Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57) được ban hành khi cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống xã hội, giữ vai trò dẫn dắt xu thế phát triển mới của các quốc gia trên thế giới.

Đối với Ngành Nông nghiệp và Môi trường, Nghị quyết 57 càng có ý nghĩa đặc biệt khi toàn ngành đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, như: tình trạng cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước…; các mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống, dựa vào lao động thủ công, chi phí đầu vào lớn, giá trị gia tăng thấp không còn phù hợp, trong khi chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, đa giá trị đã trở thành xu thế tất yếu. Thời gian qua, toàn Ngành Nông nghiệp và Môi trường đã có nhiều nỗ lực phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, từ các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, chăn nuôi thông minh, cho đến giám sát môi trường tự động, xây dựng, số hóa cơ sở dữ liệu đất đai, rừng và khí tượng thủy văn… Ước tính, khoa học và công nghệ đã đóng góp trên 30% giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp, chắp cánh cho nông sản Việt vươn tới trên 200 quốc gia, vùng lãnh thổ và đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn thứ 2 Đông Nam Á và thứ 15 thế giới.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Nghị quyết 57 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 10/5/2025 vừa qua tại tỉnh Bắc Ninh, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã nhấn mạnh Nghị quyết số 57 có ý nghĩa đặc biệt đối với ngành, khi chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp tuần hoàn đa giá trị đã trở thành xu thế tất yếu, bắt buộc phải đổi mới tư duy và cách làm, phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng cho phát triển. Theo Bộ trưởng, thời gian qua ngành nông nghiệp và môi trường đã có nhiều nỗ lực phát triển ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số ở nhiều lĩnh vực, song để đáp ứng yêu cầu đột phá, phát triển theo tinh thần nghị quyết 57 vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Đầu tiên là việc hoàn thiện thể chế, chính sách, cải cách thủ tục hành chính để khơi thông điểm nghẽn, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ trong khu vực công mà còn cả khu vực tư. Vấn đề thứ hai các giải pháp để nâng cao hàm lượng khoa học công nghệ, tiết kiệm tài nguyên, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm hàng hóa ngành nông nghiệp và môi trường. Thứ ba là đổi mới hoàn toàn phương thức giao nhiệm vụ khoa học công nghệ hằng năm theo cơ chế đấu thầu, đặt hàng. Một vấn đề nữa là phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ, chuyển đổi số, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học với sản xuất kinh doanh. Trong đó cần đề xuất cơ chế, chính sách để thu hút các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, đặc biệt từ khối doanh nghiệp tư nhân, các hội, hiệp hội ngành hàng cùng chung sức đồng lòng với bộ, với ngành để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra.

Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh tham dự các Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Nghị quyết 57 do Trung ương, Bộ NN&MT tổ chức

Đối với tỉnh Hà Tĩnh, để triển khai thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị,  Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung, cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Chương trình hành động số 42- CTr/TU ngày 10/4/2025, Kế hoạch số 04-KH/BCĐ ngày 18/4/2025 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh Hà Tĩnh; kiện toàn Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh Hà Tĩnh do đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ làm Trưởng Ban, ban hành Quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo, thành lập Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo; ban hành Kế hoạch triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” gắn với “Học tập số” trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh… Theo đó, đã quán triệt và cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW trong toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị tỉnh Hà Tĩnh nhằm mục tiêu nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, gắn với sự phát triển giàu mạnh, vượt bậc của tỉnh và quốc gia trong kỷ nguyên mới. Thống nhất nhận thức, tạo quyết tâm chính trị cao nhất; ưu tiên phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư, nhân tài, công nghệ. Tạo bước chuyển mạnh mẽ về hạ tầng số, nhân lực số, hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; tập trung xây dựng chính quyền số, thúc đẩy kinh tế số, xã hội số; thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp, cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học, công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung,… phù hợp với thực tiễn tại Hà Tĩnh và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Đồng thời, bám sát các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 57-NQ/TW, đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, phù hợp với điều kiện thực tế của Hà Tĩnh.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường đi kiêm tra phòng chống thiên tai, lắp đặt thiết bị đo mưa tự động ở huyện Đức Thọ

