Nhằm đa dạng hóa vào bộ giống, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, để tăng năng suất, hiệu quả, vụ Xuân 2025, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Bắc Trung Bộ triển khai xây dựng Mô hình sản xuất lạc năng suất, chất lượng cao theo chuỗi giá trị thuộc dự án “Xây dựng mô hình sản xuất một số cây trồng lợi thế trên vùng bãi ngang các tỉnh Bắc Trung Bộ” tại xã Thạch Văn, thành phố Hà Tĩnh.
Mô hình sản xuất Lạc năng suất cao theo chuỗi giá trị, với quy mô 10 ha, 50 hộ nông dân tham gia, sử dụng giống Lạc L20, được áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật canh tác từ khâu làm đất, che phủ nilon, sử dụng phân bón hữu cơ đến các biện pháp quản lý sâu, bệnh hại trên đồng ruộng. Tham gia mô hình các hộ dân được hỗ trợ 50% giống lạc, vật tư phân bón, vôi, Nilon che phủ, thuốc BVTV,… tổ chức tập huấn quy trình ngay từ đầu vụ, được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật theo dõi, bám sát đồng ruộng trong suốt quá trình triển khai thực hiện. Trong quá trình theo dõi nhận thấy Giống lạc L20 là giống có nhiều ưu điểm vượt trội, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của vùng đất cát bạc màu ven biển và có khả năng chống chịu khá các bệnh gỉ sắt, đốm nâu, đốm đen, héo rủ…
Giống lạc L20 thuộc dạng hình thực vật Spainish có 4 – 5 cành cấp 1/cây, lá có dạng hình trứng thuôn dài, màu xanh nhạt có 4 lá chét, chiều cao trung bình 33 – 37,5cm, quả có gân, mỏ quả trung bình, eo quả nông, vỏ mỏng, hạt to, vỏ lụa hồng sáng, tỷ lệ nhân cao, thích nghi với khí hậu của địa phương, thời gian sinh trưởng thuộc nhóm trung bình 110 – 120 ngày. Tuy nhiên, khi triển khai gặp điều kiện thời tiết bất thuận, đầu vụ và cuối vụ đều xảy ra mưa lớn làm ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển và năng suất, chất lượng của cây.
Được sự chỉ đạo quyết liệt của Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Bắc Trung Bộ, lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cán bộ đã thường xuyên bám sát đồng ruộng, theo dõi, dự tính dự báo, hướng dẫn bà con nông dân chăm sóc, quản lý dịch hại qua các thời kỳ sinh trưởng, chủ động kết hợp với địa phương tích cực triển khai hướng dẫn bà con nông dân khắc phục một số khó khăn về thời tiết, sự sinh trưởng phát triển của cây trồng.
Lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông kiểm tra mô hình s ản xuất Lạc tại xã Thạch Văn
Để đánh giá các mô hình, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức đoàn công tác đến kiểm tra và làm việc tại điểm triển khai, qua đó ông: Dương Xuân Tuấn, chuyên viên phòng Khuyến nông Trồng trọt lâm nghiệp đã ghi nhận và đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ giữa Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Bắc Trung Bộ và Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh bám sát triển khai thực hiện mô hình, thành công của mô hình không chỉ nâng cao về năng suất, chất lượng sản phẩm mà còn hỗ trợ người dân trong việc kết nối tiêu thụ sản phẩm và đưa thêm giống lạc chất lượng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương để địa phương có những định hướng lựa chọn đưa vào cơ cấu bộ giống lạc chủ lực trong thời gian tới.
Chia sẻ với chúng tôi Ông Võ Quốc Đoàn, thôn Tân Văn, xã Thạch Văn cho biết: “Vụ Xuân năm nay được sự hỗ trợ từ mô hình, gia đình tôi đã tham gia triển khai 5 sào giống lạc L20, bước đầu áp dụng quy trình kỹ thuật lạc che phủ nilon còn chưa quen, nên chúng tôi còn gặp một số khó khăn. Tuy nhiên, trong quá trình theo dõi chăm sóc nhận thấy việc sử dụng nilon che phủ có rất nhiều ưu điểm hạn chế cỏ dại, tạo độ ẩm, tơi xốp cho đất, hạn chế quá trình rửa trôi nên giảm lượng phân bón, giúp cây lạc sinh trưởng phát triển khỏe so với sản xuất thông thường. Bên cạnh đó, giống lạc L20 sinh trưởng, phát triển tốt, ít sâu bệnh và năng suất cao. Do đó, với những kết quả bước đầu bà con chúng tôi đánh giá cao và tiếp tục triển khai nhân rộng diện tích trong những vụ tới”.
Đoàn Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp kiểm tra mô hình sản xuất Lạc năng suất cao theo chuỗi giá trị tại xã Thạch Văn
Ông Nguyễn Văn Bằng, Phó chủ tịch UBND xã Thạch Văn cho biết: Qua quá trình triển khai thực hiện mô hình giống lạc L20 sinh trưởng phát triển đồng đều, đạt chỉ tiêu về năng suất, chất lượng và thích nghi với điều kiện khí hậu, phù hợp điều kiện đất đai của địa phương, việc áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật vào thâm canh mang lại hiệu quả rõ nét, đặc biệt là việc đưa các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất, sử dụng nilon che phủ, phân bón hữu cơ vào quy trình đã làm cho đất tơi xốp, giảm được công chăm sóc làm cỏ, cây lạc sinh trưởng khỏe, giảm sâu bệnh hại, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Qua theo dõi đánh giá cho thấy hiệu quả kinh tế, năng suất trung bình giống lạc L20 trong mô hình đạt 41,66 tạ/ha, sản xuất đại trà 36,54 tạ/ha, sản xuất trong mô hình cao hơn so với tập quán canh tác lâu nay của bà con gieo trỉa giống lạc địa phương là 5,12 tạ/ha, với giá thị trường thu mua là 22.000đ/kg, sau khi trừ các chi phí sản xuất lợi nhuận thu được trong mô hình 50.777.000đ/ha, sản xuất đại trà 33.448.000đ/ha, lợi nhuận tăng thêm là 17.342.000đ/ha. Tất cả các sản phẩm đã được các thương lái thu mua tại địa phương.
Thành công của mô hình là tiền đề để tạo ra sự bứt phá trong đổi mới tư duy nhận thức và hành động của người dân, sự thay đổi tập quán sản xuất, áp dụng đồng bộ các giải pháp, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật không chỉ tạo ra hiệu quả kinh tế cao cho các hộ sản xuất mà cũng mở ra hướng đi mới, cách làm hay thúc đẩy phong trào phát triển kinh tế hộ gia đình ngày càng vững mạnh, góp phần tạo công ăn việc làm, ổn định đời sống.
Nguyễn Thị Lý
