Nói đến hươu sao người ta biết đến với vùng rừng núi thuộc phía Tây tỉnh Hà tĩnh với “thủ phủ” của nghề nuôi hươu lấy nhung. Tuy nhiên, trong những năm gần đây nhiều địa phương đồng bằng trong tỉnh đã du nhập con hươu sao để phát triển chăn nuôi. Đến nay, hươu sao đã “hạ sơn” bén duyên trên vùng đất mới.
Từ ngày xưa, nhung hươu đã được xem là một loại dược liệu quý, trong Đông y, lộc nhung có vị ngọt, mặn, tính ôn có thể giúp bồi bổ sức khỏe, với Tây y cũng đã nghiên cứu và sử dụng nhung hươu rất nhiều trong điều chế thuốc. Hươu sao đã được thuần hóa và nuôi dưỡng tại các vùng miền núi phía Tây của tỉnh từ xa xưa. Nơi đây có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với quá trình sinh trưởng, phát triển đàn hươu sao và người dân ở đây có kinh nghiệm về chăm sóc, nuôi dưỡng hươu đảm bảo nên đàn hươu ngày một tăng về số lượng và sản phẩm nhung hươu ngày một chất lượng.
Sản phẩm nhung hươu Hương Sơn được Cục Sở hữu Trí tuệ Bộ Khoa học và Công nghệ cấp chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý, các sản phẩm từ nhung hươu được cấp chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao, 4 sao. Nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi hươu, nền kinh tế địa phương nơi đây đang có những bước tiến vượt bậc, mang lại cuộc sống sung túc cho người dân.
Tổ hợp tác chăn nuôi hươu Ngân Hà mở rộng quy mô lên 44 con
Từ cuối năm 2023, được sự hỗ trợ của Sở Khoa Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh, Trung tâm Ứng dụng chuyển giao KHKT và Bảo vệ cây trồng vật nuôi huyện Cẩm Xuyên (cũ) đã triển khai thực hiện mô hình chăn nuôi hươu sao tại Tổ hợp tác (THT) chăn nuôi hươu Ngân Hà tại xã Cẩm Minh (sau sáp nhập là xã Lạc) với mục tiêu chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần phát triển kinh tế xã hội, xây dựng nông thôn mới.
Hỗ trợ ban đầu của mô hình với đàn hươu 35 con, hiện nay, THT chăn nuôi hươu sao Ngân Hà đã phát triển đàn lên 44 con, những con hươu đực đã cho nhung và xuất bán. Trọng lượng bình quân từ 5 – 6 lượng/cặp nhung, giá bán khoảng 1 triệu đồng/lượng, tổ hợp tác đã thu về hơn 50 triệu đồng từ xuất bán nhung hươu.
Từ nhung hươu, Tổ hợp tác hươu Ngân Hà đang tiếp tục tạo ra các sản phẩm như rượu nhung hươu, bột nhung hươu,… nâng cao giá trị kinh tế.
Ông Trương Xuân Hà – Tổ trưởng Tổ hợp tác chăn nuôi hươu sao Ngân Hà cho biết: “Khi được lựa chọn triển khai thực hiện mô hình chúng tôi cũng rất băn khoăn và có nhiều lo lắng. Tuy nhiên, được sự hướng dẫn sát sao của cán bộ kỹ thuật, quá trình theo dõi, chúng tôi nhận thấy hươu là loài vật dễ tính, thức ăn của hươu cũng là những loại đơn giản và hươu sao sinh trưởng tốt, thích nghi với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương. Trong thời gian qua với sự nỗ lực của các hộ chăn nuôi, chúng tôi đặt ra mục tiêu trong vòng từ 3-5 năm tới sẽ mở rộng đàn hươu lên 100 con và chia về cho các thành viên để chăn nuôi tại hộ gia đình, qua đó tạo thành nghề nuôi hươu sao trong vùng nhằm nâng cao thu nhập, góp phần tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới”.
HTX Sản xuất, thương mại dịch vụ, du lịch Xuyên Sơn xây dựng cơ sở chăn nuôi hươu quy mô lớn tại xã Cẩm Hưng.
Từ hiệu quả ban đầu của mô hình chăn nuôi hươu sao tại THT chăn nuôi hươu sao Ngân Hà, nhiều địa phương ở xã Cẩm Hưng, Cẩm Duệ,… cũng đã tổ chức xây dựng các mô hình chăn nuôi hươu sao với quy mô từ 10 con trở lên. Điển hình, tháng 4/2025, Hợp tác xã Sản xuất, thương mại dịch vụ, du lịch Xuyên Sơn ở xã Cẩm Hưng cũng đã mạnh dạn đầu tư khoảng 5 tỷ đồng để xây dựng trại nuôi hươu giống quy mô 140 con. Với mục tiêu ứng dụng công nghệ cao vào nuôi hươu sao, Hợp tác xã Sản xuất thương mại dịch vụ, du lịch Xuyên Sơn đang từng bước tạo đột phá trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm hươu và mở ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho người dân, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Việc đưa hươu sao “hạ sơn” bước đầu đã cho thấy đây không chỉ là hướng phát triển kinh tế mới để nâng cao thu nhập cho người dân nhiều vùng miền trên toàn tỉnh Hà tĩnh, mà còn góp phần tái cơ cấu nền nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.
Để nghề nuôi hươu phát triển theo hướng bền vững, ngoài việc ban hành các chính sách hỗ trợ, tại các địa phương cần đẩy mạnh tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng chống dịch bệnh; tổ chức cho các hộ dân đi tham quan, học tập các mô hình chăn nuôi hiệu quả trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác thông tin truyền thông nhằm nhân rộng các mô hình. Qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo, tạo sinh kế bền vững cho người dân./.
Thái Thơm
