Thời kỳ kiến thiết cơ bản (3 năm đầu sau trồng) là giai đoạn quan trọng quyết định sự phát triển và năng suất của cây cam về sau. Dưới đây là các kỹ thuật chăm sóc cây cam trong giai đoạn này:

1. Làm cỏ:

– Thời vụ thực hiện: 6 lần trong năm và luôn bảo đảm cho vườn cây sạch cỏ nhưng không dùng thuốc trừ cỏ, quanh gốc phải được xới xảo kỹ sâu 7 – 10 cm.Cách làm: Cuốc kỷ đất trồng vào những ngày nắng ráo để có chết trên vườn nhằm tăng hữu cơ cho đất.

– Ở thời kỳ này chủ yếu việc làm cỏ được tiến hành chủ yếu cho cây trồng xen.

– Tỉa cành, tạo hình

1. a) Tỉa cành: Là tỉa bỏ những cành khô, cành sâu, bệnh, cành vượt, cành tược của cây, đồng thời những cành dại ở phần gốc ghép.
2. b) Tạo hình: Để cây có bộ tán đẹp thuận lợi cho quá trình chăm sóc và tác động các biện pháp kỹ thuật nhất là phòng trừ sâu, bệnh thì động tác này là quyết định trong cả thời kỳ của cây trồng muốn tạo được tán như ý thì phải bắt đầu từ giai đoạn này.

– Tạo hình lần 1: Độ cao cây tạo hình lần 1 từ 0,8 – 1m. Phương pháp làm: bẩm ngọn (chỉ bấm đỉnh sinh trưởng của tất cả các cành) rồi phùn thuốc phòng bệnh.

– Tạo hình lần 2: Cạo cây để tạo hình: từ 1,3 – 1,5cm. Phương pháp làm: Hoàn toàn như tạo hình lần 1.

– Tạo hình lần 3: Cao cây để tạo hình: từ 1,8 – 2,0 cm. Cách làm như các lần trên.

* Một số điểm cần lưu ý trong quá trình tạo hình cho cây: Tuỳ theo nhu cầu mà người sản xuất có thể tạo nên tán hình cầu, bán cầu, mâm xôi…

– Sau khi cắt ngọn, cần phun thuốc kỷ lên cây đặc biệt vết cắt để tránh bệnh phát sinh gây hại.

– Sau các đợt bấm ngọn tạo hình, cành mới sẽ phát sinh rất mạnh, rất nhiều vì vậy, cần phải chọn và để lại từ một vị trí bấm ngọn tạo hình 2 .3 cành mới sao cho tạo nên một cái tán cân đối còn số mầm còn lại phải vặt hết và phun thuốc phòng bệnh.

2. 2. Tưới nước, tủ gốc giữ ẩm
3. a) Tưới nước

Căn cứ điều kiện thời tiết, đất trồng để có biện pháp tưới nước phù hợp và tránh ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng và bảo đảm vườn trồng luôn đủ ẩm và độ ẩm bình quân vào mùa khô đạt khoảng 60 – 70% (độ ẩm không khí)

1. b) Tủ gốc giữ ẩm

Loại vật liệu: Là vật liệu khô của sản phẩm cây nông nghiệp như: Rơm, rạ, đậu, lạc, ngô, cỏ khô, xác thực vật, lá cây.

1. c) Lượng vật tư để tủ gốc

Cây 1 tuổi:   20 – 30 kg. Cây 2 tuổi:   30 – 40 kg. Cây 3 tuổi:   40 – 50 kg. Cây 4 tuổi:   40 – 50 kg

1. d) Phương pháp tủ gốc

Tủ dày 5 – 10cm, quanh tán cây (ra ngoài tán) tủ cách gốc 0,3 – 0,6 cm và tuyệt đối không tấp đầy vật tư tủ gốc vào gốc cây.

3. Phòng trừ sâu bệnh

          Mỗi một giai đoạn sinh trưởng của cây trồng ngoài những sâu bệnh hại chung nhưng mức độ gây hại nặng hay nhẹ tuỳ thuộc vào từng giai đoạn của cây trồng.

3.1. Sâu hại

Giai đoạn này có các loại sâu hại và biện pháp phòng trừ sau:

1. a) Sâu vẽ bùa: Hại lá con, lộc non, nó ăn diệp lục lá cây vào chiều tối làm cho lá khô, co giúm và chết.

Khi cây ra lộc non dùng 10 gam Padan 95SP pha trong 10 lít nước phun lên toàn bộ tán cây vào lúc chiều tối.Cách làm này sẽ phòng được không những sâu vẽ bùa mà cả sâu đục cành nhỏ và các sâu ăn lá khác.Khi trên cây, lá non bị bệnh thì dùng Padan 95SP với liều lượng và cách phun, thời điểm phun như trên phun ký 2 – 3 lần cuối diệt được hoàn toàn sâu vẽ bùa.

