Những ngày cuối năm, khi tiết trời se lạnh len lỏi qua từng triền đồi Trà Sơn, thôn Tân Bình, xã Gia Hanh như khoác lên mình tấm áo mới rực rỡ sắc vàng. Trên khắp các khu vườn, những hàng cam trĩu quả nối tiếp nhau trải dài, hương cam chín lan tỏa trong không gian yên bình của vùng quê bán sơn địa. Một mùa thu hoạch thắng lợi đang mang đến niềm vui, sự phấn khởi hiện rõ trên từng gương mặt người trồng cam nơi đây – mùa “cam ngọt” cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Nằm trên dãy Trà Sơn với địa hình bán sơn địa đặc trưng, thôn Tân Bình có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu khá phù hợp để phát triển cây ăn quả có múi, đặc biệt là cây cam. Những năm qua, người dân trong thôn đã từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng, khai thác hiệu quả diện tích đất vườn đồi, hình thành các vùng trồng cam tập trung, mang lại giá trị kinh tế cao.

 Toàn thôn Tân Bình hiện có 153 hộ dân, trong đó 40 hộ trồng cam với tổng diện tích hơn 20 ha.

Toàn thôn hiện có 153 hộ dân, trong đó 40 hộ trồng cam với tổng diện tích hơn 20 ha. Việc đưa giống cam giòn Thượng Lộc vào canh tác trong những năm gần đây được xem là bước đi đúng hướng, giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tạo nguồn thu nhập ổn định cho bà con. Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng diện tích, nhiều hộ đã chú trọng áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thay đổi phương thức canh tác theo hướng an toàn, hữu cơ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Xác định cây cam là một trong những cây trồng chủ lực của địa phương, chính quyền xã Gia Hanh và các ngành chuyên môn đã tăng cường công tác hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật cho người dân. Các lớp tập huấn về quy trình chăm sóc cam theo hướng VietGAP, hữu cơ; kỹ thuật bón phân cân đối, tỉa cành tạo tán, phòng trừ sâu bệnh tổng hợp… được tổ chức thường xuyên, giúp bà con từng bước thay đổi tập quán canh tác truyền thống.

Bên cạnh đó, địa phương còn khuyến khích các hộ trồng cam tham gia tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tăng cường liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, từng bước xây dựng thương hiệu cam Gia Hanh nói chung và cam Tân Bình nói riêng. Đây được xem là hướng đi bền vững, giúp người trồng cam yên tâm sản xuất, hạn chế rủi ro về thị trường.

Nhờ sản xuất theo hướng an toàn, chất lượng cam Tân Bình được thị trường đánh giá cao, nhiều khách hàng đặt mua từ sớm.

Theo đánh giá của người trồng cam, vụ cam năm nay tuy chịu ảnh hưởng của mưa bão vào đầu vụ khiến tỷ lệ rụng quả tăng, nhưng nhờ thời tiết thuận lợi ở giai đoạn cuối vụ, cam phát triển tốt, mã quả đẹp, độ ngọt cao. Năng suất và chất lượng vì thế được cải thiện rõ rệt so với một số năm trước.

Giá cam năm nay cũng ở mức khá. Hiện cam giòn được thu mua với giá khoảng 60 nghìn đồng/kg, cam chanh 40 nghìn đồng/kg; dự kiến vào thời điểm cận Tết Nguyên đán, giá có thể tăng lên 80–100 nghìn đồng/kg. Với mức giá này, nhiều hộ trồng cam tại Tân Bình thu về nguồn thu đáng kể, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Bá Oanh – Bí thư Chi bộ thôn Tân Bình cho biết: “Ảnh hưởng của mưa bão đầu vụ khiến cam rụng không ít, tuy nhiên giai đoạn gần thu hoạch thời tiết thuận lợi đã giúp quả lên màu đẹp, độ ngọt đạt yêu cầu. Năm nay giá cam ổn định, đầu ra thuận lợi nên bà con rất phấn khởi, yên tâm đầu tư cho các vụ tiếp theo”.

