Hà Tĩnh là một trong những tỉnh chịu thiệt hại lớn từ thiên tai nhất là trong mùa mưa bão, các loại cây trồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong đó có cây mía là một trong những loại cây trồng thường chịu ảnh hưởng lớn vào mùa này. Do đó việc chăm sóc nhằm hạn chế thiệt hại cho cây mía để đảm bảo năng suất, đón mùa mật bội thu là hết sức cần thiết.
Xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh được biết đến là nơi có sản phẩm mật mía thơm ngon ngọt. Hiện cả xã có hơn 28 ha diện tích trồng mía. Hàng năm, cây mía thường được trồng vào tháng 2 và thu hoạch vào tháng 12 để chế biến mật mía. Mía được coi là một trong những một loại cây hàng hóa quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của địa phương và mang lại một nguồn thu đáng kể cho bà con nông dân của xã Thọ Điền, thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho vùng đất này chất đất phù hợp với sự phát triển của cây mía.
Gia đình ông Nguyễn Văn Mạo, thôn 4 (xã Thọ Điền) trồng với diện tích 5 sào mía, là một trong những hộ trồng mía lâu năm của xã nên có nhiều kinh nghiệm, ông chia sẽ: “Mía được trồng bằng hom, thường là phần ngọn. Nếu chặt mía giống sát thân quá thì sẽ bị già và rất phí, vì phần mía già sẽ không mọc chồi hoặc khi mọc, chồi sẽ không to; còn nếu lấy non quá thì ngọn sẽ bị hỏng. Ngọn mía sau khi chặt phải được trồng xuống đất ẩm. Để trồng được cây mía to, tươi tốt, ngọt sắc, chất lượng, ngay từ đầu vụ cần chọn những hom giống mập mạp, không sâu bệnh, có 2 – 3 mầm là tốt nhất. Trong vụ sản xuất phải trải qua 4 đợt chăm sóc mía, thường kết hợp tước bỏ lá già, làm sạch cỏ dại, bón phân và vun gốc. Bên cạnh đó, để cây mía sinh trưởng, phát triển tốt cần cung cấp đầy đủ phân chuồng, đạm, lân, kali,… So với trồng lúa và những loại hoa màu khác thì trồng mía cho thu nhập cao hơn nhờ chi phí sản xuất thấp. Hơn nữa, trồng mía không phải bỏ nhiều công sức chăm sóc nên bà con đỡ vất vả”.
Xã Thọ Điền có hơn 28 ha mía trong thời kỳ chăm sóc
Cây mía có thời gian sinh trưởng từ 12 – 18 tháng. Nhằm đáp ứng mùa mật vào dịp cuối năm phục vụ tết âm lịch, chính quyền xã và các hộ dân đã không ngừng nỗ lực đưa các giống mía ngắn ngày phù hợp vào sản xuất. Năm 2024, xã đã đưa giống mía ngắn ngày năng suất cao ROC10 vào sản xuất tại địa phương.
Thấy rõ lợi ích từ cây mía, gia đình bà Nguyễn Thị Tý (Thôn 1) đã tập trung trồng và đẩy mạnh đầu tư chăm sóc, nâng cao năng suất. Đang thoăn thoắn bóc tỉa lá mía, bà Tý cho biết: “Quá trình bóc tỉa lá mía làm cho cây mía thoáng, lóng dài ra, hạn chế sâu bệnh từ đó tăng năng suất. Như năm ngoái, nhờ cần mẫn chăm sóc nên 3 sào mía của gia đình đưa về hơn 900 lít mật, cho nguồn thu hơn 40 triệu đồng”.
Người dân đnag tích cực vun gốc cho cây mía
Được hỏi về lá mía sau khi tỉa, bà Tý cho biết thêm: “Thân cây mía ở đây chủ yếu được thu hoạch để chế biến mật mía vào cuối năm. Các phần ngọn tốt thì được giữ lại làm giống trồng vào vụ sau. Còn những phần khác như cây mía xấu, sâu bệnh, ngọn xấu hay lá mía bóc ra sau sau mỗi đợt chăm sóc được gom về cho trâu bò ăn hoặc phơi khô làm chất đốt, làm phân bón hoặc tấp tủ gốc cho cây ăn quả”.
Cẩn thận buộc từng hàng mía, bà Trần Thị Minh, thôn 2 cho hay: “Sắp đến mùa mưa bão, cây mía thường cao, thân mảnh khảnh nên khó tránh khỏi đổ ngã khi những trận mưa to, gió bão lớn. Chúng tôi thường đóng cọc, buộc hàng mía vào thanh tre nứa hoặc buộc cả khóm mía vào với nhau để cây mía đỡ đổ gãy khi gặp gió bão lớn. Bên cạnh đó, khi vun gốc mía cũng rất quan trọng. Nếu vun không cao thì sau một đợt mưa kèm chút gió sẽ làm đổ rạp hết cả vườn, khiến mía mất độ ngọt sắc, từ đó làm giảm chất lượng của mật. Đây cũng là công đoạn vất vả nhất trong suốt quá trình chăm sóc mía”.
Ông Phạm Quang Tùng – Phó chủ tịch xã Thọ Điền phấn khởi chia sẻ: “Nghề trồng mía ép mật ở xã Sơn Thọ (nay là xã Thọ Điền) có tuổi đời trên 50 năm và đã trở thành nghề truyền thống của người dân nơi đây. Sản phẩm mật mía đã được công nhận là đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP. Do đó bà con luôn tích cực trong việc chăm sóc cây mía để có nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng phục vụ cho việc sản xuất mật mía vào cuối năm”.
Lợi ích từ cây mía đã giúp người dân xã Thọ Điền phấn khởi và hăng say lao động, sản xuất. Hy vọng với sự nỗ lực của người nông dân, cây mía có một mùa mật bội thu và ngày càng tạo được “thương hiệu” riêng nhiều người biết đến/.
Trần Hà
