Sản xuất vụ Đông ở Hà Tĩnh là vụ sản xuất tạo ra nhiều sản phẩm có tính chất hàng hóa và đa dạng mang lại hiệu quả kinh tế lớn, tăng thu nhập cho người nông dân và góp phần vào tăng trưởng chung hàng năm của ngành nông nghiệp. Tuy nhiên sản xuất vụ đông cũng đối mặt với nhiều rủi ro do yếu tố thời tiết cực đoan. Vì vậy, cần chủ động, linh hoạt trong bố trí thời vụ và cơ cấu cây trồng để né tránh thiên tai, hạn chế rủi ro và đảm bảo an toàn, hiệu quả sản xuất vụ Đông.
Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Hà Tĩnh, từ nay đến tháng 11/2024, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng từ 05-06 cơn bão/ATNĐ, trong đó có khoảng 03 cơn đổ bộ vào đất liền tập trung ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam. Mưa lớn ở Hà Tĩnh tập trung chính vào nửa cuối tháng 9 đến nửa đầu tháng 11/2024, tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ so với TBNN; tháng 9-10/2024, tổng lượng mưa phổ biến cao hơn 10-30% so với TBNN cùng thời kỳ. Như vậy, vụ Đông 2024 khả năng chịu ảnh hưởng của mưa lũ đầu vụ và rét đậm, rét hại giai đoạn cuối vụ.
Tuy nhiên mục tiêu vụ Đông năm 2024 được Ngành nông nghiệp xây dựng đề án và ban hành là toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng các loại cây ngắn ngày đạt 12.603 ha, cây lâu năm 390 ha, gồm các loại (Ngô, lạc, rau đậu các loại, khoai lang, cây dứa). Trong đó, Ngô lấy hạt: 4.851 ha, năng suất 42,88 tạ/ha, sản lượng 20.799 tấn. Ngô sinh khối: 1.443 ha, năng suất 32,2 tấn/ha, sản lượng 46.410 tấn. Rau các loại: 4.907 ha, năng suất 68,50 tạ/ha, sản lượng 33.611 tấn. Cây khoai lang: 1.402 ha, năng suất 66,08 tạ/ha, sản lượng 9.261 tấn. Trên mục tiêu sản xuất phải an toàn, có hiệu quả thay cho phương châm sản xuất lấy được cần chú trọng thực hiện tốt một số nội dung giải pháp sau:
- Công tác thông tin, tuyên truyền
Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền các nội dung Đề án sản xuất vụ Đông năm 2024, các chính sách phát triển sản xuất; chú trọng cảnh báo, thông báo về tình hình thời tiết, dịch hại cây trồng đến tận cơ sở và người sản xuất; việc chấp hành pháp luật trong sản xuất, kinh doanh giống, vật tư nông nghiệp, vệ sinh an toàn thực phẩm.
Tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện các Đề án, kế hoạch đã được UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành.
- Giải pháp sản xuất:
Huy động tối đa nguồn lực sản xuất, phấn đấu sản xuất phủ kín diện tích đất màu, đất vườn; chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa ở những vùng có điều kiện thoát nước tốt để mở rộng tối đa diện tích vụ Đông, tăng hệ số sử dụng đất.
Trên cơ sở khung thời vụ và thời gian sinh trưởng các giống, căn cứ vào điều kiện thực tiễn của từng địa phương, từng vùng, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, bố trí linh hoạt thời vụ nhằm né tránh ảnh hưởng của bão, mưa lũ, khung thời vụ gieo trồng liên tục từ tháng 9 đến tháng 12, bố trí gieo trồng rải vụ.
Nông dân tập trung trồng rau màu tập trung
- Công tác bảo vệ thực vật
Thực hiện tốt công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo các đối tượng dịch hại trên cây trồng, chú trọng các đối tượng gây hại chính trên cây trồng vụ Đông như: nhóm sâu ăn lá (sâu xanh, sâu tơ, sâu khoang), bệnh sương mai, thán thư, lỡ cổ rễ; rệp muội, bọ nhảy,…trên cây rau; sâu keo mùa thu, sâu cắn lá, bệnh khô vằn hại ngô; ruồi đục quả, bệnh nứt thân xỉ mủ, vàng lá thối rể trên cây ăn quả có múi để có giải pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả.
Nắm chắc diễn biến của các loài dịch hại làm cơ sở dự tính dự báo chính xác về thời điểm xuất hiện, mức độ gây hại và tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn phòng trừ các đối đạt hiệu quả cao nhằm bảo vệ an toàn sản xuất vụ Đông 2024
- Công tác Khuyến nông, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng các mô hình.
Tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác khuyến nông, chuyển giao kịp thời các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; tổ chức đánh giá, tổng kết và nhân rộng các mô hình có hiệu quả.
Các địa phương căn cứ vào tiềm năng, lợi thế và thực tiễn sản xuất tại cơ sở để tổ chức xây dựng các mô hình sản xuất mới theo hướng đưa các cây trồng mới có giá trị kinh tế cao, áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật để nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích canh tác.
- Đối với chính sách:
– Tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết số 51/2021/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 về việc quy định chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới trên địa bàn Hà Tĩnh giai đoạn 2022 – 2025 đảm bảo hiệu quả, đúng quy định của pháp luật.
– Chủ động sử dụng ngân sách tại chỗ, nguồn vốn nông thôn mới và các nguồn vốn từ các chương trình khác để tập trung xây dựng các mô hình sản xuất; thu hút các doanh nghiệp đầu tư, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm.
- Công tác quản lý nhà nước
Tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về chất lượng giống, VTNN, ATTP tại các địa phương, đơn vị; tuyên truyền, phổ biến các quy định của Nhà nước về sản xuất, kinh doanh VTNN, thực phẩm nông lâm thuy sản bằng nhiều hình thức phù hợp (tập huấn, hệ thống mạng nội bộ, loa truyền thanh cơ sở…) chú trọng đến các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh triển khai các Chương trình phối hợp tuyên truyền, giám sát sản xuất, kinh doanh nông sản an toàn, đặc biệt tập trung tại các địa bàn trọng điểm, vùng nông thôn.
Hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương và các cơ sở sản xuất thiết lập vùng trồng đủ điều kiện cấp mã số và cấp mã vùng trồng khi đáp ứng các điều kiện theo quy định.
Che phủ nilon trên rau màu để giảm ảnh hưởng của thiên tai
- 7. Liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Mô hình liên kết hiện nay được xác định là trọng tâm để sản xuất an toàn, bền vững và đảm bảo hiệu quả ổn định nhất. Liên kết trong sản xuất cần được các địa phương khâu nối, quan tâm, tạo mọi điều kiện thuân lợi có thể để các công ty, doanh nghiệp ký kết đại diện cho người sản xuất để cùng đầu tư để khai thác hợp lý, có hiệu quả diện tích đất nông nghiệp nói chung cây vụ Đông nói riêng. Hiện nay, rất nhiều tiến bộ khoa học kỷ thuật về giống đã được áp dụng, trong dó rất nhiều giống có thời gian sinh trưởng ngắn ngày, có giá trị kinh tế lớn, nhiều loại có thể liên kết, gắn sản xuất với tiêu thụ, sản xuất với chế biến vì vậy xem xét định hướng dịch chuyển để ổn định sản xuất vụ Đông an toàn. Như vậy quan tâm đúng, đủ, hợp lý, kịp thời là yếu tố quan trọng góp phần giúp bà con nông dân đảm bảo có một vụ Đông – vụ sản xuất hàng hóa, an toàn, bền vững và có hiệu quả kinh tế cao năm 2024 và trong những năm tới.
Xuân Hồng
