Bước vào vụ sản xuất lúa Hè thu năm 2025, Hà Tĩnh đối mặt với nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết bất lợi. Điển hình là đợt mưa lũ cuối tháng 5 gây thiệt hại lớn đối với lúa Xuân, làm chậm tiến độ thu hoạch, dẫn đến áp lực thời vụ triển khai sản xuất Hè thu. Hiện tại, ngành nông nghiệp và các địa phương đang đồng hành với nông dân trong việc huy động tối đa nhân lực, phương tiện đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, triển khai làm đất kịp thời gieo cấy theo đúng khung lịch thời vụ.
Dù đã thu hoạch xong hơn 15 sào lúa Xuân trước đợt mưa lớn, nhưng toàn bộ diện tích ruộng của gia đình chị Nguyễn Thị Hồng ở xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ đều bị ngập nước nên việc thu gom rơm rạ, vệ sinh đồng ruộng để làm đất sản xuất Hè thu khó khăn hơn.
Chị Hồng cho biết: Mưa lớn tuy không làm thiệt hại về sản lượng lúa vụ Xuân nhưng sản xuất vụ Hè thu vất vả hơn do phải chờ nước rút mới giải phóng được rơm rạ và triển khai làm đất để xuống giống. Hiện gia đình chúng tôi đang huy động nhân lực tích cực thu gom rơm rạ, cắt hết cỏ bờ xung quanh, tạo thuận lợi cho máy vào làm đất nhanh hơn mới có thể kịp xuống giống đúng thời vụ.
Bà con nông dân các địa phương trong tỉnh đang tích cực dọn vệ sinh đồng ruộng kịp thời làm đất sản xuất.
Với tình hình thời tiết diễn biến khó lường như hiện nay, các đơn vị, địa phương và người sản xuất cần tập trung mọi nguồn lực để ứng phó với các tình huống xảy ra và luôn có tinh thần chủ động, không lơ là chủ quan. Đặc biệt, đối với vùng trũng, vùng ngoài đê của các địa phương phải gieo cấy càng sớm càng tốt, kết hợp các biện pháp canh tác, chăm sóc để rút ngắn thời gian sinh trưởng.
Ông Bùi Trung Tín – Phó Chủ tịch UBND xã Bùi La Nhân huyện Đức Thọ cho biết: Là xã có diện tích ngoài đê khá lớn, nên quan điểm chỉ đạo sản xuất Hè thu của xã luôn theo nguyên tắc “sớm ngày nào hay ngày đó”. Vụ hè thu 2025, xã Bùi La Nhân đưa vào gieo cấy hơn 540 ha lúa. Những ngày này, bà con trên địa bàn toàn xã đã bước vào làm đất với khí thế khẩn trương, xuống giống ở những vùng đã thu hoạch sớm, thuận lợi về nước tưới nhằm phấn đấu hoàn thành diện tích trước 10/6. Đối với những vùng ngoài đê thấp trũng làm lúa Hè thu chạy lụt phải gieo cấy sớm nên UBND xã đã hướng dẫn chỉ đạo bà con đã tiến hành bắc mạ góc ruộng với các giống có thời gian sinh trưởng dưới 100 ngày để cấy đúng lịch thời vụ.
Tại xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên, một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của đợt mưa lũ cuối tháng 5 vừa qua, nên công tác thu hoạch bị gián đoạn đang gây thêm áp lực lớn cho sản xuất vụ Hè thu. Với quỹ thời gian ngắn, sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo tiến độ. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đang vận động người dân thu hoạch lúa vụ Xuân đến đâu, triển khai sản xuất Hè thu đến đó.
Tranh thủ thời tiết thuận lợi, gia đình bà Nguyễn Thị Thiệu thôn Xuân Lâu, xã Cẩm Thạch vừa huy động máy móc, nhân lực thu hoạch số diện lúa bị ngập trước đó; vừa dọn dẹp, vệ sinh đồng ruộng để chuẩn bị sản xuất Hè thu.
