Vụ Hè Thu năm nay, các địa phương đã hoàn thành đảm bảo kế hoạch sản xuất đề ra, diện tích gieo cấy lúa đạt trên 45 ngàn ha, diện tích gieo trồng các loại cây trồng cạn đạt gần 10 ngàn ha. Qua theo dõi cho thấy cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, với điều kiện thời tiết mưa, nắng xen kẽ đã làm xuất hiện nhiều đối tượng dịch hại phát sinh gây hại cho lúa và một số đối tượng cây trồng.
Trên cây lúa, tình hình dịch hại đang diễn biến theo chiều hướng phức tạp, không theo quy luật, phát sinh gây hại mạnh với mật độ cao, diện phân bố rộng, đặc biệt như: Rầy nâu, Rầy lưng trắng, diện tích nhiễm khoảng 1.250ha (cháy chòm 5ha), nhất là địa bàn một số xã như: Đồng Tiến, Thạch Lạc, phường Hà Huy Tập, Thiên Cầm, Yên Hòa, Cẩm Hưng, Xuân Lộc, Can Lộc, Gia Hanh,…; Sâu cuốn lá nhỏ, diện tích nhiễm khoảng 565ha.
Nhiều diện tích lúa hè thu bị rầy nâu, rầy lưng trắng gây hại
Ngoài ra, Châu chấu tre là đối tượng dịch hại lần đầu tiên xuất hiện trên địa bàn tỉnh ta, được phát hiện với mật độ cao, gây hại nặng trên một số đối tượng cây trồng (tre, giang, ngô, cỏ voi, mía,…) tại khu vực rừng phòng hộ Kẻ Gỗ, vùng ven rừng thuộc các xã Cẩm Duệ, Cẩm Lạc, Cẩm Hưng,… diện tích nhiễm khoảng 10ha.
Khoảng hơn 1 tuần trở lại đây, 2 sào mía, 4 sào ngô và hơn 1 mẫu cỏ voi của gia đình anh Cao Văn Hùng thôn Hòa Sơn, xã Cẩm Hưng đã bị Châu chấu tre gây hại nặng. Anh Cao Văn Hùng cho biết: Lần đầu tiên thấy Châu chấu tre xuất hiện tại đây, chúng gây thiệt hại rất lớn cho cây trồng.
Không chỉ gây thiệt hại cho các loại cây trồng như ngô, mía, cỏ voi,… mà châu chấu tre đã xuất hiện tại các cánh đồng lúa tại xã Cẩm Duệ. Ông Nguyễn Văn Thuận, thôn trưởng thôn Mỹ Hà, xã Cẩm Duệ cho biết: “Hiện nay, châu chấu tre về phá hoại rất nhiều tại các cánh đồng của thôn. Ngoài ra, sâu cuốn lá và các loại rầy cũng đã phát sinh gây hại cho lúa với diện tích khá lớn. Hiện, người dân dùng biện pháp bẫy, bắt và lấy nước ngập ruộng nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại cho nạn Châu chấu tre gây ra”.
Đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra thiệt hại do châu chấu tre gây ra tại xã Cẩm Hưng
Dự báo thời gian tới, các đối tượng dịch hại tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường và có nguy cơ lây lan ra diện rộng, gây ảnh hưởng, thiệt hại đến năng suất cây trồng vụ Hè Thu. Để chủ động hạn chế thấp nhất thiệt hại do các đối tượng sinh vật gây hại trên gây ra, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường đã trực tiếp kiểm tra tại các địa phương, chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi phối hợp các cơ quan chuyên môn, các địa phương tổ chức rà soát, đánh giá tình hình, diễn biến dịch hại; huy động các nguồn lực, nhân lực tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, trừ dịch hại hiệu quả, hạn chế tối đa ảnh hưởng, thiệt hại đến sản xuất. Thường xuyên bám sát đồng ruộng, thực hiện điều tra, giám sát chặt chẽ tình hình, diễn biến để phát hiện sớm và tham mưu, thực hiện kịp thời, hiệu quả các biện pháp phòng, trừ dịch hại.
