Chăn nuôi lợn thịt theo hướng tuần hoàn là mô hình kết hợp sử dụng hiệu quả tài nguyên, giảm thiểu chất thải và tối ưu hóa lợi ích kinh tế, bảo vệ môi trường. Quy trình này bao gồm các khâu từ chuẩn bị chuồng trại, chọn giống, nuôi dưỡng, quản lý môi trường và xử lý chất thải để tạo ra một hệ thống khép kín, bền vững.
- Chuẩn bị chuồng trại
1.1. Vị trí:
– Chuồng trại nên chọn địa điểm cao ráo, dễ thoát nước, dễ làm vệ sinh chuồng trại và đảm bảo vệ sinh môi trường.
– Không xây chuồng lợn chung với gia súc, gia cầm khác để tránh lây nhiễm chéo bệnh.
– Xây chuồng nên chọn hướng Đông hoặc Đông Tây (mặt trời chạy theo nóc chuồng, hạn chế ánh nắng mặt trời để tránh nắng nóng trong mùa hè). Chuồng nuôi cần đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Đảm bảo nhiệt độ biến động thích hợp cho lợn thịt là 24-300C. Nếu nhiệt độ trên 300C phải xử lí giảm nhiệt độ, nhiệt độ dưới 240C phải tăng nhiệt độ trong chuồng nuôi.
– Cần có đủ trang thiết bị chiếu sáng và thông gió.
– Có hố sát trùng trước lối vào trại. Đảm bảo hố thường xuyên có chất sát trùng như vôi, benkocid,…
1.2. Diện tích, nền chuồng:
– Diện tích chuồng nuôi có nền đệm lót sinh học trung bình 2 – 2,2 m2/con lợn trưởng thành.
– Nền chuồng cao hơn mặt đất tự nhiên từ 30 – 50 cm để tránh ngập úng, cao hơn đường đi từ 20 – 30cm để tránh nước tràn từ đường đi vào chuồng; Phải có độ dốc (2 – 3%) về hướng thoát nước thải.
– 1/3 diện tích nền chuồng lát gạch hoặc xi măng tạo độ nhám tránh trơn trợt cho lợn, 2/3 diện tích nền chuồng còn lại làm đệm lót sinh học xử lý các chất thải của đàn lợn.
– Chiều cao chuồng tính từ nền chuồng đến đỉnh cao nhất của mái từ 3 – 3,5m.
1.3. Máng ăn, núm uống
– Máng ăn, có thể làm bằng gỗ, bằng xi măng đúc rời hay cố định vào tường vào nền và vòi uống nước tự động đặt ở 2 phía đối diện nhau để giúp lợn tăng vận động, làm đảo trộn chất độn, có lợi cho quá trình lên men (đệm lót).
– Máng ăn đặt trên phần lát xi măng và cao hơn bề mặt đệm lót tối thiểu 15-20 cm để tránh chất độn rơi vào thức ăn; vòi uống nước đảm bảo 10con/vòi, độ cao của núm uống tự động phải phù hợp cho từng độ tuổi của lợn thịt.
Lưu ý: lắp đặt núm uống trong máng không để nước bắn ra đệm lót sinh học khi lợn uống.
1.4. Hố ủ phân
Được bố trí phía sau và nước thải có nắp đậy để đảm bảo vệ sinh thú y và môi trường.
- Chuẩn bị con giống
Chọn giống lợn khỏe mạnh, nhanh nhẹn, lông da mịn màng, hồng hào, thân hình phát triển cân đối (trường mình, rộng lưng, nở ngực, mông to, 4 chân khỏe) không dị tật. Khả năng tiêu tốn thức ăn thấp, tăng trọng nhanh, tỷ lệ nạc cao. Con giống nên mua từ cơ sở giống tốt, đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng, đã tiêm phòng các loại vacxin theo đúng quy định.
- Chăm sóc nuôi dưỡng
3.1. Thức ăn, nước uống
Thức ăn chăn nuôi lợn phải được sử dụng hoàn toàn bằng thức ăn đảm bảo chất lượng, sạch, không mốc, ôi, thiu, chỉ cho ăn thức ăn mới, không quá hạn sử dụng và không bị nhiễm bẩn.
Bổ sung chế phẩm sinh học, các loại vitamin tổng hợp và khoáng chất vào khẩu phần chăn nuôi lợn để tăng khả năng tiêu hóa, sức đề kháng cho lợn.
Có thể bổ sung thêm rau xanh, bèo hèm bia, rượu xen kẽ vào các bữa ăn.
Khẩu phần lượng thức ăn cho một lợn thịt theo từng giai đoạn:
– Giai đoạn 1: Lợn từ 10 – 20kg lợn mới cai sữa, thay đổi môi trường sống, hệ tiêu hóa chưa ổn định nên dễ rối loạn tiêu hóa, stress. Vì vậy, giai đoạn này vẫn duy trì cho lợn ăn thức ăn hỗn hợp, sau đó dần chuyển đổi sang thức ăn phối trộn.