Bà Thiệu cho biết, trong vụ Xuân vừa rồi, gia đình sản xuất hơn 10 sào, tuy nhiên do mưa lớn và diễn ra quá nhanh nên hơn 5 sào lúa của gia đình đã chín chưa kịp gặt bị ngập đến ngọn, phải chờ nước rút, thời tiết tạnh ráo mới thu hoạch nên chậm hơn 5 ngày so với bình thường. Cùng với đó, thời vụ sản xuất Hè thu không còn nhiều nên dù chưa gặt xong nhưng gia đình vẫn tranh thủ mọi thời gian để vệ sinh đồng ruộng, gọi máy vào làm đất những diện tích chủ động nước mới có thể kịp tiến độ.
Với phương châm thu hoạch đến đâu bà con triển khai làm đất đến đó để kịp xuống giống vụ Hè Thu.
Những ngày qua, không khí trên đồng ruộng tại xã Cẩm Thạch khá tất bật. Bên cạnh tranh thủ thời tiết nắng ráo, bà con nông dân tập trung thu hoạch hết số diện tích lúa Xuân còn lại. Tại các diện tích đã thu hoạch xong, người dân đã khẩn trương xuống đồng đắp bờ, giữ nước, cùng với đó, các chủ máy làm đất cũng tăng tốc hết công suất với mục tiêu chung nhất là đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo lịch thời vụ sản xuất Hè thu.
Ông Lê Văn Duẩn – Chủ máy làm đất ở xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên cho hay: Sản xuất lúa vụ Hè thu thời gian gấp gáp, cộng thêm thời tiết bất lợi nên khó khăn hơn nhiều. Vì vậy, những chủ máy làm đất như chúng tôi cũng chạy đua với thời gian, phải tăng ca mới kịp cho bà con xuống giống. Bình thường mỗi ngày máy sẽ làm được gần 10 sào ruộng nhưng trước tình hình áp lực thời vụ như hiện nay, chúng tôi còn tranh thủ cả buổi trưa và buổi tối nên mỗi ngày làm được trên 15 sào.
Ông Trần Văn Sơn – Phó Chủ tịch UBND xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên cho biết: Trong tổng số diện tích gần 370 ha lúa Xuân thì có 15 ha lúa đến thời kỳ chín chưa kịp thu hoạch bị ngập và gần 200 tấn lúa đã thu hoạch xong bị ngâm nước. Xác định, với quỹ thời gian ngắn, việc triển khai sản xuất vụ Hè thu sẽ gặp nhiều khó khăn nên chính quyền địa phương đã chủ động các giải pháp và vào cuộc hỗ trợ kịp thời, cùng với sự góp sức của các đoàn thể và sự nỗ lực khắc phục mọi khó khăn của người dân, đến thời điểm này xã Cẩm Thạch đã xuống giống được gần 50% diện tích và quyết tâm sẽ hoàn thành diện tích gieo cấy lúa vụ Hè Thu đúng lịch thời vụ đề ra.
Vụ Hè thu 2025, toàn tỉnh Hà Tĩnh thực hiện gieo cấy hơn 45.170 ha lúa. Để hạn chế ảnh hưởng do thời tiết, đồng thời tránh bão, lũ cuối vụ gây thiệt hại cho sản xuất. Ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các địa phương cần tập trung huy động nhân lực, vật lực để đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa Xuân khi thời tiết chuyển biến tốt; chủ động tiến hành làm đất, xuống giống ở những vùng đã thu hoạch, thuận lợi về nước tưới nhằm phấn đấu hoàn thành diện tích trước 15/6. Đối với những vùng thấp trũng làm lúa Hè thu chạy lụt cần thực hiện gieo cấy sớm; tiến hành bắc mạ góc ruộng đối với những vùng sử dụng giống có thời gian sinh trưởng trên 100 ngày. Song song với đó, cần chú trọng chăm sóc các diện tích đã hoàn thành xuống giống, đặc biệt là về chế độ nước, phân bón, phòng trừ các đối tượng dịch hại ngay đầu vụ.
Nguyễn Hoàn
