Sau nhiều nổ lực tìm kiếm đối tác thông qua mạng xã hội và các mối quan hệ với bạn bè sinh sống trên đất nước Nhật Bản, anh Lê Văn Duẩn – Giám đốc Hợp tác xã Nguyên Lâm (xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) chuẩn bị xuất khẩu lô hàng 64.000 bánh đa vừng đầu tiên.

Những ngày qua, Hợp tác xã Nguyên Lâm, xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh đang tập trung sản xuất, đóng gói để chuẩn bị đơn hàng 64.000 chiếc bánh đa vừng xuất khẩu sang đất nước Nhật Bản. Dù tất bật với công việc nhưng anh Lê Văn Duẩn vẫn dành thời gian tiếp chúng tôi, phấn khởi anh chia sẽ: Năm 2014, anh đã cùng bạn bè sang Đài Loan làm việc, tại đây anh có một công việc ổn định với mức lương 50 triệu đồng/tháng. Ấy vậy mà trong lòng anh, tiếng gọi trở về quê hương lập nghiệp luôn thôi thúc từng giờ. Sau nhiều trăn trở, anh đã quyết định về lại quê hương, kết thúc 5 năm tha phương làm việc trên đất khách.

Những ngày đầu trở về, ý chí khởi nghiệp bùng cháy, nhưng bắt đầu từ đâu thì câu hỏi vẫn chưa có lời đáp. Rồi trong chuỗi ngày rong ruỗi tìm hướng đi, anh nhận ra rằng tại sao không lập nghiệp chính bằng nghề bánh đa vừng truyền thống của quê hương. Dù đã có từ lâu đời, nhưng với phương pháp thủ công và không dày công tiếp thị nên bánh đa vừng quê anh vẫn chỉ mãi quẩn quanh trên địa bàn của huyện.

Năm 2018, anh đã bắt tay tìm hiểu, nghiên cứu và quyết định theo nghề làm bánh đa. Nhớ lại ngày ấy anh kể: “Khi ý tưởng mở xưởng bánh được trưng cầu ý kiến của gia đình và bạn bè thì không một ai ủng hộ vì họ cho rằng nghề này khó phát triển, thu nhập không cao, không mấy khả quan. Người thân ra sức ngăn cản, hàng xóm, bạn bè nhiều người còn cười chê. Nhưng anh vẫn quyết chí thực hiện ý tưởng khởi nghiệp của mình. Anh đã đầu tư hơn 500 triệu đồng mà anh đã dành dụm được trong thời gian lao động tại Đài Loan để xây dựng cơ sở, kho bãi, mua máy móc và nguyên vật liệu. Khi dây chuyền sản xuất được lặp đặt xong, những chiếc bánh được ra lò thì cũng là những ngày tháng anh đối mặt với nhiều khó khăn nhất, khi mà thị trường vẫn chuộng bánh làm thủ công hơn. Với chiếc xe máy, anh tất tả ngược xuôi tìm đến tất cả các cửa hàng, quán ăn; rồi đến từng bàn ăn bỏ hết sỹ diện, cầm chiếc bánh trên tay để tiếp thị, quảng cáo cho khách hàng. Có những lúc nói hết nước bọt mà người ta vẫn từ chối hay những lúc gặp người thân cái tôi, cái sĩ diện lại trỗi dậy, nhưng vượt lên tất cả, những cái đó vẫn không làm nhụt đi ý chí và nghị lực của người thanh niên này. Lúc đó, mời được họ thử bánh hay cho gửi bánh lại quầy là niềm vui lớn nhất của anh. Để hoàn thiện chiếc bánh của mình, anh còn để lại phiếu thăm dò ý kiến và chủ động liên hệ để nhận phản hồi từ khách. Cứ thế, khách dùng thử ngày càng nhiều và có ý kiến nào anh nghiên cứu tiếp thu để hoàn thiện sản phẩm theo yêu cầu của người dùng. Bánh của anh mỗi ngày một ngon hơn, đẹp hơn. Đơn hàng nhiều lên từng ngày, có những lúc không trù tính được đơn tăng thêm nên có một số đơn hàng phải từ chối”.