1. b) Nhện đỏ: Hại lá, phần thân mềm: Dùng ortur hay dandy, comitte pha với liều lượng ghi trên nhãn thuốc phun lên cây khi lá đã trưởng thành để phun phòng nhện con khi cây đã bị nhện đỏ gây hại thì phun kép 2 lần lên toàn bộ tán cây mỗi lần cách nhau 10 ngày mới diệt được nhện đỏ (Khi phun chú ý không phun từ trên xuống mà phun từ dưới tán lên)
2. c) Các loại sâu ăn lá như: Sâu xanh, sâu khoang, sâu keo thì dòng Padan 95SP phun phòng khi cây ra lộc non, lá non. Còn khi sâu đã gây hại cùng dùng thuốc này để điều trị.

3.2. Bệnh hại

1. a) Bệnh loét: Vi khuẩn xâm nhập vào cây để gây hại qua vết thương cơ giới của sâu hại do thời tiết và con người gây ra trong quá trình chăm sóc tạo ra.

+ Bộ phận bị hại: Bộ phân non mềm của cây

+ Mức độ gây hại nặng: Chủ yếu là cây trồng ở thời kỳ kiến thiết cơ bản và cây con trong vườn ươm

* Loại thuốc phòng, trị: Ridomin MZ72WP.

* Biện pháp phòng trị:

– Nhân giống chống bệnh. Vệ sinh vườn cây sạch sẽ. Chăm sóc cho cây trồng đúng quy trình kỹ thuật.

– Dùng Ridomin MZ72WP hay Romingol MZ72WP với liều lượng 20 – 25g pha trong bình 16 lít nước và phun đẫm hai mặt lá, phun kỷ và phun kép hai lần, mỗi lần cách nhau 10-12 ngày, tốt nhất khi cây ra lộc non dùng liều lượng thuốc ở trên để phun phòng.

– Diệt triệt để sâu vẽ bùa, sâu ăn lá giảm thiếu tác động cơ giới tạo vết thương cho cây. Khi cây bị bệnh: Dùng thuốc trên phun kỷ 2 lần mỗi lần cách nhau 10 – 12 ngày khi phun phun kỷ, ướt đẫm 2 mặt lá.

1. b) Các loại nấm hại lá.

Dùng oxy clorua đồng, Boocdo1% Phun phòng lên lên tán lá cây sẽ phòng được nấm hại. Khi cây bị nấm gây hại: dùng các loại thuốc trên phun kỷ là diệt được bệnh do một số nấm gây ra.

4. 4. Lượng phân bón, tỷ lệ và thời gian bón

4.1 Lượng phân bón hàng năm cho 1 cây trồng

1. a) Cây cam bù thời kỳ kiến thiết cơ bản

 

TT	Loại phân bón	Đơn vị	Lượng phân bón
			Năm 1	Năm 2	Năm 3	Năm 4
1	Phân chuồng	Kg	30 – 35	40 – 45	50 – 55	60 – 70
2	Lân lâm thao	Kg	0,4 – 0,5	0,6 – 0,8	1 – 1,2	1,3 – 1,4
3	Vôi bột	Kg		0,4 – 0,5	0,7 – 0,9	1,0 – 1,2
4	Đạm sunpat	Kg	0,3 – 0,4	0,5 – 0,6	0,7 – 0,8	1,0 – 1,2
5	Ka ly	kg	0,3 – 0,35	0,4 – 0,55	0,6 – 0,7	0,9 – 1,1

 

1. Cam chanh thời kỳ kiến thiết cơ bản

 

TT	Loại phân bón	Đơn vị	Lượng phân bón
			Năm 1	Năm 2	Năm 3
1	Phân chuồng	Kg	20 – 25	25 – 30	30 – 35
2	Lân lâm thao	Kg	0,25 – 0,35	0,35 – 0,45	0,5 – 0,7
3	Vôi bột	Kg	0,25 – 0,35	0,35 – 0,45	0,5 – 0,7
4	Đạm sunpat	Kg	0,3 – 0,4	0,5 – 0,6	0,7 – 0,8
5	Ka ly	kg	0,2 – 0,3	0,3 – 0,4	0,5 – 0,6

4.2. Thời kỳ bón

6 – 7 lần/năm vào trước hoặc sau khi xuất hiện các đợt lộc:

4.3 Cách bón

Tốt nhất ngâm phân chuồng với lân, vôi trong 5 – 7 ngày sau đó hòa loãng và thêm phân đạm UreA, kaly để tưới.

Trường hợp không có điều kiện để ngâm phân chuồng thì toàn bộ lượng phân chuồng, lân, vôi được chia bón làm hai lần (Tháng 10, tháng 1, tháng 3) để bón theo phương pháp bón cổ truyền.

Đối với đạm và kaly có thể hòa nước tưới hoặc vãi đều phân quanh tán và dùng cào lấp phân

4.4. Ngoài ra có thể sử dụng các loại phân bón lá như, ba lá xanh, đạm humatte, KH Thanh Hà để phun lên cây vào trước, sau các đợt lộc.

5. Chăm sóc cây che bóng, cây chắn gió:

         Cả 2 loại cây này cũng được bón phân giống như bón phân cho cây cam chanh, cam bù và đầu tư chăm sóc riêng cho từng cây trong theo quy trình kỹ thuật cho từng giai đoạn./.

Trần Thị Hà