Vào khoảng giữa tháng 8 đến 10 âm lịch hàng năm, người dân thôn Yên Du, xã Đức Lĩnh, huyện Vũ Quang (tỉnh Hà Tĩnh) lại bận rộn thu hoạch hồng giòn. Năm nay nhờ thời tiết thuận lợi, hồng Yên Du cho năng suất, chất lượng cao khiến người nông dân vô cùng phấn khởi.
Nói đến thương hiệu hồng Yên Du đã không còn xa lạ với nhiều người tiêu dùng bởi hương vị đặc trưng mà các loại hồng khác không có được. Hồng Yên Du khi chín ruột chuyển màu vàng đậm, vị ngọt, thơm và rất giòn, lại không có hạt như những loại hồng khác nên được rất nhiều người ưa thích.
Hồng giòn Yên Du là cây trồng chủ lực tại địa phương
Đang nhanh tay thoăn thoắt hái những trái hồng để kịp giao cho thương lái, ông Nguyễn Văn Hoàn tại thôn Yên Du phấn khởi nói: “Gia đình tôi trồng hồng từ rất lâu rồi, trước đây chủ yếu trồng làm cảnh và cho bóng mát nhưng những năm trở lại đây, cây hồng đem lại nguồn thu nhập khá, nên chúng tôi mạnh dạn đầu tư trồng thêm và chuyển đổi sản xuất cây hồng theo hướng hữu cơ”.
Gia đình ông Hoàn hiện có gần 600 gốc hồng từ 1 năm tuổi đến hơn 70 năm tuổi, trong đó có khoảng gần một nửa đã cho thu hoạch. Theo ông Hoàn, gốc có tuổi đời hàng chục năm sẽ cho thu hoạch trên 3 tạ quả, còn những gốc mới trồng 5 năm thì có khoảng 5-6kg. Năm nay hồng được mùa nên sai quả, gia đình ông Hoàn ước tính được hơn 5 tấn hồng, thương lái đến mua tại vườn từ 35-40 ngàn đồng/kg, dự tính cuối vụ thu khoảng hơn 200 triệu đồng.
“Khoảng 10 năm trở lại đây hồng bán được giá nên ai cũng phấn khởi, mở rộng trồng thêm. Cây hồng trở thành nguồn thu nhập chính ở thôn này, hồng không tốn công chăm sóc như các loại cây ăn quả khác, phân bón chủ yếu được bón khi trồng và lúc cây nhỏ, hàng năm chỉ bón bổ sung thêm để cây hồng phát triển. Cây hồng ra hoa vào tháng giêng, thu hoạch quả từ giữa tháng 8 âm lịch”, ông Hoàn cho biết thêm.
Hồng ở Yên Du được người dân ngâm hoàn toàn bằng nước lạnh, không sử dụng hóa chất để kích thích quả chín
Gia đình anh Nguyễn Văn Đường tại thôn Yên Du, cũng là một trong những hộ dân có thu nhập cao từ loại quả này, anh cho biết: “Gia đình tôi gần 300 gốc hồng, trong đó có nhiều gốc đã trên 50 – 60 năm tuổi, năm nay sản lượng đạt khoảng 5 tấn với giá bán bình quân 40.000/kg, đem lại thu nhập cho gia đình khoảng 200 triệu đồng. Số lượng gốc hồng lớn, nhưng công chăm sóc cũng lại rất nhàn. Tuy nhiên, việc thu hái hồng cũng gặp nhiều khó khăn, với những cây cao trên 8m thì người hái phải đeo đai để tránh gặp sự cố khi hái. Đối với công việc hái quả thông thường đàn ông sẽ phụ trách”.
Cũng như bao hộ trồng hồng khác tại thôn Yên Du, bà Nguyễn Thị Lý vui vẻ chia sẻ: “Những năm gần đây, sản phẩm được giá nên bà con chúng tôi ai cũng phấn khởi. Vì không mất công, tiền đầu tư chăm sóc như cây cam, bưởi… nên thu nhập từ cây hồng mang lại khá. Gia đình tôi trồng gần 100 gốc hồng, vụ này ước tính thu về khoảng hơn 3 tấn quả, cho thu nhập hơn trăm triệu đồng”.
Để làm chín quả người dân Yên Du tiến hành ngâm quả hoàn toàn bằng nước lạnh, không sử dụng hóa chất để kích thích. Mỗi ngày phải thay nước một lần, nếu không thịt quả sẽ có vị chát. Sau khoảng 2 ngày 2 đêm thì vớt quả ra để ráo là có thể ăn được. “Với cách ngâm hồng truyền thống của người dân Yên Du, hồng ngâm được đảm bảo an toàn và giữ được nhiều giá trị dinh dưỡng, mang lại hương vị thơm ngon, giòn, ngọt. Đợt thu hoạch cao điểm này, mỗi ngày bà cung cấp cho tiểu thương và khách đặt khoảng 50 – 100 kg”, bà Lý cho biết thêm.
Theo người dân trồng hồng ở Yên Du cho biết: Hồng khi chín có những quả bên ngoài còn màu xanh, nhưng ruột bên trong khi cắt ra sẽ có màu đỏ cam cùng những hạt trắng như bột mang lại vị ngọt, thơm đặc trưng. Hồng ở đây không có hạt nên không thể ươm giống, phương pháp chiết hay ghép cành cũng kém hiệu quả. Vì vậy, các chủ vườn thường chặt rễ tách ra từ cây mẹ, sau đó đào hố sâu khoảng nửa mét, đổ phân chuồng xuống dưới để trồng. Cây sau 5 năm cho quả bói, đến năm thứ 10 mới bắt đầu thu hoạch đại trà. Cây càng lâu năm thì sản lượng và năng suất càng cao.
Thôn Yên Du, xã Đức Lĩnh có hơn 50ha diện tích trồng hồng, thuộc 80 hộ trồng
Trước đây người ta chỉ trồng mỗi hộ một vài cây để gia đình sử dụng, tuy nhiên những năm gần đây giống hồng không hạt được người tiêu dùng ưa chuộng nên những người dân nơi đây đã phát triển kinh tế nhờ loại quả này. Rất nhiều người đến tận vườn để mua, bởi đối với họ đây là món quà từ thiên nhiên rất ngon và hấp dẫn người ăn, đặc biệt rất quý để làm quà cho những người con xa quê.
Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đức Lĩnh, huyện Vũ Quang: “Cùng với thế mạnh về cam và chanh thì những năm qua, hồng Yên Du cũng đã trở thành cây trồng chủ lực, mang đặc trưng riêng của địa phương, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân Đức Lĩnh. Hiện nay, toàn thôn Yên Du, xã Đức Lĩnh có hơn 50ha diện tích trồng hồng, thuộc 80 hộ trồng. Năm nay với thời tiết thuận lợi, hồng cho trái to, màu sắc đẹp, tổng sản lượng đạt khoảng hơn 70 tấn. Năm 2022, hồng Yên Du được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, giúp loại đặc sản này tiếp cận được nhiều khách hàng hơn”.
Trương Thị Quyên
