Hiện nay trên các trà lúa Hè Thu gieo cấy sớm, sâu cuốn lá nhỏ đã phát sinh gây hại. Theo dự báo của ngành nông nghiệp, sâu cuốn lá lứa 2 sẽ tiếp tục nở vào 5/7/2025, trùng với giai đoạn lúa đẻ nhánh rộ, nếu không được phòng trừ kịp thời, đúng ngưỡng, sâu bệnh này sẽ phát sinh gây hại nặng trên bộ lá công năng làm ảnh hưởng đến năng suất lúa hè thu về cuối vụ.
Ghi nhận trên những cánh đồng xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, hiện đã có khá nhiều diện tích lúa bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại, mật độ sâu gia tăng, người dân đang tập trung áp dụng nhiều biện pháp phòng trừ.
Đang kiểm tra đồng ruộng của gia đình bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại, ông Lê Văn Hùng ở TDP 15, xã Thạch Hà cho biết: Vụ Hè thu này, gia đình sản xuất 5 sào lúa, mấy ngày trước kiểm tra, thấy lúa phát triển tốt, lá xanh mượt nhưng 2 hôm nay kiểm tra, sâu cuốn lá xuất hiện nhiều nên tôi phải cấp tốc mua thuốc để phun trừ.
Sâu cuốn lá nhỏ xuất hiện gây hại nhiều diện tích lúa Hè Thu
Tương tự, hiện nhiều diện tích lúa ở xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh đã bị sâu cuốn lá gây hại khá mạnh. Điều đáng nói, một số diện tích do phát hiện chậm nên đã gây ảnh hưởng đến bộ lá, một phần diện tích lá đã bị ăn trắng.
Bà Nguyễn Thị Loan ở thôn Chi Lưu, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh thông tin: “Vụ này tôi gieo cấy hơn 1 mẫu lúa thì 2/3 diện tích xuất hiện sâu cuốn lá gây hại. Lứa này đang tăng nhanh về số lượng, dù có phun trừ nhưng chưa triệt để, đứng từ đầu bờ đã thấy ruộng loang lổ, lá lúa bị cuốn và ăn trắng từng đám”.
Sâu cuốn lá nhỏ có thời gian đẻ trứng: 6 – 7 ngày, sâu non: 14 – 16 ngày, Nhộng: 6 – 7 ngày, trưởng thành sống: 2 – 6 ngày. Như vậy, vòng đời sâu cuốn lá nhỏ dao động từ 28 – 36 ngày.
Sâu non tuổi 1 rất linh hoạt có thể bò khắp trên lá, chui vào lá nõn, ăn diệp lục làm lá quăn queo và bạc trắng; tuổi 2, 3 trở đi sâu cắn đứt 2 mép lá, nhả tơ làm thành bao kín và hoá nhộng trong đó. Sâu cuốn lá nhỏ có tập tính thích tập trung gây hại ở những ruộng lúa xanh tốt, ruộng ven làng, ruộng ven hồ mương, đặc biệt là những ruộng bón phân không cân đối và bón nhiều đạm.
Bà con cần kiểm tra thường xuyên, chủ động phun phòng những diện tích có sâu xuất hiện mật độ cao.
Theo số liệu tổng hợp từ Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh), đến nay, toàn tỉnh đã có gần 600 ha lúa bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại, trong đó có 30 ha bị nặng. Sâu cuốn lá nhỏ lứa 1 đã gây hại trên một số diện tích gieo sớm, mật độ trung bình 5 – 7con/m2, nơi cao 15 – 20 con/m2, cục bộ 40 – 45 con/m2; sâu phổ biến tuổi 4, tuổi 5, có hiện tượng xen gối lứa. Dự kiến, lứa sâu cuốn lá nhỏ thứ 2 sẽ nở rộ từ khoảng 5/7/2025 trở đi, gây hại mạnh giai đoạn lúa làm đòng – trổ bông.
Trước tình hình đó, ngành chuyên môn khuyến cáo các địa phương cần thực hiện tốt công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo, kịp thời áp dụng các biện pháp kỹ thuật và tổ chức phòng trừ hiệu quả.
Theo đó, để hạn chế sâu cuốn lá nhỏ gây hại làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây lúa, bà con nông dân cần chú ý áp dụng biện pháp quản lí dịch hại tổng hợp IPM, bón phân thúc cân đối, hợp lý, đặc biệt bón phân đạm vừa phải, không bón lai rai. Quan trọng nhất phải thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để phát hiện kịp thời giai đoạn sâu hại và phun thuốc diệt trừ khi sâu non mới nở (tuổi 1-2) mới có hiệu quả cao. Chỉ phun thuốc trừ sâu cuốn lá khi có mật độ sâu non đến ngưỡng phòng trừ (từ 25-30con/m2 trở lên). Trên những diện tích lúa có hiện tượng sâu gối lứa bà con nên sử dụng thuốc có tính chất lưu dẫn, nội hấp có hiệu lực dài hơn để đảm bảo hiệu quả trong tổ chức phòng trừ. Phun thuốc theo nguyên tắc “4 đúng”, nồng độ và liều lượng phun theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Nên phun vào thời điểm chiều mát, sau khi phun trừ nếu gặp trời mưa phải tiến hành phun lại để phát huy hiệu quả tốt nhất.
Nguyễn Hoàn
