Thời điểm này, bà con nông dân tại thủ phủ cam bù Hà Tĩnh đang tập trung chăm sóc cây cuối vụ đồng thời bắt đầu thu hoạch. Nhờ chuyển đổi theo hướng hữu cơ nên chất lượng cam bù năm nay được đánh giá cao, quả đẹp, vị ngọt hơn các năm trước.
Bắt đầu từ cuối tháng 11 âm lịch, trên những vườn đồi khu vực huyện miền núi Hương Sơn lại nhuộm sắc vàng rực của cam bù chín. Với tổng số hơn 820ha đã cho thu hoạch, Hương Sơn thực sự là vựa cam bù của tỉnh Hà Tĩnh. Bà Lâm Thị Mai tại thôn Kim Lĩnh, xã Kim Hoa, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) có hơn 300 gốc cam bù. Theo đánh giá của bà Mai mặc dù năm nay sản lượng thấp hơn năm ngoái tuy nhiên chất lượng cam được đánh giá cao hơn do gia đình chuyển đổi trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ. Quả cam to, chín đều, quả căng đẹp, ngọt hơn, trung bình mỗi cây có từ 100-150 quả. Thời gian này, gia đình bà đang tập trung kiểm tra, chăm sóc để thu hoạch đúng vào thời điểm Tết nguyên đán. Sản lượng ước đạt hơn chục tấn cam, với giá bán ổn định như mọi năm, sau khi trừ chi phí, gia đình chị ước thu hơn 400 triệu đồng.
Thời điểm này, các nhà vườn đang tập trung chăm sóc cam bù cuối vụ để cho “điểm rơi” thu hoạch đúng dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Thời điểm này anh Đào Văn Đức tại thôn Kim Lĩnh, xã Kim Hoa cũng đang tất bật chăm sóc hơn 500 gốc cam bù của gia đình mình. Anh cho biết, cam bù chỉ cho quả vào một mùa và thu hoạch vào đúng dịp Tết Nguyên Đán vì vậy việc chăm sóc cam theo đúng quy trình kỹ thuật là hết sức quan trọng, vừa giúp cây cam không bị sâu bệnh, giúp cây bền khỏe, vừa giúp quả chín ngon ngọt đúng thời điểm thu hoạch. Để quả không sà xuống đất, anh Đức đã phải dùng cọc tre chống xung quanh các cành, đồng thời tỉa bớt cành khô, cành bị sâu bệnh. Nhờ đầu tư chăm bón, phòng trừ tốt sâu bệnh nên vườn cam bù năm nay của gia đình anh Đức được mùa, chín đều. Thời điểm này, gia đình anh cũng đã bắt đầu thu hoạch “bói” những quả cam nhỏ. Những quả to đẹp để dành vào dịp Tết Nguyên đán sẽ bán được giá cao hơn.
Qủa to và sai trĩu nên các nhà vườn phải chằng chống cho cây cam để quả không bị sà xuống đất làm giảm chất lượng, mẫu mã.
Mùa thu hoạch cam bù Hương Sơn bắt đầu từ đầu tháng 12 âm lịch và kéo dài đến qua Tết nguyên đán. Cam Bù là loại cây ăn quả chủ lực của huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh), góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp nói riêng và kinh tế xã hội trên địa bàn nói chung. Vườn cam bù có độ tuổi từ 15 – 17 năm của ông Nguyễn Văn Thắng, xã Sơn Trường, huyện Hương Sơn đang vào mùa. Với hơn 4ha trồng cam, những ngày này ông Thắng đang tất bật chăm sóc cho vườn cam của mình. Đây là khoảng thời gian rất quan trọng trong bởi nếu chăm sóc không đúng cách, cây sẽ bị rụng trái, không đẹp. Do địa hình vườn đồi dốc nên ông đã đầu tư hệ thống tưới nước tự động trên phần mềm điện thoại, chỉ cần một thao tác đơn giản là có thể tưới được cả vườn cam. Nhờ chăm sóc đúng quy trình và canh tác theo hướng hữu cơ nên vườn cam của gia đình ông phát triển tốt cho quả đồng đều, năng suất ổn định. Sản lượng cam năm nay ước đạt chục tấn. Nếu thị trường tiêu thụ ổn định như những năm trước thì gia đình ông sẽ thu về khoảng 400-450 triệu đồng.