Đồng thời, trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ bà con nông dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật phòng, trừ dịch hại. Một số kỹ thuật phòng, trừ các đối tượng dịch hại khuyến cáo, hướng dẫn, thực hiện, cụ thể như sau:
+ Đối với Rầy nâu, Rầy lưng trắng: Trước mắt tập trung xử lý triệt để các diện tích Rầy xuất hiện với mật độ từ 1000 con/m2 trở lên; Dự báo Rầy lứa 2 xuất hiện và gây hại từ ngày 20/7/2025 trở đi, thời điểm này trùng vào giai đoạn cây lúa đứng cái – làm đòng và có nguy cơ gây cháy cục bộ một số diện tích có mật độ rầy cao chưa được phòng, trừ; Sử dụng một trong các loại thuốc BVTV có hiệu lực phòng trừ cao đối với Rầy; nồng độ, liều lượng khuyến cáo phun cho 1 sào (500 m2) như sau:
ChessÒ 50WG: Pha 25gram thuốc vào 20 lít nước;
Pexena® 20WG: Pha 10gram thuốc vào 20 lít nước;
Akulagold 260EW: Pha 50ml thuốc vào 20 lít nước;
Bassa 50EC: Pha 75ml thuốc vào 20 lít nước.
Lưu ý: Đối với diện tích có mật độ rầy từ 4.000 con/m2 trở lên, để nâng cao hiệu lực phòng trừ, bà con tăng liều lượng 1,5 lần so với khuyến cáo hoặc kết hợp công thức thuốc (Bassa 50EC + ChessÒ 50WG; (ChessÒ 50WG + Akulagold 260EW).
+ Đối với Sâu cuốn lá nhỏ: Dự báo Sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 xuất hiện từ ngày 10/7/2025 trở đi, căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng địa phương để xác định chính xác thời điểm sâu non lứa 2 nở rộ, mật độ sâu gây hại để quyết định thời điểm và những diện tích cần tập trung xử lý (diện tích có mật độ sâu từ 25 com/m2 trở lên), sử dụng một trong các loại thuốc BVTV có hiệu lực phòng trừ cao đối với Sâu cuốn lá; nồng độ, liều lượng khuyến cáo phun cho 1 sào (500 m2) như sau:
Incipio® 200SC: Pha 5ml thuốc vào 20 lít nước;
Clever 150SC: Pha 9ml thuốc vào 20 lít nước;
Obaone 95WG: Pha 13gram thuốc vào 20 lít nước;
VirtakoÒ 40WG: Pha 4,5 gram thuốc (1 gói) vào 20 lít nước;
+ Đối với Châu chấu tre: Khi mật độ cao và thiếu thức ăn, Châu chấu tre di cư từ khu vực rừng phòng hộ, các vùng ven rừng về vùng đồng bằng gây hại trên lúa và cây trồng cạn, sử dụng các biện pháp phòng, trừ như:
Biện pháp thủ công: Sử dụng vợt; bẫy (túi ni lông lớn mở miệng, dùng đèn để thu hút Châu chấu bay vào rồi đóng miệng túi lại).
Biện pháp hóa học: Hiện nay, Châu chấu tre xuất hiện với pha phát dục trưởng thành, việc sử dụng thuốc BVTV để phòng, trừ hiệu quả thấp so với thời điểm Châu chấu non còn co cụm chưa phát tán rộng. Thời điểm phun vào sáng sớm hoặc chiều mát vì đây là thời điểm Châu chấu ít di chuyển. Khi tiến hành phun trừ, nên tổ chức phun tập trung, phun bao vây xung quanh ổ dịch, phun cuốn chiếu từng khu vực để tiêu diệt tránh để Châu chấu phát tán gây hại trên diện rộng rất khó kiểm soát, sử dụng thuốc BVTV có nồng độ, liều lượng khuyến cáo phun cho 1ha (10.000 m2) như sau: Diditox 40EC: Pha 1 lít thuốc vào 600 lít nước; Neretox 95WP: Pha 1kg thuốc vào 600 lít nước; Anvado 100WP: Pha 0,75kg thuốc vào 600 lít nước.
Lưu ý: Trong quá trình sử dụng thuốc phải tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” và thực hiện việc thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng theo quy định. Bên cạnh đó cần theo dõi chặt chẽ diễn biến của Bệnh khô vằn, Sâu đục thân, Bệnh bạc lá hại lúa để có biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả./.
Ánh Nguyệt
