Phát triển nền nông nghiệp hữu cơ có giá trị gia tăng cao, bền vững, thân thiện với môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần ổn định đời sống cho người dân trên địa bàn là mục tiêu mà tỉnh Hà Tĩnh đang triển khai. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ trong những năm gần đây tại Hà Tĩnh đã bắt đầu được nhiều nông dân, doanh nghiệp, HTX quan tâm, đưa vào áp dụng trong thực tiễn, tạo ra thay đổi trong tư duy, chuyển biến trong phát triển sản xuất, tạo ra sản phẩm sạch, an toàn, nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường.

Trước đây, chị Phan Thị Gái tại thôn 7, xã Nghi Xuân canh tác dưa hấu theo phương pháp truyền thống, sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, sau nhiều năm sản xuất, đất đai dần bạc màu, sâu bệnh gia tăng, lợi nhuận không ổn định. Chị Gái quyết định chuyển đổi hơn 1 mẫu diện tích trồng dưa hấu hữu cơ sau khi tham gia các lớp tập huấn do Công ty Quế Lâm phối hợp với địa phương tổ chức. Chị Gái chia sẽ: “Trong quá trình canh tác, gia đình tôi hoàn toàn không sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, thay vào đó là các chế phẩm sinh học và phân hữu cơ tự ủ”. Sau một mùa vụ, với 1 mẫu dưa hấu hữu cơ, chị Gái thu về 10 tấn quả chất lượng cao. Nhờ giá bán cao hơn từ 20-30% so với dưa thông thường, lợi nhuận tăng rõ rệt.

“Ngoài giá trị kinh tế, trồng dưa hấu hữu cơ còn góp phần bảo vệ môi trường, đặc biệt bảo vệ sức khỏe cho người trồng lẫn người tiêu dùng”, chị Gái cho biết thêm.

Sản xuất hữu cơ nâng cao giá trị kinh tế, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cho người trồng lẫn người tiêu dùng

Hiện nay, Hà Tĩnh cũng đang mở rộng sản xuất theo hướng hữu cơ đối với cây cam, một trong những cây trồng chủ lực của địa phương. Toàn tỉnh hiện có gần 7.400 ha diện tích trồng cam với hơn 6.000 ha cho quả. Những năm gần đây, nhiều HTX, hộ dân trồng cam trên địa bàn tỉnh đã chuyển đổi sản xuất cam theo hướng hữu cơ, sử dụng các loại phân bón hữu cơ vi sinh, chế phẩm sinh học… nhằm cải tạo, bổ sung vi sinh vật có lợi cho đất, giúp cây phát triển rễ tơ khỏe mạnh, hấp thu dinh dưỡng tốt, ít bị sâu bệnh. Ngoài ra, các hộ còn áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp kỹ thuật trong quản lý sâu bệnh hại, chăm sóc, nhất là việc bao bọc bảo vệ quả để ngăn ngừa côn trùng đốt, chích đẻ trứng, bảo đảm quả cam khi thu hoạch vừa đẹp về mẫu mã, vừa có chất lượng cao. Các hộ trồng cam còn ủ phân chuồng bằng men vi sinh và mua đậu tương, cá… để ủ làm phân hữu cơ sinh học bón cho cây; thuốc bảo vệ thực vật hóa học được thay thế bằng việc sử dụng chế phẩm sinh học được chế từ ớt, gừng, tỏi, rượu…. Cỏ dưới tán vườn cam cho mọc tự nhiên và chỉ dùng máy phát quang để giữ ẩm cho đất, trở thành chất hữu cơ. Với các biện pháp mà các hộ trồng cam áp dụng vừa tốn ít chi phí nhân công làm cỏ vừa phòng chống được các loại côn trùng, sâu bệnh hại cây và giữ được môi trường làm việc trong lành.

Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã triển khai nhiều mô hình thâm canh trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ từng bước thay đổi nhận thức và thói quen sản xuất của người dân

Nông nghiệp hữu cơ là hướng đi tất yếu để phát triển nông nghiệp an toàn, bền vững, thân thiện môi trường. Bởi vậy, người dân Hà Tĩnh đang từng bước chuyển đổi trồng cây ăn quả theo hướng sản xuất an toàn này. Năm 2023, được sự hỗ trợ của Trung tâm khuyến nông tỉnh, hơn 1ha bưởi của gia đình ông Bạch Đình Thuận tại thôn 6, xã Hương Phố đã được công nhận đạt Tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ. Từ khi chuyển đổi theo hướng hữu cơ, ông Thuận nhận thấy môi trường đất được cải tạo, cây bưởi phát triển xanh tốt, ít sâu bệnh. Người trồng bưởi cũng bảo vệ được sức khỏe khi không phải tiếp xúc với thuốc trừ sâu. Chính vì vậy, những năm qua, ông Thuận tiếp tục mở rộng sản xuất diện tích vườn bưởi theo hướng hữu cơ.

Hiện nay trên địa bàn tỉnh, trong lĩnh vực trồng trọt diện tích được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ theo TCVN là 93,52 ha. Trong đó, diện tích được cấp được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ theo TCVN còn hiệu lực là 63,52 ha. Diện tích đang thực hiện theo hữu cơ 291,43 ha. Thực tế cho thấy, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn, sản xuất hữu cơ còn tạo ra sản phẩm chất lượng, dễ tiêu thụ và an toàn cho người sử dụng, từ đó từng bước nâng cao giá trị sản phẩm. Ông Nguyễn Hữu Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: “Thời gian qua, trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã triển khai nhiều mô hình thâm canh trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ cho người dân như: Mô hình thâm canh vườn bưởi Phúc Trạch đạt tiêu chuẩn hữu cơ, Mô hình sản xuất cam theo tiêu chuẩn hữu cơ gắn liên kết tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp…Các mô hình thành công đang từng bước thay đổi nhận thức và thói quen sản xuất từ truyền thống sang hữu cơ; góp phần cải tạo đất, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng”.

Để tạo đột phá cho nông nghiệp hữu cơ, tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ và theo hướng hữu cơ giai đoạn 2024-2030, phấn đấu đến năm 2030 diện tích đất trồng trọt hữu cơ đạt khoảng 2.500 ha, chiếm 2% tổng diện tích trồng trọt với các cây trồng chủ lực lúa, rau các loại, cây ăn quả… Tỉnh cũng chú trọng xây dựng các mô hình sản xuất hữu cơ theo chuỗi giá trị, đào tạo nguồn nhân lực, và xây dựng hệ thống kiểm soát, chứng nhận, xúc tiến thương mại cho sản phẩm nông sản hữu cơ. Với định hướng và những cơ chế, chính sách này, những năm tới, sản xuất nông nghiệp của tỉnh nhà sẽ có bước chuyển mạnh mẽ theo hướng hữu cơ, tuần hoàn, sinh thái và bền vững./.

 Ánh Nguyệt