Những năm vừa qua, cá rô phi là đối tượng được quan tâm phát triển tại Hà Tĩnh vì có nhiều ưu thế vượt trội về tốc độ sinh trưởng, khả năng thích nghi, tỷ lệ sống, chất lượng thịt, giá thành và thị trường. Được sự chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã xây dựng và triển khai thành công nhiều mô hình nuôi cá rô phi mang lại thu nhập cao, ổn định cho người dân cũng như tạo sinh kế cho một bộ phận người dân miền núi.
Trong các loài cá thịt trắng nước ngọt thì cá rô phi được đánh giá có chất lượng thơm ngon, ít xương, dễ chế biến, giá phù hợp nên được sử dụng phổ biến trong bữa ăn của người dân. Là đối tượng ăn tạp, dễ nuôi, ít dịch bệnh. Hơn nữa, ngoài nuôi ao, cá rô phi có thể nuôi bằng lồng bè trên hồ chứa, sông, suối; cá có thể sống trong cả 3 môi trường nước ngọt, lợ, mặn. Với lợi thế đó, Hà Tĩnh đã chú trọng phát triển, nhân rộng các mô hình nuôi cá rô phi đơn tính, cá rô phi Đài Loan, rô phi đỏ (Diêu hồng) … với nhiều hình thức nuôi trong ao đất, nuôi bằng lồng trên sông, hồ chứa nước thủy lợi, trong ao nuôi tôm kém hiệu quả theo hướng GAP và có liên kết. Nhiều mô hình đã rất thành công và được nhân rộng.
Mô hình nuôi cá rô phi cát phú tại huyện Vũ Quang
Từ chuyến tham quan mô hình sản xuất tiêu biểu tại các tỉnh miền bắc, Trung tâm Khuyến nông đã sớm xác định đối tượng cá Rô phi Cát Phú là đối tượng để xây dựng các mô hình trình diễn trong thời gian tới. Lợi thế vượt trội so với các loài cá rô phi khác là có khả năng chịu lạnh tốt và có thể nuôi qua mùa đông phù hợp với đặc điểm thời tiết khắc nghiệt, nắng nóng, hạn hán, bão, lũ, rét đậm, rét hại… lại diễn biến thất thường của Hà Tĩnh. Để phát triển lâu dài, vấn đề chủ động con giống là điều quan trọng nhất nên năm 2015, Trung tâm đã xây dựng mô hình Nuôi cá rô phi Cát Phú làm bố mẹ tại Trại thực nghiệm và sản xuất giống cá Đức Long, Đức Thọ. Sau thời gian nuôi 4 tháng cá đã đạt cỡ 0,5 – 0,7kg, sau 1 năm nuôi cá đạt cỡ 1,5 – 2 kg, không bị dịch bệnh gì. Hiện nay, Trại đã cho sinh sản thành công và phục vụ cá giống cho các hộ dân trên địa bàn các huyện Đức Thọ, Kỳ Anh, Cẩm Xuyên…
Phát huy những kết quả đạt được và tiếp tục khẳng định tính hiệu quả, bền vững của mô hình nhằm mục tiêu vừa nhân rộng đối tượng có giá trị kinh tế cao trên cơ sở đảm bảo an toàn thực phẩm và tạo nguồn hàng hóa lớn, năm 2016, Trung tâm đã xây dựng mô hình Nuôi cá rô phi Cát Phú có năng suất, chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm theo hướng GAP trên địa bàn 2 huyện Hương Khê, Vũ Quang (ao trên đất sản xuất lúa kém hiệu quả) và mô hình Nuôi cá rô phi Cát Phú thương phẩm BTC trong ao nước lợ tại HTX Hưng Long theo hướng ATSH quy mô hàng hóa tại huyện Cẩm Xuyên (ao nuôi tôm kém hiệu quả) với diện tích 3ha. Mật độ nuôi 2,5 – 3,0 con/m2, năng suất đạt 10 – 14 tấn/ha lợi nhuận từ 50 – 70 triệu đồng/ha/vụ. Không những là đối tượng chuyển đổi hợp lý trên đất trồng lúa và nuôi tôm kém hiệu quả mà cá rô phi còn mang lại nguồn thu nhập khá cao và ổn định cho người dân. Anh Nguyễn Văn Vinh một trong các hộ tham gia xây dựng mô hình vui vẻ cho biết: Gia đình làm trang trại, nhưng đang gặp nhiều khó khăn, ban đầu các diện tích này để trồng lúa cung cấp thức ăn cho gà vịt, nhưng hiệu quả chẳng là bao, sau khi được Trung tâm Khuyến nông khảo sát và hướng dẫn xây dựng ao hồ đảm bảo kỹ thuật, được hỗ trợ con giống và một phần vật tư, thức ăn gia đình đã mạnh dạn đầu tư làm ao hồ và thả nuôi. Sau thời gian 5 tháng nuôi cá đã đạt cỡ 0,7 – 0,8 kg/con, hệ số thức ăn thấp từ 1.1 – 1.3, giá bán từ 40.000 – 50.000 đồng/kg tại hồ, trừ chi phí gia đình còn lãi trên 50 triệu/ha. Đặc biệt là khi sự cố môi trường biển xảy ra, sự e ngại khi dùng sản phẩm biển thì cá rô phi trở nên rất dễ tiêu thụ. Đây là giống cá rô phi mới thích hợp để sản xuất hàng hóa.
Để nhân rộng mô hình ra nhiều địa bàn khác trong toàn tỉnh, năm 2017 Trung tâm Khuyến nông tiếp tục xây dựng mô hình Nuôi cá Rô phi Cát Phú thâm canh theo hướng GAP và liên kết tiêu thụ sản phẩm với quy mô 3,2 ha, năng suất dự kiến 14 tấn/ha trên địa bàn một số xã xây dựng nông thôn mới của các huyện Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Kỳ Anh, Lộc Hà và thị xã Kỳ Anh nhằm mục đích tạo sản phẩm cá rô phi có chứng nhận về chất lượng, đảm bảo tính hàng hóa và phát triển theo hướng liên kết theo chuỗi để nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững đồng thời góp phần xây dựng nông thôn mới tỉnh nhà./.
Kim Thịnh