Năm 2020, anh đăng ký sản phẩm tham gia chương trình OCOP và đã đạt hạng 3 sao. Sau khi đạt chuẩn, sản phẩm bánh đa vừng đã khẳng định được chất lượng và được giới thiệu, quảng bá trên các kênh thông tin chính thống của tỉnh. Đồng thời được tham gia các lớp tập huấn nâng cao năng lực tổ chức sản xuất, các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển sản phẩm…nên anh đã xây dựng quy trình và kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn.

Khách hàng tin dùng nhiều hơn, thị trường mở rộng, quy mô sản xuất cũng từ đó tăng lên. Đầu năm 2021, anh đã thành lập Hợp tác xã Nguyên Lâm gồm 15 thành viên. Ngoài sản xuất bánh đa vừng anh còn sản xuất bún, miến và thu mua lúa gạo cho các hộ trên địa bàn huyện. Doanh thu ước tính của năm 2021 trên 3,5 tỷ đồng, tạo việc làm cho các thành viên với mức thu nhập bình quân 5 triệu đồng/tháng.

Nhớ lại những ngày tháng sống trên đất khách, cái cảm giác nhớ quê luôn da diết, thường trực trong lòng. Để xoa dịu nổi nhớ đó, người ta thường đi tìm hình quê, vị ấm của quê hương qua những sản phẩm “Made in Việt Nam”. Nhận thấy tại các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan … người Việt Nam làm việc, học tập và sinh sống rất nhiều, nên anh muốn mang vị quê sang cho họ. Anh bắt đầu tìm kiếm con đường hiện thực hóa giấc mơ xuất ngoại cho bánh đa vừng. Rồi bao đêm thức trắng để tìm kiếm thông tin trên mạng, bao nhiêu cuộc gọi, tin nhắn cho bạn bè trên đất khách, anh đã may mắn tìm được đối tác đầu tiên đến từ đất nước Nhật Bản. Sau khi đối tác tiến hành kiểm tra, đánh giá quy trình sản xuất, xuất xứ nguyên liệu đầu vào, năng lực sản xuất và lấy mẫu kiểm nghiệm chất lượng, sản phẩm của anh đã :chinh phục” được “mắt xanh” đối tác và đơn hàng đầu tiên được ký kết.

Trao đổi về lý do thành công anh có được, anh nói: “Muốn thành công phải kiên định mục tiêu, biết tìm kiếm cơ hội phát triển. Đặc biệt, vấn đề tiêu thụ sản phẩm quyết định hiệu quả sản xuất, do đó người sản xuất phải biết và hiểu được nhu cầu của khách hàng, biết đẩy mạnh tiếp thị để khai thác, tìm kiếm thị trường, tạo chổ đứng bền vững cho sản phẩm của mình. Thành công mà anh có được cũng nhờ việc anh đã tiếp cận được công nghệ số vào sản xuất, quảng bá, tiếp thị, tìm kiếm và kết nối đối tác. Nếu vẫn theo cách nghĩ và cách làm truyền thống thì anh không thể tạo ra cơ hội này. Nghĩ lại anh thấy những gì xảy ra vẫn ngỡ nó là một giấc mơ”.

Phó chủ tịch xã Kỳ Giang – anh Nguyễn Đình Kế cho biết: “Anh Lê Văn Duẩn là một người dám nghĩ, dám làm. Thành công của anh khẳng định rằng, khởi nghiệp không nhất thiết phải bắt đầu từ những việc to lớn. Chúng ta có thể bắt đầu từ những cái vừa tầm, vừa sức và nổ lực, vượt khó, biết tìm tòi, tiếp cận cái mới thì sẽ thành công. Năm 2018, khi mới bắt đầu khởi nghiệp mỗi ngày, cơ sở chỉ sản xuất được 200 chiếc bánh, bán hết mới sản xuất tiếp thì nay, chỉ mới 3 năm xây dựng và phát triển, cơ sở đã sản xuất tới 15.000 chiếc bánh/ngày, gấp 70 lần. Trong tương lai, chắc chắn quy mô sẽ còn được mở rộng nữa. Thành công của Hợp tác xã Nguyên Lâm là giấc mơ của nhiều cơ sở, là tiền đề, động lực cho nhiều cơ sở sản xuất các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, sản phẩm OCOP của Hà Tĩnh học tập, tìm kiếm cơ hội vươn ra thế giới cho sản phẩm của mình”.

Kim Thịnh-Trung tâm Khuyến nông