Trong số các hộ trồng cam tại thôn Tân Bình, anh Phạm Văn Dương (sinh năm 1992) là một trong những gương điển hình về mạnh dạn chuyển đổi nghề nghiệp, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. Tốt nghiệp ngành y dược, thay vì lựa chọn công việc ổn định nơi đô thị, anh Dương quyết định trở về quê, đầu tư phát triển mô hình trồng cam theo hướng hữu cơ.

Hiện nay, vườn cam của anh có diện tích 3 ha với khoảng 750 gốc, trong đó 150 gốc cam giòn đã cho thu bói. Dù chịu thiệt hại khoảng 2 tấn quả do mưa bão đầu mùa, nhưng đến thời điểm này, sản lượng cam của gia đình anh ước đạt khoảng 5 tấn. Nhờ sản xuất theo hướng an toàn, chất lượng cam được thị trường đánh giá cao, nhiều khách hàng đặt mua từ sớm.

Anh Dương chia sẻ: “Tôi chọn cây cam vì đây là thế mạnh của địa phương, đồng thời cũng là niềm đam mê cá nhân. Ban đầu chỉ trồng để phục vụ gia đình, nhưng khi nhận thấy thị trường ngày càng quan tâm đến nông sản sạch, tôi quyết định mở rộng diện tích và đầu tư sản xuất bài bản hơn. Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục mở rộng diện tích cam giòn, đồng thời vận động, hướng dẫn các hộ xung quanh cùng sản xuất theo hướng hữu cơ để tạo ra vùng cam an toàn, chất lượng, đủ khả năng cung ứng cho thị trường”.

Rời vườn cam của anh Dương, chúng tôi ghé thăm vườn cam của gia đình chị Võ Thị Bùi – một trong những hộ trồng cam lâu năm tại thôn Tân Bình. Vườn cam rộng khoảng 2 ha với hơn 500 gốc, chủ yếu là cam giòn, trong đó nhiều gốc đã trên 12 năm tuổi.

Giữa khu vườn cam trĩu quả, chị Bùi tỉ mỉ kiểm tra từng lô quả đã được bọc cẩn thận. Nhiều năm qua, chị kiên trì áp dụng các biện pháp kỹ thuật từ khâu làm đất, chăm sóc, đến bọc quả nhằm hạn chế sâu bệnh, giữ vỏ cam sạch, đẹp và nâng cao giá trị sản phẩm.

Chị Bùi chia sẻ: “Cam muốn ngon thì phải chăm từ gốc đến ngọn, từ đất đến từng quả. Việc bọc quả tuy tốn công nhưng giúp hạn chế sâu bệnh, giữ vỏ sạch, đẹp, được khách hàng tin tưởng. Nhờ vậy, cứ vào mùa cam là thương lái và khách quen đến đặt mua rất đông”.

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, những vườn cam trĩu quả ở Tân Bình còn trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài địa phương. Vào mùa cam chín, nhiều người tìm về đây để tham quan, chụp ảnh “check-in”, trải nghiệm không gian làng quê yên bình và tự tay hái những trái cam chín mọng ngay tại vườn.

Hoạt động du lịch trải nghiệm bước đầu đã góp phần quảng bá hình ảnh vùng cam Tân Bình, đồng thời mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông thôn, kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp và dịch vụ.

Vụ cam thắng lợi năm nay không chỉ giúp người dân Tân Bình nâng cao thu nhập mà còn khẳng định hiệu quả của định hướng phát triển kinh tế vườn đồi gắn với sản xuất sạch, an toàn. Từ những mô hình tiêu biểu, thôn Tân Bình và xã Gia Hanh tiếp tục khuyến khích bà con mở rộng diện tích trồng cam, tăng cường áp dụng tiến bộ kỹ thuật, đẩy mạnh liên kết sản xuất – tiêu thụ và từng bước xây dựng thương hiệu cam địa phương.

Với những nền tảng đã có, cùng sự đồng hành của các cấp, các ngành, Tân Bình nói riêng và các thôn vùng Trà Sơn nói chung đang từng bước hướng đến mục tiêu trở thành vùng sản xuất cam hàng hóa tập trung, chất lượng cao, gắn với du lịch trải nghiệm, góp phần phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững./.

                                                                                                                                    Phạm Luận