Trên địa bàn Hà Tĩnh hiện có gần 500 đơn vị, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh giống, thức ăn, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y.  Với đặc thù số lượng cửa hàng kinh doanh nhỏ lẻ, buôn bán theo thời vụ khá lớn, trong khi danh mục hàng hóa khá phong phú, hiểu biết của nông dân còn nhiều hạn chế, đặt ra rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý. Để chấn chỉnh tình trạng này, các đơn vị chuyên ngành không chỉ tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở, mà còn tập trung tuyên truyền, trang bị kiến thức pháp luật cho người kinh doanh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Hằng năm, nông dân trong toàn tỉnh tiêu thụ số lượng và khối lượng lớn vật tư nông nghiệp, thuốc bảo vệ thực vật, song kiến thức trong quản lý, bảo quản, sử dụng loại hàng hóa này còn nhiều hạn chế. Hầu hết nông dân mua thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, vật tư nông nghiệp thường dựa vào kinh nghiệm hoặc khuyến cáo của các cơ sở kinh doanh.

Ông Trần Đình Phương ở thôn Hương Mỹ, xã Cẩm Thành, huyện Cẩm Xuyên có vườn rộng hơn 1.000 m² diện tích, chủ yếu trồng cây ăn quả và trồng rau màu. vụ nào ông cũng phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng và điều trị các loại sâu, bệnh cho cây trồng. Ông Phương chia sẽ: “Cách lựa chọn của ông khi đi mua thuốc bảo vệ thực vật là dựa vào sự giới thiệu của đại lý hoặc nghe theo gợi ý của các hộ dân đã từng sử dụng sản phẩm, có vụ phun thuốc xong thấy hết sâu bệnh, có vụ thì không, nhưng cũng không biết nguyên nhân vì sao. Sản phẩm có bị làm giả hoặc kém chất lượng hay không thì tôi cũng như những người dân khác cũng không biết được nên khi đi mua chỉ mong mua được hàng chất lượng để về dùng có hiệu quả”.

Thực tế cho thấy, việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng tiêu chuẩn chất lượng, chủng loại sẽ mang lại hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp. Tuy vậy, khó khăn trong công tác quản lý thuốc BVTV, đó là số lượng cửa hàng kinh doanh lớn, nhiều cửa hàng nhỏ lẻ, buôn bán theo thời vụ, không làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Đáng chú ý, danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng hiện nay khá phức tạp với 1.714 hoạt chất, hơn 4.000 tên thuốc thương phẩm khác nhau, trong khi hiểu biết của người dân về thuốc còn hạn chế, cho nên rất khó phân biệt thuốc thật, thuốc giả, thuốc được phép sử dụng hoặc thuốc cấm. Để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nông dân, thời gian qua, các đơn vị chuyên ngành đã tăng cường kiểm tra việc thực hiện ký cam kết tới từng cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp trên địa bàn. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc BVTV, thuốc thú y thủy sản, thức ăn trong chăn nuôi,… nhằm nâng cao nhận thức và ý thức trong việc tuân thủ quy định; yêu cầu các cơ sở sản xuất, kinh doanh ký cam kết kinh doanh đúng pháp luật; hướng dẫn và khuyến cáo người dân lựa chọn những loại đạt tiêu chuẩn chất lượng cao và không có chất cấm; khuyến khích sử dụng các loại có nguồn gốc sinh học, hạn chế những tác động bất lợi đến môi trường và sức khỏe con người.

Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh kiểm tra tại Đại lý thuốc BVTV Lâm Thế Đạm, xã Thạch Bình, TP Hà Tĩnh

Trao đổi với ông Lê Tùng Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng NLTS Hà Tĩnh, được biết, thời gian qua, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản tỉnh đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra các đơn vị sản xuất và kinh doanh vật tư nông nghiệp. Kết quả bước đầu cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp đã thực hiện tốt quy định của pháp luật như xuất trình đăng ký kinh doanh, hợp đồng kinh tế với các đơn vị cung ứng sản phẩm, phiếu kiểm dịch động vật và đảm bảo cơ cấu giống lúa, cây màu, phân bón, thuốc BVTV như trong danh mục Bộ NN và PTNT cho phép. So với những năm trước thì tình trạng vi phạm pháp luật, gian lận thương mại trong kinh doanh vật tư nông nghiệp đã giảm hẳn, không còn những vụ việc vi phạm nghiêm trọng như: kinh doanh phân bón giả; sử dụng chất cấm để tăng cân, tạo nạc phối trộn trong thức ăn chăn nuôi. Ngoài ra Đoàn đã tiến hành phổ biến hướng dẫn các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực hiện đúng quy định về chất lượng hàng hoá. Mục tiêu của đợt kiểm tra này là góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm tuân thủ pháp luật về chất lượng hàng hoá của người sản xuất, kinh doanh, đồng thời khuyến cáo các địa phương và người dân lựa chọn đúng các mặt hàng có chất lượng tốt để phục vụ sản xuất.

Thực hiện kế hoạch số 34 ngày 25/3/2021 về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2021 của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2021. Trong đó tập trung rà soát toàn diện việc quản lý, cấp phép cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh, kiểm nghiệm, thử nghiệm, khảo nghiệm, công bố hợp quy, hợp chuẩn đối với các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, chất kích thích tăng trưởng, phụ gia thực phẩm, phẩm màu, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm… Kiểm soát chặt chẽ các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm; kinh doanh, vận chuyển gia súc, gia cầm và sản phẩm từ gia súc, gia cầm; sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm nông lâm thủy sản. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn pháp luật, cung cấp thông tin về chất lượng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, các chất cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm, trong chăn nuôi; phối hợp với các hiệp hội ngành nghề, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh tuyên truyền để người tiêu dùng nhận thức, phân biệt hàng thật, hàng giả, những mặt hàng được phép sử dụng, những mặt hàng cấm sử dụng.

    Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh cho biết: “Quản lý tốt vật tư nông nghiệp có vai trò quan trọng để bảo đảm phát triển nông nghiệp hiệu quả và bền vững. Thời gian tới, ngành nông nghiệp và các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện các hình thức tuyên truyền, hỗ trợ trang bị kiến thức pháp luật cho người kinh doanh, người sử dụng và chủ động các biện pháp kiểm tra, kiểm soát thị trường, góp phần đưa hoạt động kinh doanh vật tư nông nghiệp đi vào nền nếp, hạn chế tối đa tình trạng gian lận thương mại, bảo vệ sản xuất”.

Bài và Ảnh: Xuân Hồng – Nguyễn Hoàn