Với lợi thế trên 54 ngàn ha đất rừng, người dân Vũ Quang có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế rừng và vườn đồi. Trong đó, nuôi ong lấy mật nhiều năm qua đã góp phần tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Với hình thức nuôi tự nhiên, thu hoạch và bảo quản theo đúng quy trình, sản phẩm mật ong Vũ Quang dần khẳng định được thương hiệu trên thị trường.
Ông Nguyễn Quang Đài ở thôn Mỹ Ngọc, xã Đức Lĩnh (Vũ Quang, Hà Tĩnh) bén duyên với nghề nuôi ong lấy mật đã vài chục năm nay. Ban đầu chỉ nuôi thử nghiệm, với những hiệu quả kinh tế mang lại ông mạnh dạn nhân giống, tăng đàn, mở rộng quy mô nuôi và xem đây là nghề thu nhập chính của gia đình.
Nghề nuôi ong đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân
Được sự hỗ trợ, giúp đỡ của chính quyền địa phương, nhất là các chương trình dự án đào tạo nghề nuôi ong, ông Nguyễn Quang Đài đã dành nhiều thời gian, công sức tìm tòi, nghiên cứu, học tập kinh nghiệm nuôi ong nội địa. Từ thủa ban đầu chỉ nuôi một số đàn ong dưới tán cây ăn quả, đến nay gia đình ông Đài đã phát triển lên gần 100 đàn, ong sinh trưởng, phát triển tốt. Trung bình mỗi năm gia đình ông thu hoạch và xuất bán từ 8 tạ – 1 tấn mật, bình quân giá bán 150 ngàn đồng/ lít; đồng thời xuất bán trên 50 đàn ong giống, mỗi đàn từ 850-1.000.000 đồng. Cùng với niềm vui được mùa mật ong, gia đình ông Nguyễn Quang Đài càng phấn khởi hơn bởi sản phẩm sau khi thu hoạch, đóng chai đều được tiêu thụ hết. Ông Đài cho biết: Năm 2024, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh triển khai thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình Hợp tác xã nuôi ong và xây dựng sản phẩm OCOP”, hiện sản phẩm mật ong Đức Lĩnh đã được đánh giá công nhận đạt sản phẩm OCOP 3 sao.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hội nông dân xã Đức Lĩnh cho biết: “Hiện nay toàn xã Đức Lĩnh có khoảng 2.000 đàn ong lấy mật, trong đó riêng các thành viên của Hợp tác xã nuôi hơn 800 đàn ong. Nếu như trước đây, quy mô nuôi còn nhỏ lẻ, hiệu quả thấp, thì nay hầu hết người dân trên địa bàn đều mạnh dạn nhân giống, tăng đàn, nuôi theo hướng hàng hóa gắn với nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế tạo nguồn thu nhập ổn định”.
Đến với xã Ân Phú cũng là một trong những địa phương đi đầu phát triển nghề nuôi ong lấy mật; HTX nuôi ong Ân Phú có 27 thành viên, nuôi trên 800 đàn ong, sản lượng mật thu được hàng năm khoảng 6,5 tấn, với giá 260 nghìn/kg, mỗi năm HTX thu về gần 1,7 tỷ đồng. Ngoài sản phẩm mật ong nguyên chất, mỗi năm HTX còn cung cấp trên 300 đàn ong giống cho các địa phương trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt, để nâng cao chất lượng, cũng như đa dạng các sản phẩm từ mật ong, xã Ân Phú đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân tìm hiểu, sản xuất các sản phẩm dược liệu chế biến từ mật ong, như: Mật ong ngâm hoa đu đủ đực, viên tinh nghệ mật ong,.. Đồng thời, quy trình hóa các khâu trong sản xuất như: đóng bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc để nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho người dân.
