Bưởi Phúc Trạch là cây ăn quả đặc sản bản địa, cây trồng chủ lực góp phần xóa đói giảm nghèo và làm giàu cho nhiều hộ dân tại huyện Hương Khê, Hà Tĩnh và đây cũng là cây trồng giúp các hộ dân hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới. năm 2016, là một năm mà người dân Hà Tĩnh phải chịu thiệt hại nặng nề do chịu ảnh hưởng liên tục của 5 trận lũ, từ 7-11/9/2016 và kết thúc bằng trận lũ 29/10-3/11/2016 gây ra. Đặc biệt là trận lũ kép từ ngày 15-23/10/2016 đã làm cho khoảng 90% diện tích trồng bưởi Phúc Trạch trên địa bàn huyện Hương Khê chìm trong nước. Bên cạnh đó lại có nhiều đợt mưa xen kẽ với lượng mưa khá lớn (trên dưới 50 ml) kéo dài. Nên bộ rễ của cây luôn luôn ngập chìm trong nước và bị tổn thương khá nặng, trong đó có khoảng 50% bị thối đầu rễ.
Trước thực trạng đó, Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh đã chỉ đạo cho Trung tâm Khuyến nông lựa chọn giải pháp kỹ thuật và chuyển giao cho nông hộ trồng bưởi Phúc Trạch nhằm khôi phục sinh trưởng và phát triển các vườn bưởi. “Lũ đi là người đến”, với sự chỉ đạo kịp thời đó, những cán bộ Trung tâm Khuyến nông đã thành lập tổ công tác và phối hợp với Viện Nghiên cứu rau quả trung ương thu thập thông tin, kết quả để nghiên cứu, thống nhất quy trình khôi phục sinh trưởng, phát triển vườn bưởi Phúc Trạch sau lũ lụt.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền và cán bộ chuyên môn của Trung tâm Khuyến nông, phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn, Trung tâm chuyển giao khoa học kỹ thuật và bảo vệ cây trồng vật nuôi huyện, các hội (hội nông dân, hội phụ nữ, …) đoàn thanh niên, … Đặc biệt là người dân Hương Khê, bởi họ xác định bưởi Phúc Trạch là cây thu hoạch chính của nông hộ nên mỗi người dân đều có ý thức, trách nhiệm tuân thủ thực hiện đúng các biện pháp kỹ thuật của cán bộ chuyên môn.
Cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông đang hướng dẫn khắc phục vườn bưởi Phúc Trạch sau lũ tại thực địa
Công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật tiến hành vào nhiều giai đoạn, cụ thể: Giai đoạn cây bưởi phân hóa mầm hoa (cuối năm 2016), khi cây chưa ra hoa (đầu năm 2017), cây bưởi ra hoa, thụ phấn, thụ tinh (từ đầu tháng 2 đến đầu tháng 4/2017) và sau khi tắt hoa, quả non ổn định (từ 10/4 đến 31/5/2017). Quá trình chuyển giao được tiến hành theo nhiều phương pháp: Từ tổ chức tập huấn trên lý thuyết đến thực tiễn bằng cách “cầm tay chỉ việc”; thông qua hệ thống truyền thanh, truyền hình,và đặc biệt là tư vấn qua điện thoại bất cứ thời gian nào khi người dân có vướng mắc trong quá trình thực hiện…
Sau mỗi đợt chuyển giao, Tổ công tác về Cây ăn quả thuộc Trung tâm Khuyến nông đã trực tiếp kiểm tra kết quả tiếp nhận thông qua quá trình tổ chức sản xuất của nông hộ trên vườn cây, kiểm tra đánh giá quá trình thực hiện và rút ra những tồn tại, hạn chế để tiến hành hướng dẫn kỹ thuật bổ sung, đồng thời căn cứ vào tính cực đoan của khí hậu thời tiết để điều chỉnh các giải pháp kỹ thuật cho phù hợp và hướng dẫn bổ sung kỹ thuật tại vườn. Đây chính là công việc then chốt, quan trọng quyết định đến việc có khôi phục được sinh trưởng, phát triển và tăng cường sự ra hoa, đậu quả của bưởi Phúc Trạch bị ảnh hưởng của lũ lụt hay không.
Ngoài công tác chuyển giao chung cho các địa phương, Trung tâm Khuyến nông còn bố trí 8 hộ tham gia thực hiện đầy đủ các khâu trong công tác khôi phục sinh trưởng để làm điểm giới thiệu và hướng dẫn, cụ thể tại xã Hương Trạch (2 hộ), xã Hương Thủy (3 hộ), xã Gia Phố (2 hộ), xã Hương Giang (1 hộ) với quy mô 2ha để trình diễn cho nông hộ trực tiếp tham quan học tập và tổ chức thực hiện. Kết quả ở cả 8 vườn bưởi (2ha) trình diễn môi trường vườn cây được khôi phục, bộ rễ được phục hồi; sâu, bệnh xâm hại được hạn chế, từ đó cây trồng sinh trưởng bình thường và đặc biệt không có cây bị chết do ảnh hưởng của lũ lụt, khả năng ra hoa đậu quả trong vụ Xuân đạt kết quả tốt.
Bên cạnh đó, công tác thông tin tuyên truyền đã được chú trọng, Trung tâm đã xây dựng phát sóng 3 phóng sự về kỹ thuật cải tạo, khôi phục vườn bưởi bị ảnh hưởng của lũ lụt trong chương trình Nông nghiệp – Nông thôn trên Đài truyền hình Hà Tĩnh; xây dựng thông báo mức độ ảnh hưởng và giải pháp kỹ thuật khắc phục vườn bưởi qua hệ thống truyền thanh của xã, thôn, xóm theo từng thời kỳ sinh trưởng của cây bưởi với hơn 500 cuộc để người dân thực hiện.
Những vườn bưởi đang hứa hẹn một mùa bội thu sắp tới
Đến nay, các giải pháp kỹ thuật được chuyển giao cho tất cả các hộ trồng bưởi, giảm thiểu được thiệt hại, khôi phục, bảo tồn cây bưởi Phúc Trạch sinh trưởng tốt, ổn định năng suất, đảm bảo về chất lượng, tiếp tục tạo thành vùng hàng hóa bền vững và từ đây có được tập quán sản xuất khi có lũ lụt ngập úng xảy ra. kết quả các vườn bưởi Phúc Trạch thực hiện đảm bảo các khâu trong chăm sóc đã khôi phục đạt hơn 80%, đây chính là động lực để người dân an tâm đầu tư, tiếp tục chăm sóc để cây bưởi Phúc Trạch duy trì sinh trưởng phát triển tốt, hứa hẹn gặt hái một mùa bưởi Phúc Trạch bội thu sắp tới./.
Phòng ThôngTin -Tuyên Truyền