Trung bình 1ha trồng giống cam bù Hương Sơn mang lại 70 – 100 triệu đồng, vườn nào cây sai quả có khi thu được vài trăm triệu đồng trên một ha. Giống cam này có độ tuổi trung bình khoảng 15 năm, nếu chăm sóc tốt thì có thể đạt hơn 20 năm. Từ khi khai thác thành công giống cam này, không ít gia đình thoát khỏi cảnh nghèo khó, hiệu quả kinh tế cải thiện gấp nhiều lần so với những cây trồng khác như chanh, mía, quýt. Ở Hương Sơn, nhiều nông dân thành “triệu phú” nhờ trái cam bù. Cũng vì lý do trên mà chính quyền địa phương đang tích cực triển khai chuyển đổi số, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm trên các kênh thương mại điện tử để tiếp tục gia tăng giá trị cho sản phẩm đặc sản quê hương.
Ông Lê Đức Thuận, Chủ tịch UBND xã Sơn Trường (Hương Sơn, Hà Tĩnh) cho biết: Xã Sơn Trường được xem là “thủ phủ” trồng cam bù với tổng diện tích 300 ha, trong đó 250 ha cho quả, năng suất bình quân vụ cam này ước đạt 12 tấn/ha với sản lượng ước đạt 3.000 tấn. Do phù hợp chất đất và điều kiện khí hậu thổ nhưỡng của vùng núi nên cam bù Hương Sơn to, mọng nước, thơm đặc trưng. Với kỹ thuật chăm sóc tốt nên chất lượng cam ngày càng cao. Toàn xã hiện có 1 HTX cam bù đạt sản phẩm OCOP 3sao và 36 THT trồng cam VietGAP. Để tiếp tục nâng tầm thương hiệu, gia tăng giá trị cho sản phẩm cam bù đặc sản, thời gian qua xã Sơn Trường tiếp tục phát huy vai trò của các HTX, Tổ hợp tác trong việc dẫn dắt người nông dân phát triển sản xuất theo hướng VietGAP, hữu cơ, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Huyện Hương Sơn hiện có hơn 1.100ha diện tích trồng cam bù, trong đó đã có 820ha cho sản phẩm. Cam bù Hương Sơn tập trung tại các xã Sơn Trường, Kim Hoa, Sơn Hàm, Sơn Lâm, Quang Diệm và rải rác tại các xã: Sơn Tây, Sơn Trung, Sơn Kim 1… Năm nay, năng suất ước đạt 14 tấn 1 ha, sản lượng cam bù trên địa bàn ước đạt hơn 11.000 tấn. Những năm gần đây, nhiều đề tài khoa học cấp bộ ngành, địa phương được triển khai nhằm bảo tồn, phát triển giống cam bù đặc sản. Người trồng cam cũng mạnh dạn đầu tư, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, hướng đến cung cấp sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng. Qua kiểm tra và đánh giá bước đầu cho thấy: sản lượng cam bù tương đương với năm trước, mẫu mã cam đẹp và có vị thanh ngọt đậm đà. Trung bình mỗi hộ thu từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng, có những trang trại lớn doanh thu tiền tỷ, ông Phan Xuân Yên, Phó Giám đốc TTUD&CTVN huyện Hương Sơn cho biết.
Cây cam bù giờ đã trở thành cây ăn quả cho hiệu quả kinh tế hàng đầu trên đất Hương Sơn, Hà Tĩnh. Đặc biệt, trong ngày tết cam bù là thức quả hợp khẩu vị, phù hợp để làm quà biếu anh em, bạn bè gần xa. Đồng thời cũng là thứ quả thông dụng trên bàn thờ gia tiên. Những ngày áp Tết nguyên đán, giống cam bù đặc sản các vùng miền núi Hà Tĩnh nói chung và Hương Sơn nói riêng đang chín rộ, mang lại thu nhập sau một mùa vụ tích cực sản xuất. Đây cũng là động lực để người trồng cam ngày một sáng tạo, nỗ lực nâng cao chất lượng, cải thiện mẫu mã để mở rộng thị trường, tiếp cận nhiều khách hàng hơn./.
Phú Hòa