– Giai đoạn 2: Sử dụng thức ăn phối trộn theo khẩu phần:
| Khối lượng cơ thể (Kg) |
Khối lượng thức ăn
(kg) |
Thời gian cho ăn
(ngày) |
Số bữa/ngày |
| 20-35 |
25 |
23 |
3 |
| 35-70 |
78 |
40 |
2 |
| 70-100 |
80 |
33 |
2 |
– Công thức phối trộn thức ăn cho 100 kg thức ăn như sau:
+ Công thức phối trộn thức ăn cho lợn từ 20 – 35kg:
| Nguyên liệu |
Cám ngô |
Cám gạo |
Khô đậu nành |
Dầu nành |
PREMIX |
Tổng cộng |
| Khối lượng (Kg) |
65 |
7 |
23 |
2 |
3 |
100 |
+ Công thức phối trộn thức ăn cho lợn từ 35kg – 70kg:
| Nguyên liệu |
Cám ngô |
Cám gạo |
Khô đậu nành |
Dầu nành |
PREMIX |
Tổng cộng |
| Khối lượng (Kg) |
68 |
10 |
18 |
1 |
3 |
100 |
+ Công thức phối trộn thức ăn cho lợn từ 70kg – 100kg:
| Nguyên liệu |
Cám ngô |
Cám gạo |
Khô đậu nành |
Dầu nành |
PREMIX |
Tổng cộng |
| Khối lượng (Kg) |
70 |
10 |
16,5 |
0,5 |
3 |
100 |
+ Công thức phối trộn thức ăn cho lợn trên 100kg:
| Nguyên liệu |
Cám ngô |
Cám gạo |
Khô đậu nành |
Dầu nành |
PREMIX |
Tổng cộng |
| Khối lượng (Kg) |
70 |
12 |
15 |
0 |
3 |
100 |
– Cách phối trộn: Chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu phối trộn theo công thức phối trộn như trên. Tiến hành cho dầu nành trộn đều với đậu nành khoảng 2 phút, sau đó cho PREMIX, cám gạo và bắp đã xay mịn vào đảo đều thêm 15 phút. Trộn xong có thể dùng cho lợn ăn được ngay. Lưu ý thời hạn sử dụng thức ăn đã phối trộn trong vòng 7 ngày.
* Nước uống: Cung cấp đầy đủ nước uống cho đàn lợn, nguồn nước phải sử dụng nước sạch, đảm bảo an toàn. Nước uống có máng dẫn riêng không được để đổ vào phần đệm lót làm hỏng đệm lót.
Lợn từ 20 – 30 kg: 4-5 lít nước/ngày;
Lợn từ 31 – 60 kg: 6-7 lít/ngày;
Lợn từ 61 – 100 kg: 8-10 lít/ngày.
3.2. Thú y phòng dịch
– Thường xuyên vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng trại:
+ Vệ sinh, quét dọn hàng ngày đối với các dãy chuồng, khu vực xung quanh chuồng và các lối đi.
+ Trong điều kiện không có dịch bệnh, định kỳ phun thuốc sát trùng 2 tuần 1 lần đối với toàn bộ khu trại (trừ khu vực đệm lót). Các loại hóa chất có thể dùng là: Chloramin B, Benkocid, Biodine, IF- 100, Formol 2%, Nước vôi 10%,…
+ Trong trường hợp trại đang nằm trong vùng dịch hoặc vùng bị dịch uy hiếp thì phải phun thuốc sát trùng mỗi tuần 1 lần như trên.
– Thực hiện chăn nuôi “cùng vào – cùng ra”.
– Lợn con trước khi đưa vào nuôi phải áp dụng các biện pháp an toàn sinh học.
– Theo dõi chặt chẽ đàn lợn hàng ngày để xử lý kịp thời khi lợn ốm hay gặp sự cố.
– Thực hiện tiêm phòng vacxin đầy đủ cho đàn lợn.
– Trước khi đưa lợn vào nuôi chuồng phải được cọ rửa, tiêu độc vệ sinh dụng cụ chăn nuôi, chuồng trại trước 5 – 7 ngày.
– Hàng ngày dùng xẻng, cào xáo xới, đảo đều chất thải (phân, nước tiểu) với đệm lót trên nền để vi sinh vật trong men phân hủy hết mùi hôi. Nếu đệm lót quá ẩm phải bổ sung thêm lớp đệm lót mới, khi nào lớp đệm lót đầy hố thì hốt bớt 1 phần đem ra phơi khô để sử dụng lại (áp dụng cho giai đoạn 2 tháng đầu). Ở giai đoạn sau (lợn trên 40 kg) chất thải nhiều khi đệm lót ướt thì hốt bớt phần ướt đem ủ làm phân hữu cơ và bổ sung thêm đệm lót mới.
– Sử dụng một số chế phẩm vi sinh để phòng bệnh cho đàn lợn như EM tỏi, EM thảo dược, …
Bùi Trang
