong nuôi chồn và dúi là khi bị ốm bệnh không có thuốc điều trị (chưa có thuốc thú y riêng cho hai đối tượng này). Do đó, khâu quan trọng nhất trong nuôi 2 đối tượng này là hệ thống chuồng trại phải đảm bảo thoáng, môi trường trong lành, mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông và luôn sạch sẽ, tránh ánh nắng mặt trời rọi thẳng trực tiếp. Người chăm sóc phải am hiểu đặc tính của loài vật nuôi và phải chú ý chăm sóc đầy đủ nhất là khi thời tiết thay đổi”.

Chuồng nuôi dúi luôn được đảm bảo thoáng mùa hè ấm mùa đông
Với tinh thần, sự quyết tâm dám nghĩ, dám làm mô hình nuôi dúi và chồn hương của anh Nguyễn Văn Hùng đã và đang phát huy hiệu quả, hiện nay thu nhập chính của gia đình chủ yếu dựa vào nguồn thu từ mô hình mang lại.
Ông Lê Quang Hòa cán bộ Trung tâm Ứng dụng chuyển giao Khoa học kỹ thuật và bảo vệ cây trồng vật nuôi huyện Nghi Xuân chia sẽ: “Mô hình nuôi dúi, chồn của anh Nguyễn Văn Hùng mang lại hiệu quả kinh tế rất cao, đầu ra ổn định. Đây là một trong những mô hình nuôi động vật rừng thành công trên địa bàn huyện Nghi Xuân rất cần khuyến khích, nhân rộng. Cán bộ Trung tâm luôn sát sao đồng hành cùng bà con trong khâu kỹ thuật để hỗ trợ những kiến thức kinh nghiệm cần thiết nhằm bảo vệ đàn vật nuôi được sinh trưởng, phát triển đảm bảo nhất”./.
Thái Thơm