Để sớm thúc đẩy thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 của Chính phủ, Quyết định số 503/QĐ-BNNMT ngày 27/3/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Chương trình hành động số 42-CTr/TU của Tỉnh uỷ; trong thời gian qua, Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện các nhiệm vụ về nông nghiệp, nông thôn, môi trường gắn với chuyển đổi số, khoa học và công nghệ. Trong số đó, phải kể đến các kết quả trong việc thực hiện các nhiệm vụ của ngành như: Các đơn vị đã và đang khai thác, vận hành các hệ thống cơ sở dữ liệu hiện có, tận dụng các cơ sở dự liệu, phầm mềm Trung ương trang cấp phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành, thúc đẩy chuyển đổi số. Đến nay, qua rà soát thống kê hiện trạng hiện có khoảng hơn 20 phần mềm, cơ sở dữ liệu chuyên ngành quản lý nhà nước do Trung ương cấp tài khoản nhập liệu và 01 phầm mền xây dựng trước đây và 06 trang Web được xây dựng do các đơn vị quản lý, theo dõi, vận hành. Trong đó, có những hệ thống, phần mềm đã và đang sử dụng có hiệu quả phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành của các đơn vị như: Phần mềm cập nhật diễn biến rừng FRMS (gồm 3 phân hệ FRMS destop, FRMS web và FRMS mobile do Cục Kiểm lâm trang cấp, Hệ thống camera giám sát, cảnh báo cháy rừng tích hợp vào hệ thống IOC của tỉnh; Hệ thống giám sát tàu cá, Hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Việt Nam do Tổng cục Thủy sản cấp đưa vào hoạt động từ tháng 7/2016 đến nay; Hệ thống cơ sở dữ liệu đập hồ chứa và phần mềm hỗ trợ ra quyết định điều hành các hồ chứa do Bộ Nông nghiệp và PTNT trao tặng từ tháng 10/2020; Phần mềm kế toán SmartBooks Plus, Misa được trang cấp cho các đơn vị thuộc Sở; ứng dụng “Hệ thống quản lý hợp tác xã nông nghiệp”, phần mềm Nhật ký sản xuất (FaceFarm) và phần mềm Hợp tác xã (WACA) do Cục Kinh tế hợp tác chủ trì triển khai; ứng dụng phầm mềm online quanlyhtxnongnghiep.gov.vn và nay là https://gsdgdcrd.vn/ để cập nhật báo cáo số liệu định kỳ về HTX nông nghiệp hàng tháng, quý, năm; ứng dụng CSDL của Cục Trồng trọt về cấp và quản lý mã số vùng trồng trên phần mềm trực tuyến tại địa chỉ https://csdltrongtrot.mard.gov.vn, phần mềm Cơ sở dữ liệu đất đai Hà Tĩnh cho 13/13 đơn vị cấp huyện… Đến nay, trên địa bàn Hà Tĩnh đã có 71 vùng trồng đã được cấp mã số với diện tích 940,48 ha. Sở đã chủ động phối hợp với các Sở, ngành triển khai kết nối, liên thông các nền tảng dữ liệu số, các hệ thống dùng chung của tỉnh, của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành Trung ương.   

Mô hình trồng hoa Lan hồ điệp ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số vào sản xuất tại xã Thạch Khê

 Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đang từng bước đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và các chương trình hành động của Trung ương, của tỉnh đã ban hành. Để sớm thực hiện có hiệu quả các mục tiêu Nghị quyết, cần thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp như: (i) Bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể trong các Quyết định, Chương trình hành động của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và của ngành đã ban hành. (ii) Tập trung vào việc cải thiện sản xuất nông nghiệp, tăng giá trị sản phẩm, bảo vệ môi trường và nâng cao nhận thức cộng đồng. Hướng đến việc phát triển nền nông nghiệp minh bạch, thực hiện đúng các tiêu chuẩn về số liệu, nguồn gốc, chất lượng, giá thành sản phẩm để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người sản xuất. (iii) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất, chế biến và lưu thông nông sản có lợi thế của tỉnh để tăng hiệu quả và chất lượng sản phẩm. (iv) Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu nông nghiệp, môi trường để phục vụ cho công tác quản lý, phân tích và hoạch định chính sách. (v) Tổ chức các buổi tuyên truyền, tập huấn để nâng cao kiến thức và kỹ năng cho người dân về các công nghệ mới và phương pháp sản xuất hiện đại. (vi) Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, đơn vị, doanh nghiệp và người dân để hình thành tư duy và nhận thức mới trong sản xuất. (vii) Quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. (viii) Tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ vào sản xuất. (ix) Hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp và chuyên gia trong và ngoài nước để học hỏi kinh nghiệm, ứng dụng công nghệ mới và thu hút nguồn lực. (x) Tiếp tục phát động các phong trào “Bình dân học vụ số” gắn với “học tập số” theo chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, UBND tỉnh để nâng cao năng lực số cộng đồng. (xi) Áp dụng AI vào công tác quản lý, giám sát, phân tích và dự báo để nâng cao hiệu quả công tác.

Hy vọng, thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nêu trên, ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh sẽ nhanh chóng thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và các Chương trình hành động của Trung ương, của tỉnh đã đề ra. Qua đó, góp phần xây dựng Hà Tĩnh đến năm 2030 thành một cực tăng trưởng của vùng Bắc Trung bộ và cả nước, trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, phát triển toàn diện và bền vững; tầm nhìn đến năm 2050, Hà Tĩnh sẽ là tỉnh công nghiệp hiện đại, phát triển toàn diện, bền vững với các khu công nghiệp, cụm công nghiệp xanh, thông minh, dịch vụ đa dạng, hiện đại và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo Quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1363/QĐ-TTg ngày 08/11/2022./.

Nguyễn Văn Thắng