Hiện nay toàn huyện Vũ Quang có hơn 10.000 đàn ong
Nổi bật là sản phẩm mật ong ngâm hoa đu đủ đực của ông Đậu Khắc Mạnh, thành viên HTX nuôi ong xã Ân Phú đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao cuối năm 2023. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu sạch và chất lượng nhất, gia đình ông trồng 1ha cây đu đủ đực, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; về mật ong, gia đình chủ yếu sử dụng từ 60 đàn ong trong vườn và thành viên Hợp tác xã với số lượng khoảng 2 tấn mật/năm. Trước khi đưa vào ngâm với mật ong, hoa sẽ được sơ chế, rửa sạch và phơi khô. Sau thời gian ngâm từ 3- 6 tháng sẽ cho ra thành phẩm có màu vàng óng, mùi thơm dịu, vị ngọt thanh. Hiện sản phẩm mật ong ngâm hoa đu đủ đực của ông Mạnh có mức giá từ 100 – 215 nghìn đồng/hũ tuỳ vào khối lượng. Trung bình mỗi tháng, gia đình ông bán được khoảng 100 hũ, đem về nguồn thu từ 10 – 15 triệu đồng.
Nghề nuôi ong bắt đầu xuất hiện tại huyện Vũ Quang từ những năm 2002 khi khu sinh quyển Vườn quốc gia Vũ Quang được quy hoạch và bảo vệ. Đến nay, toàn huyện đã có 1.200 hộ nuôi với gần 10.300 đàn. Để giúp người dân tăng thu nhập từ nghề nuôi ong lấy mật và bảo đảm tính bền vững, huyện Vũ Quang đã tích cực chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn hướng dẫn bà con áp dụng KHKT mới vào quá trình nuôi, đa dạng các sản phẩm chế biến từ mật ong, đẩy mạnh thành lập các Tổ hợp tác, Hợp tác xã hoạt động hiệu quả. Từ đầu năm 2015, mật ong Vũ Quang đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận thương hiệu, nên đến nay việc nuôi ong đã phát triển rộng khắp. Xác định mật ong là một trong những sản phẩm chủ lực trong phát triển kinh tế, cần củng cố thương hiệu mật ong Vũ Quang ngày càng vững mạnh, năm 2017 “Liên hiệp HTX Ong và dịch vụ nông nghiệp Vũ Quang” ra đời.
Những năm gần đây được huyện và các chương trình dự án hỗ trợ ong giống, tổ chức tập huấn chuyên giao những kỹ thuật mới trong quá trình nuôi, lấy mật và bảo quản, nên sản phẩm mật ong đang dần khẳng định được uy tín và được người tiêu dùng ưa chuộng.
Mật ong đem về nguồn thu lớn cho bà con
Riêng trong năm 2023, bà con thu về hơn 120 tấn mật ong, đem về nguồn thu trên 18 tỷ đồng. Đặc biệt, năm nay nhờ thời tiết thuận lợi, cây cối phát triển tốt, ong tiết mật nhiều nên sản lượng mật đạt khá cao, chất lượng và giá cả ổn định càng khiến bà con thêm phấn khởi. Qua thống kê, 6 tháng đầu năm 2024, sản lượng mật ong đạt khoảng 51 tấn, đạt gần 102% so với cùng kỳ. Hiện trên địa bàn huyện cũng đã có 3 sản phẩm mật ong đạt chuẩn OCOP 3 sao, gồm: HTX nuôi ong Ân Phú, HTX nuôi ong xã Thọ Điền và HTX nuôi ong xã Đức Giang.
Ông Võ Quốc Hội, Phó trưởng phòng nông nghiệp huyện Vũ Quang cho biết: Mật ong là một trong những sản phẩm nông nghiệp chủ lực của huyện, tạo việc làm ổn định và mang về nguồn thu lớn cho người dân. Năm nay, thời tiết thuận lợi, hoa rừng nhiều tạo môi trường thuận lợi cho con ong hút mật nên sản lượng mật ong đạt khá cao, bà con ai cũng phấn khởi. Để nghề nuôi ong phát triển bền vững, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền huyện đã và đang tích cực chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn hướng dẫn người dân, THT và các HTX áp dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật vào sản xuất; đồng thời hỗ trợ kết nối, tiêu thụ sản phẩm mật ong ra các thị trường lớn./.
Ánh Nguyệt
